Ο "τάφος" του Donald Trump στο Central Park

Μια πλακέτα από γρανίτη με τον υποτιθέμενο τάφο του Donald Trump πήγε και έβαλε στο Central Park της Νέας Υόρκης ένας καλλιτέχνης… Οι καλλιτέχνες – η πλειονότητα των οποίων σύμφωνα με δημοσιεύματα ήταν υπέρ της Clinton – το έχουν πάρει βαριά ως φαίνεται… Οι τεχνοκριτικοί το ίδιο, αν κρίνω από την αντίδραση του τεχνοκριτικού της Huff Post Roger Denson ο οποίος επισημαίνει εκτός των άλλων και την επίδραση που θα έχει η εκλογή Trump στους μετανάστες.. Οι Αμερικανοί φίλοι είναι απαρηγόρητοι και μιλάνε για επιστροφή της Αμερικής στο 1929 πολύ πριν από κεκτημένα τους δικαιώματα, μιλούν για καταστρατήγηση βασικών εργασιακών δικαιωμάτων τους, λένε αντίο στα όνειρα για κοινωνική ασφάλιση, δωρεάν παιδεία και υγεία.. Λένε ακόμα πως βλέπουν μια επικίνδυνη άνοδο της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας με πρόσχημα την χριστιανική πίστη.. Βέβαια και στην Ευρώπη τα πράγματα δεν πάνε και τοοοσο καλά από πλευράς ανόδου της ακροδεξιάς αλλά αυτά δεν φαίνεται να τους παρηγορούν..Πάντως έχουν αρχίσει ήδη να αυτοοργανώνονται..

Θεόφραστος Τριανταφυλλίδης στην Δημοτική Πινακοθήκη Αθηνών

Εγκαινιάστηκε σήμερα η αναδρομική έκθεση Θεόφραστος Τριανταφυλλίδης – Ένα άλλο Τριάντα στη ζωγραφική στη Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων, στο κτίριο του Μεταξουργείου και θα διαρκέσει έως τις 18 Δεκεμβρίου 2016. Την έκθεση επιμελείται ο διευθυντής της Πινακοθήκης Ντένης Ζαχαρόπουλος σε συνεργασία με τον καθηγητή Αντώνη Κωτίδη που έχει συγγράψει και το ομότιτλο βιβλίο, για το οποίο όταν εκδόθηκε έγραψα τo ακόλουθο άρθρο στην Καθημερινή.

                                                                                                                                                                  Της Βασιλίκας Σαριλάκη

«Γιατί γίνεται μύθος η μνήμη στην Ελλάδα;», αναρωτιέται στο βιβλίο της «Ο μύθος της Ελληνικότητας» η τεχνοκριτικός Ελένη Βακαλό. Μήπως τελικά το άγχος επιβεβαίωσης της ελληνικής ταυτότητας μας κρατάει ακόμα νοσταλγικά καθηλωμένους στο ιερόν άβατον της γενιάς του '30 και τον απόηχό της;

Η ιστορική κι επιστημονική ανάλυση δείχνει τελευταία να το ξανασκέφτεται. Πρόσφατα επαναξιολογήθηκαν οι αφαιρετικές, μοντερνιστικές εκδοχές των ζωγράφων Μιχάλη Οικονόμου και Σπύρου Παπαλουκά κι έρχεται τώρα να προστεθεί και ο Θεόφραστος Τριανταφυλλίδης με το βιβλίο «Ενα άλλο Τριάντα στη ζωγραφική» του ιστορικού τέχνης Αντώνη Κωτίδη. Μια αθέατη πλευρά κι ένας κρυφός πλούτος στις απαρχές της εικαστικής ιστορίας του αιώνα μας αναδύονται σχεδόν απ' το πουθενά. Μοιάζει ανακουφιστική η διαπίστωση που προκύπτει από τη μακρόχρονη έρευνα του Κωτίδη ότι πέραν των καθαγιασμένων επισήμως ρευμάτων υπάρχει ένα νέο πεδίο, ένα «άλλο Τριάντα» που δεν «φοβάται» πλέον να προσεγγίσει η ιστορική έρευνα.

Πράγματι, η χαλάρωση της αγωνιώδους μας ανάγκης για εθνοκεντρισμό, που σχεδόν ταυτίζεται με το τέλος της γενιάς της μεταπολίτευσης, μας ανοίγει επιτέλους τον δρόμο να δώσουμε παραπάνω από μία εξηγήσεις για την εικαστική μας κληρονομιά. Κάτι που ασφαλώς δεν μπορούσε να χειριστεί αδέκαστα ούτε η γενιά του '30 (έχοντας πίσω της βαλκανικούς πολέμους και μικρασιατική καταστροφή), ούτε του '40, όταν εμπεδώθηκε το ιδεολογικό και εικονιστικό πρότυπο της Ελληνικότητας. Ούτε καν του '60 ή του '70 όταν σε περίοδο δικτατορίας, εύλογα «στρατολογήθηκαν» οι Σεφέρης, Ελύτης, Τσαρούχης κ.ά. αφού πλέον ο Κόντογλου, ο Μαλέας και ο Παρθένης ήταν μακριά.

 

                                                                                         Οι παράπλευρες απώλειες

Τι υποστηρίζει, όμως, ακριβώς, ο Κωτίδης και σε τι η έρευνά του αποδίδει καρπούς ή προσθέτει σε προβληματισμό;

Κατ' αρχάς υποστηρίζει ότι η γενιά του '30, που απασχόλησε λόγιους και καλλιτέχνες, λόγω των στερεοτύπων της, περιχαράκωσε την αισθητική έκφραση σε ένα ιδεολόγημα, που ηγεμόνευσε ώς το τέλος της δεκαετίας του '50. Οι «παράπλευρες απώλειες» ήταν ο πόλεμος κατά των «υποκειμενικών» ζωγράφων και της ατομικότητας στην έκφραση, αλλά και η μετέπειτα επιτυχής μάχη κατά της αφαίρεσης.

Η έμφαση στο λαϊκότροπο και βυζαντινό στοιχείο που επικράτησε στον μεσοπόλεμο (Φ. Κόντογλου, Κ. Μαλέας, Κ. Παρθένης, Σπ. Παπαλουκάς κ.λπ.) αν και φλέρταρε -προσθέτει- με τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό, παρήγαγε μια φορτισμένη συναισθηματικά τυπολογία (το «συλλογικό ιδίωμα» της Ελληνικότητας) που παραμέρισε εντέλει άλλες εκφράσεις όπως του Θεόφραστου Τριανταφυλλίδη ή του Γιώργου Μπουζιάνη ή του Νίκου Λύτρα. Οι οποίοι χωρίς να είναι λιγότερο ευαίσθητοι εθνικά, επέλεξαν να εκφράσουν έναν αμιγέστερο μοντερνισμό, χωρίς στοιχεία εθνικών σημάνσεων, με άλλη θεματολογία και τεχνοτροπία από εκείνη για παράδειγμα του Κόντογλου ή του Παρθένη.

Αυτοί αποτελούν το «άλλο Τριάντα» στο οποίο αναφέρεται ο συγγραφέας, ο οποίος αδέκαστα -ας σημειωθεί- δικαιολογεί την περιφερειακή πρόσληψη του μοντερνισμού στην Ελλάδα, εκθέτοντας, συγκριτικά, ανάλογα φαινόμενα σε Βουλγαρία, Τσεχία, Τουρκία κ.λπ.

Η μελέτη του Κωτίδη προσεγγίζει μεθοδικά και με παιδευτικό τρόπο (σ.σ. είναι καθηγητής ιστορίας τέχνης στο ΑΠΘ) τη νέα, ανεξερεύνητη περιοχή, αρνούμενος να υποκύψει στον εύκολο νομιναλισμό των ρευμάτων, υιοθετώντας ως υπόδειγμα της «υποκειμενικής τάσης» το έργο του Τριανταφυλλίδη.

