Event for Costas Varotsos part 1

Στην εκδήλωση αυτή, γίνεται μια παρουσίαση του έργου του διεθνούς μας γλύπτη Κώστα Βαρώτσου. Μας ξεναγεί στο πολυσήμαντο έργο του, μας μιλάει για την "λογική" πίσω απο το έργο, την πρόσληψη του κοινού, τις παραμέτρους δημιουργίας και λειτουργίας του Δημόσιου έργου και τον τρόπο που το έχει διαχειριστεί τοποθετώντας έργα ανα την Υφήλιο. Μας αναφέρει επίσης τις περιπέτειες πίσω απο κάθε έργο και κάποιες ενδιαφέρουσες ανεκδοτολογικές στιγμές. Κάνουμε μια συζήτηση εφ΄ όλης της ύλης πάνω στην δουλειά του, παρουσιάζοντας όλα τα έργα δημόσιου χώρου σε βίντεο και φωτογραφίες τις οποίες σχολιάζει ο ίδιος. Επιμέλεια εκδήλωσης και videos by #vassilika_sarilaki

Goetheanum: Έχουν τα κτίρια ψυχή;

Της Βασιλίκας Σαριλάκη “Να συμφιλιώσουμε τις τέχνες: αυτό είναι που προσπαθήσαμε να κάνουμε - για πρώτη φορά, και σε μια μικρή, στοιχειώδη κλίμακα - στο κτίριο Goetheanum. Και δεν θελήσαμε να μιλήσουμε για αυτό με ένα ψυχρό και αφηρημένο τρόπο, αλλά ενσωματώσαμε στην αρχιτεκτονική του κτιρίου, ένα δείγμα αυτής της συμφιλίωσης μιας μουσικής διάθεσης με μια αρχιτεκτονική μορφή.” Rudolf Steiner.                                                                                      Το πρώτο  Goetheanum Το Goetheanum είναι ένα πνευματικό κέντρο λίγο έξω απο την Βασιλεία της Ελβετίας, που σχεδίασε και  ίδρυσε ο Rudolf Steiner το 1913 στο Dornach της Ελβετίας. Ο Steiner (1861-1925), ιδρυτής της Ανθρωποσοφίας, που έχει σχεδιάσει 2 συνολικά Goetheanum, αλλά κι άλλα αρχιτεκτονήματα, πίστευε στην δημιουργία μίας υγιέστερης κοινωνίας μέσα από την ενόραση των ανθρώπων, πίστευε στην χρήση  φυσικών υλικών αλλά και στην λειτουργικότητα των οργανικών, καμπύλων μορφών στην αρχιτεκτονική. Πίστευε με λίγα λόγια σε μια αρχιτεκτονική που θα εξυπηρετούσε υλικές και ψυχικές ανάγκες στην υπηρεσία της ανθρώπινης ζωής και της αυτογνωσίας. Το Goetheanum είναι ένα πολύ γνωστό κτίριο στην ιστορία της αρχιτεκτονικής.. Σύγχρονοι  αρχιτέκτονες που το έχουν επισκεφθεί και εξήραν την αρχιτεκτονική του είναι οι: Henry van de Velde, Frank Lloyd Wright, Hans Scharoun και Frank Gehry. Πολυάριθμοι εικαστικοί καλλιτέχνες συνέβαλαν στο κτίριο: μια ομάδα από αρχιτέκτονες δημιούργησαν την ασυνήθιστη ξύλινη δομή των διπλών θόλων κάμπτοντας μια συγκεκριμένη βάση, πρόσθεσαν χρωματιστά γυάλινα παράθυρα που ζωντάνεψαν το κτίριο, διάφοροι ζωγράφοι επίσης διακόσμησαν την οροφή με μοτίβα που απεικόνιζαν την πορεία της ανθρώπινης εξέλιξης, ενώ οι γλύπτες χάραξαν τις τεράστιες βάσεις των κιόνων, θόλους κι άλλα εσωτερικά στοιχεία του κτιρίου -που άλλωστε χαρακτηρίζεται από την γλυπτική του υπόσταση πολύ έντονα-. Ήδη κατά τη διάρκεια της κατασκευής, μουσικοί,  ηθοποιοί και χορευτές έκαναν τέχνη και performances σε ένα γειτονικό εργαστήριο. Όταν η αίθουσα Goetheanum ολοκληρώθηκε, το 1919, οι performances μεταφέρθηκαν απλώς στον χώρο που βρισκόταν κάτω από το μικρότερο θόλο του Goetheanum… Τρία χρόνια αργότερα δυστυχώς το πρώτο κτίριο καταστράφηκε..