Γιατί, όμως, του συγκεκριμένου καλλιτέχνη, μπορεί κανείς να αναρωτηθεί.

Γιατί ο Τριανταφυλλίδης, αν κι έκανε σπουδές σε Αθήνα, Μόναχο και Παρίσι, έδρασε καλλιτεχνικά εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα. Σε αντίθεση με τον Γ. Μπουζιάνη που εμφανίστηκε το '35 στην ελληνική ζωγραφική και του Μ. Οικονόμου που επέστρεψε το '28 και έζησε τα τελευταία του πέντε μόλις χρόνια στην Ελλάδα.

                                                                                   Ο μοντερνιστής Τριανταφυλλίδης

Ο Τριανταφυλλίδης, ένας πολύμορφος όσο και πολυσυλλεκτικός καλλιτέχνης, γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1881 και πέθανε στην Αθήνα το 1955. Είχε κοινή καταγωγή και ίδια περίπου ηλικία με τον Μαλέα, με τον οποίο για ένα διάστημα είχαν κοινό εργαστήριο στην Τσακάλωφ. Αρχικά ασχολήθηκε πολύ με σκηνές εσωτερικών χώρων. Οι σκηνές αυτές, λαθεμένα -κατά τον Κωτίδη- χαρακτηρίστηκαν ως ηθογραφικές, αφού δεν στόχευαν στη γραφικότητα ούτε και στον διδακτισμό. Από το '30 και μετά κρυστάλλωσε το δικό του, ιδιαίτερο κι απαρέγκλιτο ύφος. Εκείνο των θαμπών εσωτερικών, των χαμηλόφωνων χρωμάτων, της ιδιωτικότητας, της ευάλωτης ανθρώπινης υπόστασης και της πνευματικής της αύρας. Οι εικόνες του αντλούν από τον κόσμο της γειτονιάς, της αυλής, του εργατικού κι αγροτικού μεροκάματου. Ή πάλι στρέφονται σε τρυφερές συνομιλίες, νταντάδες, λουόμενα κορίτσια και πιερότους.

Οι μορφές σχεδόν αφαιρετικές, χωρίς περιγράμματα, ενσαρκώνουν το πνεύμα του χώρου σε μια σχέση μέθεξης μαζί του. Η προοπτική διαλύεται στην ολιγοχρωμία και την αχλύ που δημιουργείται, καταργώντας κάθε χωριστικότητα. Πρόκειται για έναν μοντερνισμό χωρίς κραυγές και για μιαν αξιοζήλευτη για την εποχή της ισορροπία, ανάμεσα στον δυτικό μοντερνισμό και το ελληνικό «χρώμα» που δεν λείπει.

                                                                                                     Ούτε μία ατομική

Το ιδίωμα του Τριανταφυλλίδη καταφέρνει να διηθήσει πολλά κι ετερόκλητα στοιχεία ταυτοχρόνως. Την εσωτερικότητα των τοπίων του Μ. Οικονόμου, την περισυλλογή των μορφών του Π. Βυζάντιου με εκείνη του μετεμπρεσιονιστή G. Seurat. Επίσης τη θηλυκή αθωότητα της ζωγραφικής του Ε. Degas με την κοινωνική ευαισθησία του Η. Daumier και την αναντίρρητη αλήθεια του Picasso. Τέλος, τη σπαραχτική του εξομολόγηση για μια ζωή ανέχειας, δίπλα σε μια φυματική γυναίκα που φρόντιζε για 10 χρόνια.

Ο Τριανταφυλλίδης, που εξέθετε επί 40 χρόνια σε ομαδικές, δεν έλαβε ποτέ μακροσκελείς κριτικές ούτε έκανε ατομική. Το φαινόμενο φυσικά δεν ξενίζει, όχι μόνον για τους λόγους που προαναφέρθηκαν αλλά και γιατί ούτε και αναγνωρισμένοι καλλιτέχνες σαν τον Γύζη δεν τιμήθηκαν εν ζωή με ατομική στην Ελλάδα! Η φιλότιμη, ωστόσο, προσπάθεια του Κωτίδη, που συγκέντρωσε από το '76 ώς σήμερα 200 έργα του καλλιτέχνη, του αφιερώνει μια πρώτη ολοκληρωμένη μονογραφία και μαζί μ' αυτήν προσφέρει μια συγκριτική ανάγνωση της πρώτης τριακονταετίας του εικαστικού γίγνεσθαι στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Σήμερα, το έργο του Τριανταφυλλίδη αναδύεται ζωντανό κι ευαίσθητο από τη «σκαπάνη» του Κωτίδη και μαζί ανανεώνονται οι ελπίδες κι άλλων, νέων ερευνητών που θέλουν να κοιτάξουν στην αθέατη πλευρά της σελήνης των εικαστικών μας γιατί διαπιστώνουν ανακουφισμένοι ότι κάθε άλλο παρά «έρημη χώρα» είναι...

link: http://www.kathimerini.gr/130119/article/politismos/arxeio-politismoy/ellhnikothta-my8os-ki-epimy8io

Αντώνης Κωττίδης : Ενα άλλο Τριάντα στη ζωγραφική , Εκδ. University Studio Ρress

Κρίση και σεξισμός στα media. Που μας οδηγεί η κουλτούρα της μοντελοβίζιτας;