Οπότε ο Steiner ανέλαβε να κάνει το δεύτερο.. Η κατασκευή του  ξεκίνησε το 1924 και ολοκληρώθηκε το 1928, τρία χρόνια μετά τον θάνατο του Steiner. Αρκετοί καλλιτέχνες που συμμετείχαν στην πρώιμη ανάπτυξη της αφαίρεσης ήταν σημαντικοί οπαδοί της ανθρωποσοφίας, συμπεριλαμβανομένων των Piet Mondrian, Wassily Kandinsky και Hilma af Klint αλλά και του Franz Kafka που ανακαλύψαμε πολλά γράμματα που είχε στείλει στον Steiner.      Το κτίριο εσωτερικά είναι βυθισμένο κυριολεκτικά σε μια ποίηση γλυπτικών ρυθμών, καμπύλων σχημάτων και πάλ χρωμάτων που ενοποιούν το σύνολο των μορφών σε ένα τρυφερό (!) ύφος αρχιτεκτονικής έκφρασης αφού κατά τον Steiner δεν θα έπρεπε απλώς να αποδίδει ιδιότητες του φυσικού σώματός μας αλλά και του αστρικού που χαρακτηρίζεται από μουσικές ιδιότητες!          Το Goetheanum αποτέλεσε μια αρχιτεκτονική εφαρμογή των ιδανικών της Ανθρωποσοφικής Εταιρείας, του μυστικιστικού κινήματος που ίδρυσε ο Steiner το 1912. Σήμερα, λειτουργεί ως η παγκόσμια έδρα της κοινωνίας, η οποία έχει παραρτήματα σε 50 χώρες, και συνεχίζει να υποστηρίζει τη διδασκαλία του Steiner, ο οποίος έδωσε χιλιάδες διαλέξεις κατά τη διάρκεια της ζωής του σχετικά με την ανθρωποσοφία. Η βασική πεποίθηση του κινήματος είναι η ύπαρξη ενός αντικειμενικού και απτού πνευματικού πεδίου, το οποίο μπορεί να μελετηθεί με τη διανοητική αυστηρότητα της επιστημονικής μεθόδου, όπως οι φυσικοί θα μπορούσαν να μελετήσουν το ατομικό ή το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο. Προέρχεται από διάφορα κινήματα του πνευματισμού του 19ου αιώνα και της γερμανικής ιδεαλιστικής φιλοσοφίας, που προέκυψαν σε μια εποχή που οι επιστήμονες ανακάλυπταν επανειλημμένα το αόρατο, όπως άτομα, κύματα και μαγνητικές δυνάμεις.  Ο Steiner ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τον αποκρυφισμό κατά την περίοδο που ήταν μέλος της Θεοσοφικής Εταιρείας, η οποία ιδρύθηκε στη Νέα Υόρκη το 1875. Έγινε γενικός γραμματέας του γερμανοαυστριακού παραρτήματος το 1902.  Ωστόσο, άρχισε να διαφωνεί, ειδικά για την προετοιμασία του Ινδού έφηβου Jiddu Krishnamurti να γίνει ο Παγκόσμιος Δάσκαλος. Το 1912, αποχώρησε από την ομάδα και σχημάτισε την Ανθρωποσοφική Εταιρεία, αντικαθιστώντας την ελληνική λέξη θεός με την λέξη άνθρωπος για να τονίσει την ανθρώπινη υπόσταση του εγχειρήματός του. Ο Steiner εφάρμοσε το πνευματικό του δόγμα σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, όπως η εκπαίδευση, η ιατρική, η γεωργία, η αρχιτεκτονική, το σχέδιο, ο χορός και οι εικαστικές τέχνες. Θεωρείται ένας από τους ιδρυτές της βιολογικής γεωργίας και το μοντέλο εκπαίδευσής του εξακολουθεί να ακολουθείται στα σχολεία Waldorf σήμερα. Μεταξύ άλλων τα παιδιά στα σχολεία αυτά ενθαρρύνονται να αναπτύξουν την καλλιτεχνική τους δημιουργικότητα προτού αρχίσουν να μαθαίνουν μαθηματικά και φυσικές επιστήμες. Τα σχολεία αποτελούν μέρος της παροχής εκπαίδευσης που χρηματοδοτείται από το κράτος σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και βρίσκονται συνολικά σε 64 χώρες παγκοσμίως. Υπολογίζεται ότι πάνω από 10.000 ιδρύματα υπάρχουν σήμερα. Το έργο του Στάινερ άγγιξε επίσης τις εικαστικές τέχνες: έδωσε πολλές διαλέξεις για το θέμα του χρώματος, επιμελήθηκε μια έκδοση της Θεωρίας των Χρωμάτων του Γκαίτε και ενθάρρυνε τους καλλιτέχνες να υιοθετήσουν ένα συγκεκριμένο στυλ ζωγραφικής «αιωρούμενου χρώματος». Το Goetheanum περιλαμβάνει παραδείγματα αυτού του στυλ: στο κέντρο του κτιρίου βρίσκεται ένα αμφιθέατρο 1000 θέσεων για συναυλίες και διαλέξεις. H αρχιτεκτονική του Steiner χαρακτηρίζεται από την απελευθέρωση των παραδοσιακών αρχιτεκτονικών περιορισμών, ιδίως από την άρση της υιοθέτησης της ορθής γωνίας ως βάσης για το σχέδιο οικοδόμησης. Αυτό το πέτυχε ήδη στο πρώτο Goetheanum χρησιμοποιώντας ξύλο που παρήγγειλε σε κατασκευαστές σκαφών προκειμένου να κατασκευάσει τις στρογγυλεμένες φόρμες του που χαρακτηρίζουν τις σκεπές, τα κουφώματα τις πόρτες και τα παράθυρα.. Για το δεύτερο Goetheanum χρησιμοποίησε σκυρόδεμα για να πετύχει γλυπτικές μορφές σε μεγάλη, αρχιτεκτονική κλίμακα. Η χρήση του σκυροδέματος για την επίτευξη οργανικά εκφραστικών μορφών ήταν μια καινοτομία για εκείνη την εποχή. Και στα δύο κτίρια, ο  Steiner δημιούργησε πολύ εκφραστικές κι όμορφες, αρμονικές φόρμες . Ο Steiner σχεδίασε περίπου 12-13 άλλα οικοδομήματα, κυρίως κατοικίες μέσα και γύρω από το Dornach.   Rudolf Steiner: “Όταν η αρχιτεκτονική, αρχίζει να μας επηρεάζει εσωτερικά, συνειδητοποιούμε ότι υπάρχει ένα πληρέστερο αίσθημα του κόσμου, το οποίο μας ωθεί, ωθεί την ψυχή μας να εξωτερικευτεί, να  συμμετέχει στα πράγματα του κόσμου.. Γιατί η ψυχή μας δεν περιορίζεται τότε πλέον από το δέρμα του σώματός μας, αλλά συμμετέχει στο σύμπαν. Αυτός είναι ένας τρόπος να το συνειδητοποιήσεις αυτό.. Θα καταλάβουμε, επίσης, ότι ενώ  το εξωτερικό αρχιτεκτονικό στοιχείο μας στηρίζει, βαραίνοντας προς τα κάτω την ύπαρξή μας και δημιουργώντας μια ισορροπία, εμείς οι ίδιοι σε αυτή τη συνάντησή μας με το αρχιτεκτονικό στοιχείο, αναπτύσσουμε μια μουσική αίσθηση.”   “Η Αρχιτεκτονική παράγει μια μουσική διάθεση στην εσωτερική μας ύπαρξη, και βλέπουμε ότι παρότι τα στοιχεία της αρχιτεκτονικής με εκείνα της μουσικής φαίνονται πολύ διαφορετικά, αν τα δεις εξωτερικά, μέσω αυτής της μουσικής διάθεσης που μας δημιουργείται, η  αρχιτεκτονική μας εμπειρία επιφέρει μια συμφιλίωση, μια ισορροπία μεταξύ αυτών των δύο στοιχείων."          “Αν εξερευνήσετε τι παρουσιάζεται στη σειρά των πυλώνων και όλα όσα σχετίζονται με αυτούς, θα ανακαλύψετε ότι κάναμε μια προσπάθεια να βαρύνουμε τα στοιχεία της υποστήριξης, που γέρνουν προς τα κάτω και να το εξισορροπήσουμε  με μια ζωντανή κίνηση.,. Οι πυλώνες μας δεν είναι απλώς υποστηρικτικά στοιχεία όπως και τα επιστύλια, που εκτείνονται πάνω από τους πυλώνες δεν έχουν μόνο το χαρακτήρα της ανάπαυσης, υπηρετώντας μόνο την κορυφή γύρω από τους πυλώνες , αλλά έχουν έναν χαρακτήρα της ζωντανής ανάπτυξης, προέκτασης και κίνησης.” “Προσπαθήσαμε να μεταφέρουμε τις αρχιτεκτονικές μορφές σε μια μουσική ροή, και να δημιουργήσουμε ένα συναίσθημα σε κάποιον που μπορεί να δει την αλληλεπίδραση μεταξύ των πυλώνων και όλων των πραγμάτων που τα συνδέουν. Αυτό μπορεί από μόνο του να διεγείρει ένα μουσικό κλίμα στην ψυχή.” Και θάλεγε κανείς πως η παρακάτω εικόνα μόνο να το επιβεβαιώσει μπορεί..