Της Βασιλίκας Σαριλάκη                                        Σήμερα που βρισκόμαστε στο ζενίθ της κρίσης, το φτηνιάρικο, εξευτελιστικό και σεξιστικό θέαμα βάζει την σφραγίδα του στον ξεπεσμό των media, ακυρώνοντας κάθε έννοια πολιτισμού και παιδείας. H βία του σεξισμού αποτελεί έναν σαφή δείκτη της τριτοκοσμικής μας πλέμπας και είναι ενδεικτικό το πόσο η έλλειψη παιδείας και κουλτούρας οδηγεί την νεολαία σήμερα στον λαϊκισμό και κυρίως στην βία.... Στην έρευνα που ακολουθεί, προσπαθούμε να δούμε πως έχει η κατάσταση στην Ελλάδα και το εξωτερικό, σε σχέση με τον σεξισμό, ειδικότερα στα media, στην διαφήμιση, αναψηλαφώντας και την φοβερή εποχή Κωστόπουλου όπου τα περιοδικά τίμησαν τόσο την βία του σεξισμού..                         Δυστυχώς, μας συνήθισαν στην βία του σεξιστικού θεάματος. Μας συνήθισαν να βλέπουμε στην TV μοντελοβίζιτες, να ασκούν συχνά χρέη παρουσιάστριας, ημιτσίτσιδες χειμώνα-καλοκαίρι σε τηλεπαιχνίδια, πρωϊνάδικα, μεσημεριανά, έως και δελτία καιρού! Συνηθίσαμε να βλέπουμε σεξιστικές διαφημίσεις, σεξιστικά “ρεπορτάζ”, τηλεπαρουσιαστές να χουφτώνουν δημόσια Τζούλιες..να μας πλασάρουν φτηνά σεξιστικά ανέκδοτα δημοτικού, χυδαία βιντεάκια της πλάκας. Κι από πίσω το εμπόριο. Ψυχών τε και σωμάτων..Κρυφό ή φανερό, με κρυφές ή φανερές πόρνες, με κρυφούς ή φανερούς νταβατζήδες, ή ματάκηδες, απ’ όλα έχει ο μπαχτσές..  Η απόλυτη ξεφτίλα. Έφη Σκορδά, Σάσα Σταμάτη και αισθητικός βάζουν στα τέσσερα μια κοπέλα για να δείξουν αποτρίχωση μπικίνι. Δεν θα αναπαράγουμε το γελοίο βίντεο φυσικά που προκάλεσε σάλο.  Η νεολαία μεγάλωσε με αυτόν τον κυνισμό. Ανεχόμαστε πλέον έως και πορνοτηλεφωνικές υπηρεσίες καναλιών που διανυκτερεύουν ως οπτικά μπουρδέλα, χωρίς ποτέ να έχει παρέμβει κανένα απολύτως ΕΣΡ! Ως που θα πάει αυτό; Είναι θέμα πουριτανισμού; ΌΧΙ. Απλά όλο αυτό δεν έχει καμία σχέση με το σεξ και τον έρωτα που απελευθερώνουν τον άνθρωπο. Είναι μάλιστα αντίθετα!.Έχει σχέση με το εμπόριο,την βία και τα πρότυπα που πάνε να μας φορέσουν σαν στενά παπούτσια..  Παραλίγο στην Ευρώπη.. Στον σημερινό hard core καπιταλισμό, στην ξέφρενη εκμετάλλευση και τον κυνισμό του ανταγωνισμού, τα δικαιώματα των γυναικών έχουν σαφέστατα οπισθοχωρήσει. Ακόμα και στα πλέον αναπτυγμένα Βόρεια κράτη της Ευρώπης, όπου το κοινωνικό κράτος διαθέτει κατακτήσεις που ούτε στα πιο τρελά τους όνειρα θα είχαν άλλοι λαοί, οι οπισθοχωρήσεις αυτές είναι ορατές. Πάρτε παράδειγμα την Σουηδία. Κάτι πήγε να γίνει το 2008 στην Βουλή της όταν μετά από πολλά αιτήματα έβγαλε αίφνης κόκκινη κάρτα στην σεξιστική διαφήμιση, αλλά σύντομα την πήρε πίσω. Η χώρα με τους πλέον προωθημένους νόμους περί ισότητας των δύο φύλλων είχε ζητήσει τότε από την καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του Γκέτενμποργκ Eva-Maria Svensson (που είναι και ευρωβουλευτής του κόμματος της Αριστεράς της Σουηδίας) την σύνταξη ενός νέου σχεδίου νόμου που να απαγορεύει ολοσχερώς την σεξιστική διαφήμιση. Ο νόμος κατατέθηκε στην Βουλή, αλλά δυστυχώς δεν ψηφίστηκε καθώς κόλλησε στο δικαίωμα περί ελευθερίας Τύπου!. Η ελευθερία της αξιοπρέπειας της γυναίκας πήγε περίπατο. Την ημέρα εκείνη ή αριστερή βουλευτής ρώτησε τον αντίμαχο βουλευτή το αυτονόητο:    “Why should women’s bodies be used to sell things?” Αυτή η ερώτηση δεν απαντήθηκε ποτέ.. Αφορμή για την κατάθεση του νόμου ήταν μια διαφήμιση μπύρας που έδειχνε μια κοπέλα με ερεθισμένες θηλές κάτω από το μπλουζάκι της την ώρα που έπινε την μπύρα! Η διαφήμιση καταργήθηκε. Αλλά ο νόμος δεν πέρασε. Κρίμα. Γιατί ο δίκαιος αυτός νόμος που θα ψηφιζόταν τότε, δεν περιοριζόταν στην απαγόρευση των διαφημίσεων που προσβάλλουν μόνο τις γυναίκες αλλά και τους άνδρες όταν χρησιμοποιούνται σεξουαλικά υπονοούμενα εις βάρος τους ή όταν χρησιμοποιείται το γυμνό σώμα υπαινικτικά για προώθηση προϊόντων. Ήταν ένας νόμος που θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα προηγούμενο και σε άλλες χώρες..Αυτά συνέβησαν στην Σουηδία. Τι γίνεται όμως στο Ελλαδιστάν; Elladistan. Πίπες και μοντελοβίζιτες..Όλοι θα έχετε ακούσει την περιβόητη διαφήμιση που λάνσαρε κάποτε επί χούντας, μια πίπα, με το αμίμητο σλόγκαν «αν δεν θέλεις να τον παίρνεις από πίσω πάρ’ του μια πίπα». Η διαφήμιση αυτή όπως μου είπε μεγάλος διαφημιστής έκανε πάταγο, έγινε χοντροκομμένο σεξιστικό ανέκδοτο σε παρέες, μικρών και μεγάλων κι άργησε πολύ να αποσυρθεί. Από το χοντροκομμένο αυτό ανέκδοτο του λιμανιού, που ωστόσο αποτελούσε εξαίρεση, φτάσαμε σήμερα στον απόλυτο κυνισμό, την καθολική «αποδοχή» της σεξιστικής διαφήμισης και την σχεδόν πορνογραφική εικόνα της γυναίκας στα Μ. Μ. Ε.  Με  μοντελοβίζιτες, που ενίοτε ασκούν και χρέη παρουσιάστριας, ημιτσίτσιδες χειμώνα-καλοκαίρι σε τηλεπαιχνίδια, (είναι παντός καιρού ..διαθέσιμες) στα πρωϊνάδικα, στα μεσημεριανά, πιο παλιά και στα δελτία καιρού!( Ά ρε Μαλέλη που μετά την Πετρούλα έγινες και ΔΗΜΑΡ! ..)  Και με διάσημους τηλεπαρουσιαστές να χουφτώνουν δημόσια Τζούλιες.. Φτηνά σεξιστικά ανέκδοτα, χυδαία υπονοούμενα, τρίψιμο στις μπάρες, κόλλημα στον εγκέφαλο με το σεξ με χαζοβιντεάκια, ακόμη κι ο προθάλαμος ενός μπουρδέλου θα έδειχνε πιο σοβαρός.. Κι από δίπλα το εμπόριο. Ψυχών τε και σωμάτων..Κρυφό ή φανερό, με κρυφές ή φανερές πόρνες, με κρυφούς ή φανερούς νταβατζήδες, ή ματάκηδες, όλα έχει ο μπαχτσές.. Ο σεξισμός λοιπόν κι η χρησιμοποίηση του γυναικείου σώματος ως αντικειμένου προς πώληση προϊόντων πολύ καλά κρατεί. Και κανείς δεν μιλάει. Όλοι γνωρίζουν τις πορνοτηλεφωνικές υπηρεσίες των τηλεοπτικών καναλιών που διανυκτερεύουν ως οπτικά μπουρδέλα, χωρίς ποτέ να έχει παρέμβει κανένα απολύτως ΕΣΡ καθόσον βέβαια, αυτό το θέαμα είναι απολύτως θεμιτό και ποιοτικό! Η γενική εικόνα της τηλεόρασης δεν ενθαρρύνει καθόλου προς μιαν έννοια αξιοκρατίας και ποιότητας παρά προβάλλει πρότυπα συχνά επικίνδυνα.. Αναρωτιέται κανείς. Ο μόνος δρόμος να γίνεις παρουσιάστρια περνάει απαραίτητα από την φωτογράφηση με εσώρουχα; Κι αν ναι, τότε γιατί δεν ισχύει  και για άντρες; Γιατί δεν είδαμε ακόμα–λέω τυχαία- τον  Χατζηνικολάου με σλιπάκι στο MAX; Γιατί μόλις γελάσατε μ΄ αυτό και το άλλο σας φαίνεται αυτονόητο;                                                                                                                                                                                               Στην εκπομπή Πρωινή Μελέτη και το 2008 στο ΜΑΧ. Η υποκρισία της Ελληνικής κοινωνίας περισσεύει και δεν είναι θέμα πουριτανισμού αλλά απόλυτης ξεφτίλας πλέον. Γι’ αυτό φτάσαμε στα σημερινά μας χάλια. Και ναί η τέχνη δεν ενοχλείται καθόλου από το γυμνό, -υπάρχουν χιλιάδες έντεχνες  ή μη γυμνές απεικονίσεις, γλυπτά  και φωτογραφίσεις- αλλά σιχαίνεται την υποκρισία! Δεν ενοχλεί το γυμνό, αλλά η βία της πορνικής εικόνας, ως υπόσχεση ανταλλαγής ή ως υποταγή στην αντρική εξουσία. Το να βλέπεις συνεχώς το σώμα σου να προβάλλεται ως μέσο κάθε είδους συναλλαγής, ως κακοποιημέν﨔αντικείμενο” ή ως φτηνό, ανταλλακτικό προϊόν για διάφορες..