η δε χρωματική αρμονία και διαβάθμιση εμένα μου θυμίζει έργο του μεγάλου Rothko.. <3 Η ψυχή των κιόνων. “Μπορεί κανείς να αισθανθεί μια αόρατη μουσική, την ψυχή των κιόνων και τις αρχιτεκτονικές και γλυπτικές φόρμες που υπάρχουν σε αυτούς. Είναι σαν να έχουν ψυχή. Και η αλληλοεπίδραση των καλών τεχνών και των μορφών τους διαμέσου των μουσικών διαθέσεων που θα αποτελέσει ουσιαστικά το ιδανικό της τέχνης του μέλλοντος. Η μουσική του μέλλοντος θα είναι πιο γλυπτική από αυτήν του παρελθόντος.Η αρχιτεκτονική και η γλυπτική του μέλλοντος θα είναι πιο μουσικές από ότι ήταν στο παρελθόν. Αυτό θα είναι το βασικό. Ωστόσο, αυτό δεν θα σταματήσει τη μουσική από το να είναι μια ανεξάρτητη τέχνη. Αντίθετα, θα γίνει όλο και πιο πλούσια καθώς θα διεισδύει στα μυστικά των τόνων, όπως είπαμε χθες, δημιουργώντας μουσικές φόρμες από έξω,  από τα πνευματικά θεμέλια του σύμπαντος. Ωστόσο, όπως κάθε τι που είναι μέσα , θα πρέπει επίσης να είναι έξω,  -έτσι και στην τέχνη οτιδήποτε ζωντανό πρέπει να ενσωματωθεί σε ένα είδος οργανισμού - ο κόσμος της ψυχής ανάμεσα στη σειρά των πυλώνων και οτιδήποτε τους ανήκει  πρέπει επίσης να ενσωματωθεί εκεί. Αυτό συμβαίνει, ή τουλάχιστον θα έπρεπε να συμβαίνει και με την ζωγραφική των θόλων. Ακριβώς όπως οι πυλώνες και ότι τους ανήκει, αποτελεί το σώμα του κτιρίου μας, έτσι θα πρέπει να εμφανίζεται στους τρούλους - όταν είστε μέσα στο κτίριο -  η ψυχή του κτιρίου. Και όπως ακριβώς ο κόσμος φαίνεται να είναι πλήρης πνεύματος, όταν τον ερευνούνε τα όργανά μας παρατηρώντας προς τα έξω, έτσι και τα παράθυρά μας τα έχουμε φτιάξει με την νέα τέχνη της σκίασης από γυαλί που αντιπροσωπεύει το πνεύμα. Το σώμα, η ψυχή και το πνεύμα όλα θα εκφραστούν στο κτίριο μας. Το σώμα στην δομή των κιόνων, η ψυχή σε οτιδήποτε έχει να κάνει με τους θόλους, και το πνεύμα σε ό,τι υπάρχει στα παράθυρα. Νομίζω πως δεν χρειάζονται ιδιαίτερα σχόλια στις εικόνες από μένα, ίσως το μόνο που θα ήθελα να πω είναι πως κάτι που λείπει ΠΟΛΥ στις μέρες μας είναι η πνευματικότητα στην τέχνη …αυτός είναι κι ο λόγος που μια τέτοια ανάρτηση ( προορισμένη προφανώς για ελάχιστους) αξίζει να υπάρξει.. Η συνεχής ενασχόληση με την ύλη και την μηχανικότητα της ζωής μας κάνει συνεχώς αν ξεχνάμε πως μια και μόνη φορά ζούμε.. ως σώμα, πνεύμα αλλά και ψυχή..                                                                           Το δεύτερο Goetheanum αποτελεί σήμερα το κέντρο της παγκόσμιας Ανθρωποσοφικής κοινότητας και την έδρα των πνευματικών και πολιτιστικών λειτουργιών της. Με 150,000 επισκέπτες κάθε χρόνο και περίπου 200 διαλέξεις διαφόρων ειδών αλλά και διάφορες διοργανώσεις, εκθέσεις κλπ αποτελεί ένα πολιτισμικό πόλο της ευρύτερης περιοχής. Η Τέχνη ως το Φώς της Μυστηριακής Σοφίας Αποσπάσματα από την πρώτη διάλεξη του Rudolf Steiner: Τεχνολογία και Τέχνη, Dornach, 28 Δεκεμβρίου 1914 “Η τέχνη οφείλει να μιλήσει στις ψυχές, με διαφορετικό τρόπο πλέον και το κτίριο Goetheanum  πρόκειται να είναι το πρώτο πραγματικά βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση της τέχνης αυτού του είδους και όχι βέβαια κάτι το τέλειο. Είναι στην πραγματικότητα μια απόπειρα  να δημιουργήσεις εκείνη την τέχνη που θα προκαλέσει την ψυχή  να γίνει εναργής ως προς την κατεύθυνση της σύγχρονης ζωής πλην όμως της πνευματικής σύγχρονης ζωής.. Ας θυμηθούμε την τετριμμένη σύγκριση που έκανα σε σχέση με το κτίριο  Goetheanum πριν λίγες εβδομάδες. Ρώτησα, "Πώς μπορούμε να συγκρίνουμε την επίδραση του Goetheanum με αυτή ενός παλαιότερου κτιρίου, ή ενός παλαιότερου έργου τέχνης γενικότερα; Ένα έργο τέχνης από το παρελθόν εντυπωσίαζε με τις μορφές και τα χρώματα του. Οι μορφές και τα χρώματα του είναι που  έκαναν εντύπωση. Αν κάνουμε ένα διάγραμμά του και η φόρμα του είναι για παράδειγμα έτσι, τότε αυτή η φόρμα είχε αυτό το αποτέλεσμα στο μάτι (έκανε ένα σχέδιο). Το τί ήταν στον χώρο και με τι γέμιζε η  φόρμα ήταν αυτό που δημιουργούσε την εντύπωση. Το ίδιο και με τα χρώματα. Τα χρώματα στους τοίχους δημιουργούσαν την εντύπωση. Με το δικό μας κτίριο τα πράγματα δεν θα είναι έτσι. Το δικό μας κτίριο προορίζεται να είναι - και αυτή είναι η φοβερή σύγκριση - σαν ένα καλούπι ζελέ που δεν θα υφίσταται για τους δικούς του λόγους, (εννοεί για το εξωτερικό του περίβλημα) αλλά για χάρη του ζελέ. Η λειτουργία του είναι να δώσει μορφή σε αυτό που τίθεται μέσα σε αυτό, και όταν είναι άδειο μπορείτε να καταλάβετε περί τίνος πρόκειται. Αυτό που κάνει το ζελέ είναι το σημαντικότερο πράγμα. Και το σημαντικότερο πράγμα με το κτίριο μας είναι το τι εμπειριώνεται ένας άνθρωπος όταν μπει μέσα στο κτίριο, οι εμπειρίες στα μύχια της ψυχής του, όταν αισθάνεται τα περιγράμματα των μορφών. Όλα αυτά τα οποία προκαλούν οι μορφές είναι στην ουσία αυτό που θα δημιουργεί αυτό το έργο τέχνης. Το έργο τέχνης είναι αυτό που βιώνει η ψυχή όταν αισθάνεται το σχήμα των μορφών. Το έργο τέχνης είναι το ζελέ. Αυτό που έχει μέχρι σήμερα χτιστεί είναι η μούχλα του ζελέ, και γι 'αυτό έπρεπε να προσπαθήσουμε και να τροχοδρομήσουμε  ένα εντελώς νέο πρότυπο.   Το Goetheanum επίσης, δεν έχει στόχο να προκαλέσει μια άμεση επίδραση όπως συνηθιζόταν με την τέχνη στο παρελθόν, αλλά προορίζεται στην διάσταση της ψυχής , έτσι ώστε η ίδια η εμπειρία της ψυχής ως αποτέλεσμα αυτής της επίδρασης να είναι το έργο τέχνης..Αυτή  η διαδικασία προκαλεί μια μεταμόρφωση – για την οποία μπορώ να δώσω μόνο ενδείξεις - τη μεταμόρφωση ενός παλιού καλλιτεχνικού προτύπου σε ένα νέο, το οποίο μπορούμε να προσδιορίσουμε λέγοντας ότι, όταν η γλυπτική και το εικονιστικό στοιχείο κάνουν ένα βήμα μπροστά, αυτό οδηγεί σε ένα είδος μουσικής εμπειρίας. Υπάρχει επίσης το αντίθετο βήμα, από το μουσικό στοιχείο πίσω στη γλυπτική - ζωγραφική. Αυτά είναι πράγματα που δεν έχουν δημιουργηθεί αυθαίρετα από την ανθρώπινη ψυχή, αλλά έχουν να κάνουν με τις πλέον ενδόμυχες ενορμήσεις. Δημιουργήθηκαν όπως όρισαν τα πνευματικά όντα που καθοδηγούν αυτή την εξέλιξη. Το ξεκίνημα πρέπει να γίνει σε κάθε επίπεδο. Αν οι