υπηρεσίες. Έ όχι!   Πολλοί άντρες, δυστυχώς, νομίζουν πως “κάθε γυναίκα κρύβει μέσα της μια πόρνη”. Αυτό  όχι μόνο είναι ψέμα αλλά ισχύει το ακριβώς αντίστροφο. Οι πραγματικά ερωτικές γυναίκες δεν μπορούν να λειτουργήσουν πορνικά, γιατί γνωρίζουν τον έρωτα κι έτσι αρνούνται να αυτοκακοποιηθούν..γιατί περί αυτού πρόκειται.. Ενώ οι πόρνες, κρυφές και φανερές, υποδύονται τον ερωτισμό, δεν τον ζούν, αφού οι ίδιες έχουν υποβιβάσει το σώμα τους-και όχι μόνον- σε αντικείμενο. Αλλά ακόμη κι εδώ υπάρχει η φυλετική βία. Οι γυναίκες είναι γυμνές και πουλάνε προϊόντα, οι γυναίκες είναι πόρνες. Οι άντρες κατ’ εξαίρεσιν. Και μάλιστα οι περισσότεροι άντρες δεν θεωρούνται καθόλου πόρνοι όταν πηγαίνουν με μία πόρνη ενώ στην πραγματικότητα συμμετέχουν στην ίδια ακριβώς πράξη πορνείας! Απόδειξη γι’ αυτό είναι ο τρόπος που πρόσφατα αντιμετωπίστηκαν οι πόρνες που είχαν aids. Διαπομπεύτηκαν χωρίς δεύτερη σκέψη αν και αυτό θα ήταν αδιανόητο να γίνει π.χ για τους πελάτες τους..    Εξώφυλλο, μεσημεριανό και μετά ίσως βουλευτής; Σήμερα, λοιπόν, στην τάχα «εκσυγχρονισμένη» Ελλάδα του 2012, συνεχίζουμε να βλέπουμε διαφημίσεις όπου γυναίκες τρίβονται ημιτσίτσιδες σε ακριβά αυτοκίνητα σαν να ήταν γάτες, ή κάποιος τους βάζει χέρι στο μπροστινό κάθισμα, ή ανοίγουν το πλυντήριο πατώντας το κουμπί με τον πισινό τους! Είναι φυσικά πασίγνωστο, ότι όλες μας έτσι βάζουμε πάντα το πλυντήριο μπροστά! Επίσης, χαμός γίνεται με την σεξιστική διαφήμιση σε πανώ στην επαρχία. Ίσως την περιβόητη φράση του Κωνσταντίνου Καραμανλή πως η Ελλάδα είναι ένα απέραντο φρενοκομείο θα πρέπει τώρα να την μεταλλάξουμε στο Η Ελλάδα είναι ένα απέραντο πορνείο!   Η μπάλα του σεξισμού καμιά φορά παίρνει και τους άντρες. Στα τηλεοπτικά πλέον πλατώ, κάποιες γυναίκες- “αφέντρες”, χιλιοφωτογραφισμένες σε glossy περιοδικά σε στάσεις “ξέκωλου” εκδικούνται πλέον σεξιστικά άντρες- αντικείμενα..Τους είπαν φαίνεται να έχουν όλοι το ένα πόδι λυγισμένο, να φαίνεται καλύτερο το….τους, έτσι λένε στις μοντέλες το επέκτειναν και στους άντρες!..Ένας δεξιά, ίσως να βαριέται και ξύνει τα ..Δηλαδή τι να πω πλέον!    Ο κρυμμένος σεξισμός. Πολλοί διαφημιστές καταφεύγουν στον λεγόμενο «κρυμμένο σεξισμό», όρο που υποδηλώνει σύμφωνα με καταχωρημένες μελέτες την υπόγεια έκφραση ανισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών. Παλαιότερο ένα τηλεοπτικό spot έδειχνε δύο πρωταθλήτριές μας του beach voley να διαφημίζουν ένα προϊόν. Την στιγμή που πηδούσαν ο φακός εστιαζόταν επαναληπτικά στα γεννητικά τους όργανα.. Το φαινόμενο αυτό όχι μόνον δεν είναι τυχαίο, αλλά είναι πολύ γνωστό σε όσους το έχουν αναλύσει. Σχετικές μελέτες του Messner έχουν αποδείξει τα ακόλουθα. 1.Τα γυναικεία sports μεταδίδονται στην τηλεόραση κατά 5% έναντι 95% των ανδρών. Όταν δείχνουν στιγμιότυπα από τα πλέον δημοφιλή γυναικεία sports, το τένις και το basketball, η κάμερα εστιάζει κατ’ εξακολούθηση κάτω από τις φούστες των τενιστριών ενώ φυσικά ποτέ δεν στοχεύει στα γεννητικά όργανα των αντρών όταν παίζουν τένις.. 2. Ο ίδιος μελετητής αναφέρει πως οι σχολιαστές των αθλητικών ειδήσεων συχνά αναφέρονται στις αθλήτριες με λέξεις όπως «τα κορίτσια» προσδίδοντάς τους μια έννοια παιδιού ενώ δεν λένε «τα αγόρια» όταν μιλάνε για άντρες αθλητές. Αναδημοσιεύω σχετικά: Από Antigoni Kalaitzi Σαβ, 2011-07-09 20:46 http://www.athensbars.gr/ta-mme-stin-ellada-einai-seksistika                                             σύμφωνα με την δημοσιογραφο Αλεξάνδρα Πασχαλίδου...  «Με ανάγκασαν να κάνω τη Eurovision. Εγώ ξεκίνησα με συνεντεύξεις, με την Αλιέντε, την Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, αλλά μετά η ΕΡΤ με ανάγκασε να κάνω τη Eurovision. Η αλήθεια είναι ότι ως γυναίκα στα ΜΜΕ στην Ελλάδα δεν έχεις πάρα πολλές επιλογές. Ένιωσα ακριβώς τι σημαίνει: «Η Ελλάδα τρώει τα παιδιά της» και είναι και πολύ πιο σεξιστική η Ελλάδα. Νομίζω ότι είναι πολύ πιο δύσκολο εδώ να είσαι γυναίκα. Θυμάμαι ότι είχα πάει σε μια εκπομπή της ΕΡΤ που την έκανε ο Λάλας και είχε θέμα το ποδόσφαιρο. Εγώ είμαι ποδοσφαιρόφιλη, παρακολουθώ το άθλημα αυτό εδώ και 20 χρόνια. Και όταν ήρθε η δική μου σειρά τι λέτε με ρώτησε ο κύριος Λάλας; «Θα πήγαινες με τον Ροναλντίνιο, σου αρέσει σαν άντρας;». Του ανταπέδωσα την ερώτηση: «Εσύ θα πήγαινες;». Αυτό δεν μου έχει συμβεί ποτέ. Στη Σουηδία δεν υπήρχε περίπτωση, θα του έκανα μήνυση. Στην κρατική τηλεόραση. Δεν υπάρχει αυτό». Σύμφωνα με την μελέτη Lovdal από το 1970 μέχρι σήμερα ο ρόλος της γυναίκας στις διαφημίσεις είναι της νοικοκυράς, που φροντίζει τα παιδιά και σερβίρει γεύματα, ακόμη κι όταν παρουσιάζεται ως εργαζόμενη ενώ κυρίως στις νυχτερινές διαφημίσεις μετατρέπεται σε σεξουαλικό αντικείμενο του πόθου. Είναι σε κάθε περίπτωση εξαρτώμενη κι υποδεέστερη του άντρα.. Μια ενδιαφέρουσα μελέτη για τον σεξισμό και την υπόγεια λειτουργία του στην κοινωνία έχει κάνει κι ο Bourdieu. Δεν το φανταζόσαστε ε;   Όταν η διαφήμιση κανιβαλίζει. Την τελευταία δεκαετία η κατάσταση έχει αλλάξει δυστυχώς προς το χειρότερο. Ίσως, μάλιστα, την αρχή να σηματοδότησαν οι κατά πολλούς ρατσιστικές εικόνες της Benetton που εισήγαγαν ένα νέο κύμα βίας στην διαφήμιση. Η διαφήμιση έχει εκτραχυνθεί παγκοσμίως και σε μερικές περιπτώσεις δεν εκφράζει