άνθρωποι βρουν ατελή πράγματα  στο κτίριο μας,  μπορούν να είναι σίγουροι ότι οι άνθρωποι που πραγματικά ασχολούνται με την κατασκευή, θα βρουν πολύ περισσότερες ατέλειες από τις δικές τους επικρίσεις - πολύ, πολύ περισσότερες. Υπάρχουν λάθη που πρέπει να βρεθούν στο κτίριο και τα οποία οι άνθρωποι που θα το αντικρύσουν για πρώτη φορά δεν θα μπορούσαν καν να διανοηθούν. Αλλά δεν είναι αυτό το θέμα. Το θέμα είναι ότι η αρχή γίνεται, κι υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα που πρέπει να γίνουν. Το σημαντικό δεν είναι η τελειότητα που μπορούμε να φτάσουμε σε αυτό που θα πρέπει να συμβεί, αλλά το ότι η αρχή γίνεται με το που κάτι νέο γεννιέται εδώ, όσο ατελές και αν είναι αρχικά . Γιατί κάθε τι νέο που έρχεται στον κόσμο είναι ατελές συγκριτικά με παλιά πράγματα που έχουν αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου. Τα πράγματα που είναι παλιά έχουν φθάσει στο υψηλότερο επίπεδό τους, ενώ οι νέες δημιουργίες είναι ακόμη στα σπάργανα. Αυτό είναι προφανές.”           The Stuttgart Eurythmeum (in a photograph from 1924) built from a design by Rudolf Steiner. It was destroyed in World War II.   Ο Steiner δεν ήταν μόνο ο δημιουργός νέων αρχιτεκτονικών μορφών, δημιουργώντας νέα μοντέλα αρχιτεκτονικής, αλλά ήταν επίσης ο εφευρέτης εντελώς νέων τεχνικών δυνατοτήτων. Ανέπτυξε ένα συγκεκριμένο πρότυπο για την βάση των ζωγραφικών έργων στους τρούλους, κι έδωσε κατευθύνσεις για την προετοιμασία των φυτικών χρωμάτων που χρησιμοποιούνται στους δύο τρούλους. Αργότερα, ζωγράφισε επίσης το μισό του μικρού τρούλου μόνος του, και το ξύλινο σκαλιστό άγαλμα του λεγόμενου Αντιπρόσωπου της Ανθρωπότητας - αφού έκανε το μοντέλο με τα χέρια του. Σχεδίασε επίσης τα μεγάλα παράθυρα στην κύρια αίθουσα, αλλά και τα ειδικά μηχανήματα που απαιτούνται για την χάραξη τους. Δούλεψε μαζί με τους καλλιτέχνες και τους εργάτες εμψυχώνοντάς τους.   Rudolf Steiner Αποσπάσματα από την δεύτερη διάλεξη με τίτλο: “Παροτρύνσεις για την μεταλλαγή της ανθρώπινης καλλιτεχνικής εξέλιξης”, Dornach, 29 Δεκεμβρίου 1914 ….Εάν παρατηρήσουμε τις διαφορετικές μορφές τέχνης, θα δούμε ότι η αρχιτεκτονική είναι αυτή που έχει περισσότερο αποσπαστεί από τον άνθρωπο ως όλον. Η αρχιτεκτονική είναι αποσπασμένη από τον άνθρωπο, επειδή αυτός την τοποθέτησε στην υπηρεσία των εξωτερικών παρορμήσεών μας, είτε εκείνων της χρησιμότητας, που απαιτούν δηλαδή  χρηστικές δομές, ή εκείνων που έχουν ιδεαλιστικούς στόχους, όπως συμβαίνει στην περίπτωση των θρησκευτικών κτηρίων. Θα δούμε επίσης πώς άλλες μορφές τέχνης έχουν μια οικειότερη σύνδεση με την πραγματική ύπαρξη του ατόμου από ότι έχει την αρχιτεκτονική. Η αρχιτεκτονική αποσυνδέεται συνεχώς με κάποιο τρόπο από τους νόμους της ανθρώπινης εσωτερικής ύπαρξης. Κι όμως, αν το δούμε από την άποψη της πνευματικής επιστήμης, αυτός ο εξωτερικός χαρακτήρας της αρχιτεκτονικής  κατά ένα μεγάλο μέρος μπορεί να εξαφανιστεί.. Όταν αρχίζουμε να εξετάζουμε τον άνθρωπο, το πρώτο πράγμα που μας κάνει εντύπωση, -επειδή είναι το πιο εξωτερικό-, είναι το φυσικό σώμα. Αλλά το φυσικό σώμα και διαπερνάται και γεμίζει από το αιθερικό σώμα!.. Μπορούμε να το αποκαλέσουμε απλά διαστημικό σώμα ή να περιγραφεί ως κάποια οργάνωση στο διάστημα. Όμως το αιθερικό σώμα, που κατοικεί στο φυσικό σώμα και, όπως ξέρετε, επεκτείνεται πέρα από τα όρια του φυσικού σώματος, συνδέεται στενά με ολόκληρο τον κόσμο, και δεν μπορεί να το διανοηθούμε χωρίς την έννοια του χρόνου. Βασικά όλα στο αιθερικό σώμα είναι ρυθμός. Ένας κυκλικός ρυθμός μιας κίνησης ή δραστηριότητας, που έχει έναν χωρικό χαρακτήρα μόνο ενόσω κατοικεί στο φυσικό σώμα. Για την ανθρώπινη επινοητική αντίληψη, είναι αλήθεια πως το αιθερικό σώμα εκφράζεται στις χωρικές εικόνες αλλά αυτές δεν αποτελούν την ουσιαστική φύση του, η οποία είναι κυκλική, ρυθμική, κινούμενη στον χρόνο.   Η μουσική δεν κατέχει χώρο, αλλά είναι παρούσα στον χρόνο. Κι έτσι αυτό που έχει σημασία για το αιθερικό σώμα είναι η κινητικότητα, οι ρυθμικές μορφικές δραστηριότητες ή οι μουσικές ακολουθίες, δηλαδή η απόδοση της ποιότητας του χρόνου. Φυσικά, αυτό είναι ένα δύσκολο πράγμα για το ανθρώπινο μυαλό να το συλλάβει, καθώς είναι εξοικειωμένο κυρίως με χωρικές κι όχι με χρονικές μορφές στην αρχιτεκτονική, αλλά αξίζει τον κόπο να προσπαθήσουμε να κερδηθεί μια σαφής διάσταση το αιθερικού σώματος επιτρέποντας μουσικές ιδέες παρά χωρικές να μας βοηθήσουν.   Κατά συνέπεια μπορούμε να πούμε: Εδώ έχουμε το εξωτερικό όριο του φυσικού σώματός μας, και εάν σπρώξουμε προς τα έξω την εσωτερική μας οργάνωση, που είναι αποτυπωμένη  στο αιθερικό μας σώμα, έξω από αυτό το όριο, τότε είναι που προκύπτει  η αρχιτεκτονική. Όλοι οι νόμοι που είναι παρόντες στην αρχιτεκτονική υλική χρήση υπάρχουν και στο ανθρώπινο σώμα. Όταν προβάλλουμε τη ιδιαίτερη οργάνωση του ανθρώπινου σώματος έξω στον χώρο τότε έχουμε αρχιτεκτονική.   Έτσι η μουσική περιέχει τους νόμους του εγώ μας, εν τούτοις όχι όπως εμφανίζονται στην συνηθισμένη, καθημερινή μας ζωή, αλλά παραχωμένοι στο υποσυνείδητο, στο αστρικό σώμα.. Το εγώ μας βυθίζεται, τρόπον τινά, κάτω από την επιφάνεια του αστρικού μας σώματος, προκειμένου να ρεύσει εκεί και να αποκτήσει μια στροφορμή ανάμεσα στην οργάνωση του αστρικού μας σώματος.  Είναι επίσης γεγονός, ότι η δυνατότητά μας να εμπειριωθούμε ένα μουσικό έργο τέχνης εξαρτάται από αυτήν την εσωτερική μουσική δραστηριότητα του αστρικού σώματος: μόνο όταν ακούμε μουσική με το ειναι μας βυθιζόμαστε αμέσως στην εμπειρία του αστρικού μας σώματος, σε ορισμένες σφαίρες που είναι υποσυνείδητες. Αυτό μας οδηγεί σε ένα πολύ σημαντικό γεγονός. Ας δούμε τους εαυτούς μας ως αστρικές υπάρξεις. Ως κατόχους, ενός αστρικού σώματος: ποια είναι η φύση μας από αυτή την άποψη; Σαν αστρικά όντα έχουμε δημιουργηθεί από τον κόσμο σύμφωνα με μουσικούς νόμους. Δεδομένου ότι είμαστε αστρικά όντα συνδεόμαστε μουσικά με τον κόσμο. Είμαστε οι ίδιοι ένα μουσικό όργανο.”                                                                                                                                                                                      Ευχαριστώ για την ανάγνωση