απλώς τα γνωστά σεξουαλικά στερεότυπα που όλοι γνωρίζουμε, αλλά φτάνει κυριολεκτικά στα όρια του κανιβαλισμού! Στην Τσεχία κυκλοφόρησε μια τηλεοπτική διαφήμιση με το εξωφρενικό κανιβαλιστικό σλόγκαν «Θέλετε ζουμερά στήθια ή τραγανά μπούτια;» δείχνοντας στήθη και οπίσθια γυναικών ενώ διαφήμιζε τηγανητά στήθη και μπούτια κοτόπουλου από το Kentucky της Αμερικής, την γνωστή αλυσίδα K.F.C! Και να σκεφτεί κανείς ότι αυτή η διαφήμιση αφορά φαστφουντάδικα που πάνε παιδιά! Παράλληλα στην Γαλλία μια αντίστοιχη “αλληγορικά πρόστυχη” διαφήμιση κινητοποίησε πολλές αντιδράσεις από γυναικείες οργανώσεις. Πρόκειται για μια διαφήμιση κρέμας γάλακτος της εταιρίας Suchard. Το σλόγκαν είναι «Ακόμη κι όταν την ξαπλώσω, και την χτυπήσω αυτή παραμένει χυμένη». Ή άλλη διαφήμιση της ίδιας εταιρίας για σοκολάτες που δείχνει ένα γυμνό top model που δηλώνει. «Λέτε όχι αλλά εμείς ακούμε ναι». Τα παραδείγματα δεν είναι τυχαία. Στην Γαλλία, τις ΗΠΑ και τις τέως Ανατολικές χώρες της Ευρώπης παρουσιάζονται οι πλέον σεξιστικές διαφημίσεις. Σ’ αυτές τις χώρες δεν υπάρχουν νόμοι ή κώδικες δεοντολογίας που να προστατεύουν από την προσβολή της γυναικείας αξιοπρέπειας. Έτσι στην Γαλλία η οργάνωση (κατά του σεξισμού στην διαφήμιση) Meute οργανώνει μποϋκοτάζ και συσπειρώνει πολύ κόσμο. Οφείλουμε κι εμείς στην Ελλάδα να ξυπνήσουμε επιτέλους.. Πώς αλλιώς να το πω; Αντίθετα στις μουσουλμανικές χώρες λόγω πουριτανισμού απαγορεύεται ακόμα και η επίδειξη του γυμνού σώματος στην τηλεόραση. Εκεί υπάρχει το αντίστροφο πρόβλημα της ανελευθερίας. Κάποιες καθολικές χώρες όπως η Ιρλανδία, η Ν. Αφρική, το Μεξικό, ή οι Φιλιππίνες είναι αρκετά φειδωλές. Στην Σκανδιναβία, υπάρχει αρκετό γυναικείο γυμνό στις διαφημίσεις. Σε κάποιες χώρες οι ίδιες οι διαφημιστικές Ενώσεις προσπαθούν να αυτοπεριοριστούν. Είναι η περίπτωση του Καναδά, της Γερμανίας, της Αγγλίας, της Αυστραλίας. Στην Ελλάδα όλα είναι ανεξέλεγκτα. Κάποτε, όμως, πρέπει να το αντιληφθούμε. Το σεξιστικό πρόσωπο της κοινωνίας δεν αφορά μόνον στις γυναίκες που βλέπουν καθημερινά το σώμα τους, την σεξουαλικότητα και την γυναικεία τους ταυτότητα να εξευτελίζονται σε δημόσια θέα. Είναι θέμα γυναικών κι αντρών να μην επιτρέψουν στους αδίστακτους κερδοσκόπους να τους μετατρέπουν καθημερινά σε σεξουαλικά ανδρείκελα και ανεγκέφαλους- καταναλωτές. Τι λέτε για έναν virtual ομαδικό βιασμό; Ας δούμε όμως την άθλια ρητορική ορισμένων..”διαφημίσεων¨” και εάν αυτές άξιζαν να ονομάζονται τέτοιες ή έπρεπε να απαγορευτούν γιατί βιάζουν πραγματικά με οπτικό τρόπο όχι μόνον την αξιοπρέπεια των γυναικών αλλά επειδή πλασάρονται σε τεράστια πανώ, μπορεί  να ωθήσουν και σε πιθανές εγκληματικές ενέργειες. Το ηλεκτρονικό περιοδικό Feministe  μας δείχνει αυτήν  που θεωρεί ως την πιο σεξιστική διαφήμιση του 2008 και απευθύνεται στον γνωστό designer ρούχων με τα εξής λόγια: “ Σε ευχαριστούμε Duncan Quinn  που διαφημίζεις τα κοστούμια σου με την εικόνα ενός άντρα που φαίνεται να έχει στραγγαλίσει μια ημίγυμνη γυναίκα με εσώρουχα, πάνω στο καπό ενός αυτοκινήτου. Θα σ΄ αρέσει πολύ φαίνεται όταν βλέπεις εικόνες νεκρών ή μαστουρωμένων γυναικών που είναι αρκετά σέξυ για να πουλάνε αντρικά ρούχα”. Στο ίδιο μήκος κλίματος και η επόμενη διαφήμιση του Dolce @ Gabbana..Θα μπορούσε κάλλιστα ή όχι να υπαινίσσεται επερχόμενο ομαδικό βιασμό;          Το πολύ ανησυχητικό είναι βέβαια, ότι η πλειονότητα αυτών των αφισών έχει ως target group δηλαδή κυριολεκτικά ως στόχο την νεολαία. Αυτήν την ένταση των σεξουαλικών ενστίκτων των νέων αλλά και την δίψα για σεξουαλική επαφή των εφήβων εκμεταλλεύονται οι μεγάλες αυτές διαφημιστικές εταιρείες προκειμένου να πουλήσουν οποιοδήποτε προϊόν θα κάνει έναν άντρα να αισθάνεται σούπερμαν όταν χτυπάει ή βιάσει ή και σκοτώσει μια γυναίκα!! Απίστευτο!                                    Playboy και βουλκανιζατέρ.. Και αυτές ακριβώς τις εικόνες χρησιμοποίησαν και γνωστά μέχρι πρόσφατα περιοδικά μιμούμενα αυτές τις αθλιότητες. Για να σας φέρω ένα και μόνο παράδειγμα δείτε πως μιμείται ο έλληνας φωτογράφος ακριβώς την παραπάνω σεξιστικότατη διαφήμιση του Duncan Quinn στην φωτογράφηση για το Nitro όπου απεικονίζεται η Σάσα Μπάστα.. Μόνο που εδώ αντί να την έχει στραγγαλίσει την τραβολογάει από το μαλλί στο πάτωμα.. Φυσικά, ο Έλληνας, πιθανώς πιο εξοικειωμένος με εικόνες του playboy στα νιάτα του, προτίμησε να την δείξει ως κουνελάκι με βρακί σε σχήμα καρδιάς –sic- και τα πόδια διάπλατα ώστε να περιγράφεται σαφώς στο μαύρο σατέν η σχισμή του αιδοίου! Ήθελε την εικόνα πιό χύμα σαν αυτές που βάζουν τα βουλκανιζατέρ! Αυτό ήταν το …zeitgeist.. της μεγαλειώδους εποχής Κωστόπουλου, ΚΛΙΚ, ΝΙΤΡΟ, DOWNTOWN κλπ, που τόσο τίμησαν την βία του σεξισμού.. Φυσικά υπάρχουν πλέον και αντιδράσεις σε αυτό το χάλι. Και αυτές συχνά έρχονται με την μορφή των graffiti πάνω στις τσοντοαφίσες.. Είναι μάλιστα πολύ πιθανόν, εγώ αυτό πιστεύω, αυτά τα graffiti να τα γράφουν άντρες που σιχάθηκαν πια αυτήν την κατάσταση. Επιτέλους! Δεν είναι κανείς κομπλεξικός ούτε πουριτανός όταν καταγγέλλει την σεξιστική βία! Έρωτας και σεξιστική βία είναι αντίθετες έννοιες. Καιρός να το καταλάβουμε! Γιατί ο έρωτας κι ο ερωτισμός είναι ελεύθερες κι απελευθερωτικές ενέργειες. Δεν είναι η σκλαβιά κανενός καταναγκασμού..                                                                                     From Oxford street   Video που τραβήχτηκε από παλιές εκλογές στα ΤΕΙ Πειραιά, όπου η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ γιορτάζει διακορεύοντας με μπλε πέη πράσινα κοτόπουλα και μια πλαστική κούκλα! Παράλληλα χειρονομούν χυδαία και φωνάζουν σεξιστικά συνθήματα, όπως και η πλευρά της ΠΑΣΠ που φοράει πράσινα μπλουζάκια! Αυτό είναι το επίπεδο χουλιγκανισμού και σεξιστικής καφρίλας που διέπει υποτιθέμενους ενήλικες “επιστήμονες”..που συνοδεύεται από προφανές έλλειμμα παιδείας και κουλτούρας.                                            FEMINISM IS THE “RADICAL” NOTION THAT WOMEN ARE PEOPLE !                                    Δεν ντρεπόμαστε για το σώμα μας αλλά αποφασίζουμε εμείς πως θα το χρησιμοποιούμε

Παναγιώτης Τέτσης, ο Έλληνας Cezanne. . μετοίκησε στο φώς. .

 

Θυμάμαι κάποτε ο γλύπτης Ζογγολόπουλος μου έλεγε με έμφαση.. το έργο πρέπει να αναπνέει.. Μα τι άλλο από αναπνοές είναι τα έργα του μεγάλου κολορίστα Παναγιώτη Τέτση που αναδίδουν έντονο φώς και παλλόμενο, ανθισμένο χρώμα; Ο Τέτσης, ο Έλληνας Cezanne φεύγοντας πήρε πίσω του ένα μεγάλο κομμάτι της Ελλάδας που αγαπήσαμε, με τα ασπρογάλανα τοπία της Ύδρας, τα μεθυσμένα στο φως λουλούδια, τα ασημογάλαζα ρομαντικά του φώτα, τα φανταχτερά τολμηρά του αιθέρια κόκκινα, τα φλογισμένα κίτρινα..Την εποχή του μοντερνισμού και της εννοιακότητας εκείνος συνέχισε να ακολουθεί  το φωτισμένο του ταλέντο και δεν προσπάθησε να εντυπωσιάσει παρά να εντρυφήσει στην οραματική του κλίση. Με αφορμή την έκθεση με νέες προσωπογραφίες του γνωστού ζωγράφου Παναγιώτη Τέτση, που έγινε στην γκαλερί Νέες Μορφές τον Ιανουάριο του 2006, συζητήσαμε μαζί του για την μακρόχρονη πορεία του, την πορεία της ζωγραφικής, τους νέους καλλιτέχνες κ.ά.

                                                                                                                                                                      Της Βασιλίκας Σαριλάκη

 

Ζωγραφίζετε 55 χρόνια τώρα συνεχώς. Με την προσωπογραφία ειδικά, ασχολείστε από 25 ετών.. Τι παρατηρούσατε τότε στην ανθρώπινη μορφή και τι σήμερα; Τι έχει αλλάξει στην προσωπογραφία;

Προσωπογραφίες έκανα και πριν πάω στην Σχολή Καλών Τεχνών. Είχα ζωγραφίσει την μητέρα μου, τον εαυτό μου, φίλους μου κ.λ.π. Κάποια πράγματα μπορεί να εξελίχθηκαν καθώς κυλούσε ο χρόνος αλλά το κύριο μέλημά μου παρέμεινε. Δεν θέλησα ποτέ να κάνω απεικόνιση, μια σχεδόν φωτογραφική αναπαράσταση, αλλά να εκφράσω την ολόσωμη μορφή του ανθρώπου, τον ψυχισμό του, μέσα από την κίνησή του, τα χέρια του, την στάση του. Τους ανθρώπους τους ζωγραφίζω ολόκληρους. Ελάχιστα κεφάλια έχω κάνει. Ο ψυχισμός ενός ανθρώπου εκφράζεται μέσα από το σώμα του κι ιδιαίτερα με τα χέρια του. Πολύ περισσότερο μάλιστα, με μας τους μεσογειακούς που το σώμα μας κινείται συνέχεια και φυσικά τα χέρια.

Ποιο ήταν το σημαντικότερο πράγμα που σας δίδαξε ο Πικιώνης κι ο Γκίκας που εσείς προκρίνετε ως τους κατεξοχήν δασκάλους σας;

Τις νεότερες αντιλήψεις που είχαν για την τέχνη σε σχέση με τα υπολείμματα της Σχολής του Μονάχου που υπήρχαν εκείνη την εποχή στην Σχολή Καλών Τεχνών. Δεν καταδικάζω την Σχολή του Μονάχου, την εκτιμώ πολύ γιατί μεγάλοι ζωγράφοι όπως ο Γύζης, ο Λύτρας, ο Ιακωβίδης προέρχονται από εκεί, αλλά ο Πικιώνης κι ο Χατζηκυριάκος πρέσβευαν τις αντιλήψεις της σύγχρονης τέχνης του 20^ου αιώνα.

   

 

Από το ’53 ως το ’56 που ζήσατε στο Παρίσι, είχατε επαφές με τον Θ. Τσίγκο και τον Γ. Γαϊτη; Σας επηρέασε καθόλου η εξπρεσιονιστική γραφή τους ή άλλοι Γάλλοι ζωγράφοι;

Δεν με επηρέασαν καθόλου. Είχαμε κάποιες φιλικές επαφές, μου πήγαινε περισσότερο η ζωγραφική του Τσίγκου, που ήταν και γλυκύτατος άνθρωπος παρά του Γαϊτη. Μου άρεσαν πολλοί σύγχρονοι ζωγράφοι της Γαλλίας αλλά αυτός που ήταν τότε η ελπίδα της Γαλλίας ήταν ο Buffet. Έκανε μια ζωγραφική μνημειώδη κι είχε ασχοληθεί με ορισμένα θέματα επίκαιρα εκείνη την εποχή, όπως την σκληρότητα του πολέμου. Δυστυχώς μετά ξεφούσκωσε. Αυτός που θεωρώ πολύ σπουδαίο ζωγράφο είναι ο De Stael. Έχει ψυχισμό, ευαισθησία και τόλμη. Τώρα που έχει πεθάνει τον εκτιμούν ακόμη περισσότερο.

 

 

Έχετε πει ότι σας άρεσε κι ο Μιχάλης Οικονόμου.. Τι ωραίος ζωγράφος! Φως, χρώμα, μεταφυσικό βάθος..

Βεβαίως, βεβαίως, όλα αυτά, ο Μιχάλης Οικονόμου, σπουδαίος ζωγράφος, όπως κι ο Νικόλαος Λύτρας που ήταν πολύ σημαντικός ζωγράφος..

Από το ΄60 και μετά κάνετε κι εσείς τοπιογραφία. Τοπία της Σίφνου, κι αργότερα πολύ ωραία λάδια κι ακουαρέλες της γενέτειράς σας της Ύδρας, νεοκλασικά, κ. λ. π. Στην έξαλλη εκείνη εποχή του μοντερνισμού άλλοι συνάδελφοί σας όπως ο Κεσσανλής, ο Τάκις, κ. λ. π ήταν πολέμιοι του τελάρου με την γνωστή έννοια. Δεν σας ενοχλούσε που σας θεωρούσαν κλασσικό;

Στις αρχές, όταν γύρισα το ’58, τα έργα μου τα θεωρούσαν πολύ τολμηρά. Ύστερα, όταν φούντωσε η αντίληψη ότι για να είσαι εξελιγμένος πρέπει να κάνεις «αφηρημένη» ζωγραφική, με είχαν σαν το μαύρο πρόβατο. Σιγά- σιγά κατάλαβαν ότι αυτό που έκανα έχει το προσόν μιας ποιότητας, είναι κάτι ειλικρινές, χωρίς ακρότητες. Κι αυτό νομίζω, το εκτίμησαν με τον καιρό όλοι, ακόμη κι αυτοί που στην αρχή με έβλεπαν περιφρονητικά κι έλεγαν ότι « πάει, αυτός ο καημένος κόλλησε, ξέμεινε στην ζωγραφική».Με κατηγορούσαν τότε γιατί έκανα ζωγραφική και μάλιστα παραστατική. Όμως για μένα η παράσταση είναι μόνο μία αφορμή, δεν είναι ο σκοπός μου να αναπαραστήσω. Αν προσέξετε τα έργα μου θα δείτε ότι είναι πολύ λίγο παραστατικά Συμπτωματικά είναι παραστατικά, στο βάθος, η οργάνωση του πίνακα μπορεί να καταλήξει στην πλήρη αφαίρεση. Με βλέπουν.. έτσι.. με συγκατάβαση. Έ τι να γίνει;

 

 

Η αλήθεια είναι ότι ενώ πολλοί στο διάβα του 20^ου προεξόφλησαν τον θάνατο της ζωγραφικής σήμερα φαίνεται πως η ζωγραφική αναδιπλώνεται, με εννοιακότερο πρόσωπο..

Επιτρέψτε μου να σας αναφέρω το παράδειγμα ενός νεότερου φίλου μου που έκανε μια έκθεση στο Ελληνικό Κέντρο Πολιτισμού στην Νέα Υόρκη. Άνθρωποι με αντικειμενικό κριτήριο είπαν ότι έκανε πάρα πολύ μεγάλη εντύπωση. Πήγε πολύς κόσμος και μάλιστα υπήρχαν άνθρωποι που πήγαιναν να την δουν καθημερινά! Έλεγαν πως δεν βλέπουμε πια τόσο καλή ζωγραφική. Κι οι New York Times του αφιέρωσαν μισή σελίδα επαινετικής κριτικής. Μισή σελίδα; Εδώ δυο λεξούλες να σου γράψει αυτή η εφημερίδα είναι πολύ σημαντικό πράγμα..

Εννοείτε προφανώς τον Γιώργο Ρόρρη.. Έχει εξελιχτεί πάρα πολύ καλά τα τελευταία χρόνια..

Ας μην το εξατομικεύσουμε. Υπάρχουν καλοί πολλοί νέοι ζωγράφοι στην Ελλάδα.

 

 

Ναι, αλλά όπως ξέρετε κι εσείς που διδάξατε στην Καλών Τεχνών από το ’76 ως το ’92 και γίνατε και Πρύτανης, όλο και λιγότεροι ασχολούνται με την ζωγραφική. Τελικά η ζωγραφική αναζήτηση της νέας γενιάς εμπλουτίζεται από τα νέα μέσα έκφρασης ή φθίνει;

Η κάθε γενιά έχει τις δικές της ρίζες και μέσα έκφρασης, κι αποφέρει τους δικούς της καρπούς.

Όσο για τα νέα μέσα, video, Internet, κ. λ. π δεν τα γνωρίζω καλά.

 

Από τους ξένους σύγχρονους ποιους εκτιμάτε; Τον Lucian Freud, τον Richter..

Ο Lucian Freud είναι μεγαλύτερος σε ηλικία κι από μένα. Είναι σπουδαίος ζωγράφος. Προχώρησε σιγά – σιγά κι ορισμένα από τα έργα που έκανε τις 2 τελευταίες δεκαετίες είναι συγκλονιστικά. Νομίζω πως δίκαια έχει τόση απήχηση στο ευρύ κοινό που έχει ως αποτέλεσμα, από ότι έχω ακούσει, να είναι ο πιο ακριβός εν ζωή ζωγράφος στον κόσμο. Πολύ καλός είναι κι ο Aouerbach, ένας ζωγράφος με εξπρεσιονιστική γραφή. Αν παρατηρήσετε θα δείτε πως οι δυναμικοί ζωγράφοι δεν είναι βρετανικής προέλευσης αλλά εισαγωγής. Διότι κι ο Lucian Freud όπως ξέρετε, είναι γερμανοεβραίος, ανιψιός του Sigmund Freud.

Κάποιοι δικοί μας αν ήταν στο εξωτερικό θα είχαν πολύ μεγαλύτερη απήχηση. Ο Νίκος Χουλιαράς για παράδειγμα δεν θα μπορούσε αν ήταν στην Βρετανία να είχε πιθανόν την φήμη του Hockney;

Βεβαίως, βεβαίως, ο Χουλιαράς είναι έκτακτος, πολύ ωραίος. Κι αυτός, κι ο Σεμιτέκολο είναι εξαίρετοι ζωγράφοι.

 

                            

Έχετε πει πως η Ελλάδα δεν παράγει σήμερα νέες ιδέες, και νέες αντιλήψεις στον πολιτισμό.

Ναι, ήταν πάντα μια χώρα που ακολουθούσε.

Τι φταίει γι΄ αυτό;

Πάρα πολλά. Φταίει ότι εμείς είμαστε στην άκρη της Ευρώπης, ενώ το καζάνι βράζει στην κεντρική Ευρώπη, την Γαλλία, την Γερμανία και παλαιότερα την Ισπανία. Και βέβαια όταν η Αναγέννηση ανθούσε σ΄ αυτές τις χώρες η Ελλάδα βρισκόταν κάτω από έναν απολίτιστο κατακτητή. Αυτό να το υπογραμμίσετε. Εγώ δεν χωνεύω τους Τούρκους. Γιατί αυτοί μας έχουν κληρονομήσει μια κατάρα και δεν μπορούμε να σηκώσουμε κεφάλι. Σκεφτείτε ότι αυτά τα μεγάλα ταλέντα που είχαμε ο Γύζης, ο Λύτρας, τι τους χώριζε από την Επανάσταση; Ούτε μισός αιώνας. Είναι ένα θαύμα κι αυτό που έγινε μετά.

Εσείς για ποιο πράγμα θα θέλατε να καταγραφείτε στην Ιστορία της Ελληνικής ζωγραφικής; Οι περισσότεροι σας θεωρούν έναν φοβερό κολορίστα, άλλοι εστιάζουν στον τρόπο που αποδώσατε το ελληνικό φως..

Γιατί τα χωρίζουνε; Δεν το καταλαβαίνω.. Οι τεχνοκριτικοί θέλουν να τα βάζουν συνέχεια σε συρταράκια και κουτάκια.. Μα το φως, το σχέδιο και το χρώμα συνυπάρχουν, είναι μαζί.

Με τα χρόνια, η ζωγραφική, σας είναι πιο εύκολη ή πιο δύσκολη;

Πάντα είναι δύσκολη. Ειλικρινά σας το λέω. Πάντα είναι δύσκολή.. Θέλει πολύ ιδρώτα. Στην αρχή έχεις μια εικόνα της σύνθεσης. Μετά διαλέγεις τα βάρη, τις αντιθέσεις και συχνά προκύπτουν πράγματα που ανατρέπουν τελείως την αρχική σύνθεση. Ωστόσο πάντα με ευχαριστούσε να ζωγραφίζω.

Γυρνώντας προς τα πίσω ποιο θα αναγνωρίζατε ως το πιο αγαπημένο σας έργο;

Ξέρω κι εγώ;.. Μια βάρκα που έχω κάνει κι ανήκει στην δωρεά που έχω κάνει στην Εθνική Πινακοθήκη.. Είναι μια βάρκα ..που είναι μόνη της ..και την βλέπω από ψηλά..

Γιατί σας αρέσει αυτή η βάρκα;

Γιατί; Γιατί έχει την μοναξιά.. και φαίνεται από πάνω το νερό σκούρο, και διακρίνεται λίγο η ανταύγειά της από κάτω.. άμα την δείτε θα καταλάβετε. Μπορείτε να την δείτε στην έκθεση που θα κάνω το καλοκαίρι στο Ίδρυμα Γουλανδρή.

Θα την δω οπωσδήποτε. Σας ευχαριστώ πολύ.

 

Panagiotis Tetsis

In the light of the exhibition of portraits by the  well-known painter Panagiotis Tetsis that was held at the Nees Morfes gallery (2005) we met up with the artist to discuss his long career, the ups and downs of painting, and the younger generations of artists.                                                                                                                                                                       By Vassilika Sarilaki * Vassilika Sarilaki. -You’ve been painting for 55 years on the trot. You’ve been painting portraits in particular since you were 25 years old. What did you notice about the human form then and what now? What’s changed in portraiture? Panagiotis Tetsis . -I was painting portraits even before I went to the Athens School of Fine Arts. I’d painted my mother, my self, friends and others. Certain things may have developed over the years, but my main focus has remained the same. I never wanted simply to depict, to paint an almost photographic reproduction; I wanted to capture the person’s full-length form, the way they think and behave through their movements, their hands, the way they stand. I paint the whole person. I’ve only done a few heads. A person expresses their mental world through their body and especially through their hands. Of course, this is even more true of us Mediterraneans, whose bodies and, of course, hands—are constantly mobile.   V. S. What was the most important thing you learnt from Pikionis and Ghikas, the two artists you consider your most significant teachers? P. T. Their views on art, which were more modern than those held by the remnants of the Munich School that still dominated the Athens School of Fine Arts at the time. I’m not condemning the Munich School—in fact I have a lot of respect for it because it produced a number of great artists, including Gysis, Lytras and Iakovidis—but Pikionis and Hadjikyriakos had taken on board twentieth-century conceptions of contemporary art.     V. S. Were you in contact with T. Tsingos and G. Gaitis between ’53 and ’56 when you lived in Paris? Were you influenced by their expressionist style or by other French artists? P. T. They didn’t influence me at all. We were all quite friendly. Tsingos was a really sweet person and his painting suited me more than Gaitis’. I was into a lot of contemporary French artists, but France had pinned all its hopes on Buffet back then. His painting was monumental, and he’d addressed certain topical themes of the era, including the harshness of war. Unfortunately, the wind went out of his sails after that. De Stael is the painter I consider most important. His work is graced with soul, sensitivity and daring. They appreciate him even more now that he’s dead. V. S. You’ve said you like the work of Michalis Economou. What a great painter! Light, colour, metaphysical depth… P. T. Of course, all that. Michalis Economou was a great artist, just as Nikolaos Lytras was a very important painter. V. S. You’ve been painting landscapes since the Sixties. Views of Sifnos and later very fine oils and watercolours of your home island, Hydra, neoclassical mansions and the like. Modernism was at its most frenzied at the time, and certain of your colleagues—Kessanlis and Takis among them—had declared themselves committed enemies of canvas. Weren’t you upset that they considered your work classical? P. T. Early on, after I came back to Greece in ’58, they considered my work very daring. Later, when the perception caught on that you had to be ‘abstract’ to be an evolved artist, I was considered something of a black sheep, but they slowly realized that my work had the merit of quality, that it was honest and free of extremes. And I think everyone came to appreciate that in time, even those who’d had nothing but scorn for me back then, saying “the poor man’s had it, look how backwards he is, stuck on painting”. They had it in for me because I was painting, and figurative works at that. But for me, representation is just my starting point, not my goal. If you look at my works carefully, you’ll see they’re hardly representational at all, that they just happen to be figurative; that deep down, the paintings are organized in a way that can lead to complete abstraction. They’re a bit condescending toward me. But what can you do? V. S. It’s true that despite the numerous occasions on which painting was declared dead during the 20th century’s, the art-form has bounced back in a more conceptual form. P. T. Allow me to cite the example of a young friend of mine who staged a show in New York’s Hellenic Culture Centre. People employing objective criteria said he’d made a great impression. A lot of people went, in fact there were a lot of people who went every day, saying they rarely got the chance to see such good painting any more. And the New York Times art critic dedicated a whole half page to singing his praises. A half page? A couple of lines in that paper’s a big deal! V. S. You must mean Giorgos Rorris. He’s come on a lot in recent years. P. T. Let’s keep things general. There are a lot of good young artists in Greece. V. S. Yes, but as you know from your time at the School of Fine Arts, from ’76 when you started teaching to ’92 when you left as Chancellor, fewer and fewer artists turn to painting. Would you say the younger generation’s painting quests have been enriched or detracted from by the new media? P. T. Every generation has its own roots and means of expression and reaps its own rewards. As for the new media, video, Internet and the rest, I’m not really all that familiar with them. V. S. Which contemporary foreign artists do you hold in high regard? Lucian Freud, Richter… P. T. Lucian Freud is even older than I am. He’s a great artist. He’s kept on gradually moving ahead, and some of the works he’s painted in the last two decades are amazing. I think he deserves his reputation with the general public that has made him, from what I hear, the most expensive living painter in the world. Auerbach, who paints in the expressionist style, is also good. If you look closely, you’ll see that the most powerful artists tend not to be of British extraction, but imports. Lucian Freud, for example, is a German Jew, Sigmund Freud’s nephew. V. S. Some of our artists would enjoy a greater response if they lived abroad. If Nikos Houliaras, for example, was in Britain, couldn’t he be as famous as Hockney? P. T. Sure, Houliaras is exceptional. Both he and Semitekolo are very fine artists.                          V. S. You’ve said Greece today doesn’t produce new ideas or new conceptions on culture. P. T. Yes, Greece has always been a country that follows. V. S. Why is that? What’s to blame? P. T. Lots of things. Our being on the edge of Europe while the action is in central Europe, in France and Germany and before that in Spain. And, of course, while the Renaissance was flowering in these countries, Greece was subject to an uncivilized conqueror. You can underline that. I don’t like the Turks. Because their legacy is a curse: we can’t raise our heads high. Just think how little time there was between great talents like Gyzis and Lytras and the War of Independence: not even half a century. It’s a miracle they emerged in such a short space of time. V. S. What would you like to go down in the history of Greek painting for? Most experts consider you a superb colourist, others focus on your rendering of the Greek light. P. T. Why should they separate them. I don’t understand that. Art critics always want to put the two in separate compartments, but light, drawing and colour coexist, they’re together. V. S. As the years go by, has painting got easier or more difficult for you? P. T. It’s always difficult. And I say that sincerely. It’s always difficult. You need to sweat a lot. In the beginning you have an image of the composition. Then you choose the weights, the contrasts, and things often crop up that subvert the initial conception completely. But I still always enjoy painting. V. S. Looking back, what would you recognize as your best-loved work? I don’t know. A boat I did that’s part of the donation I made to the National Gallery. A boat…alone…viewed from above. V. S. Why do you like the boat? P. T. Why? Because it exudes loneliness…and the water looks dark from above, and you can just make out its sheen from below…you’ll know what I mean if you see it. You can see it in the exhibition I’m staging at the Goulandris Foundation in the summer. V. S. I’ll make sure I do. Thank you very much. *Vassilika Sarilaki is an art historian.