Mondrian part 1

Video by #vassilika_sarilaki 

 O Mondrian είναι ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της μοντέρνας τέχνης και της αφαίρεσης. Υπήρξε συνιδρυτής του κινήματος του νεοπλαστικισμού μαζί με τον Theo van Doesburg και θεωρείται από τους πλέον επιδραστικούς ζωγράφους του 20ου αιώνα. Ο #mondrian είναι επίσης ένας από τους ιδρυτές του ολλανδικού μοντέρνου ρεύματος De Stijl, και είναι γνωστός για την καθαρότητα των εμβληματικών αφαιρετικών του έργων, που σφράγισαν την καθαρή αφαίρεση του 20ου αιώνα . 

Απλοποίησε ριζικά την ζωγραφική του για να αντικατοπτρίσει αυτό που έβλεπε ως την πνευματική τάξη που κρύβεται κάτω από τον ορατό μας κόσμο, δημιουργώντας μια καθαρή, καθολική αισθητική γλώσσα. Στους πιο γνωστούς πίνακές του από τη δεκαετία του 1920, ο Mondrian περιόρισε τα σχήματά του σε γραμμές και ορθογώνια και την χρωματική του παλέτα στα βασικά χρώματα, δίνοντας ώθηση στην καθαρή αφαίρεση. 

Στόχος του ήταν να αποκαλύψει την ουσία της μυστικιστικής ενέργειας της φύσης εκφράζοντας την ισορροπία των δυνάμεων που διέπουν την φύση και το σύμπαν. Η χρήση της ασύμμετρης ισορροπίας και του απλοποιημένου εικονογραφικού του λεξιλογίου αποτέλεσε μια προσπάθεια ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη της σύγχρονης τέχνης. Τα εμβληματικά αφηρημένα έργα του παραμένουν μέχρι σήμερα δημοφιλή στο design και την μαζική κουλτούρα. 

Το βασικό credo του Mondrian ήταν: «Θέλω να προσεγγίσω την αλήθεια όσο πιο κοντά γίνεται, και επομένως αφαιρώ τα πάντα μέχρι να φτάσω στη θεμελιώδη ποιότητα των αντικειμένων». Το μοναδικό όραμα του Mondrian για τη μοντέρνα τέχνη αποδεικνύεται ξεκάθαρα στην μεθοδική εξέλιξη του καλλιτεχνικού του στυλ από την παραδοσιακή αναπαράσταση ως την πλήρη αφαίρεση. Οι πίνακές του εξελίσσονται έλλογα και μεταφέρουν ξεκάθαρα την επιρροή διαφόρων κινημάτων της μοντέρνας τέχνης όπως ο Ιμπρεσιονισμός κι ο Κυβισμός.

Miro part 2

Joan Miro, part 2 about #Joan_Miro and his art. Webinar and video by #vassilika_sarilaki 

 Στο σεμινάριο παρουσιάζεται το ώριμο έργο του Ισπανού ζωγράφου και γλύπτη Joan Miró καθώς επίσης και η επίδρασή του στους καλλιτέχνες της μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης.. Το έργο του Joan Miró είναι ένα έργο λαμπερό, αυθόρμητο, γεμάτο φαντασία, τόλμη, χρώμα και πάθος. Ταυτοχρόνως είναι ένα έργο ιδιωματικό με πολύ χιούμορ και κατατάσσεται συνήθως στον σουρεαλισμό. 

 Ο Miró υπήρξε ένας καλλιτέχνης πειραματιστής κι επεκτάθηκε πέραν της ζωγραφικής και στην γλυπτική και την υφαντουργία. Έζησε 2 παγκόσμιους πολέμους και τον αιματηρό εμφύλιο πόλεμο της Ισπανίας αλλά τα κατάφερε διατηρώντας το προσωπικό χρωματικό και ζωγραφικό του σύμπαν, την ευαισθησία, τον ρομαντισμό αλλά και το ευφυές του χιούμορ που μας χαρίζει απλόχερα στους ζωντανούς καμβάδες του που μας θυμίζουν την αυθεντική ενέργεια που έχουν τα παιδικά έργα.

Kusama's exhibitions 2023

Webinar and video by #vassilika_sarilaki Μικρό αφιέρωμα στην ζωή και το έργο της πιο διάσημης διεθνώς καλλιτέχνιδας σήμερα της #yayoikusama. Παρουσιάζεται η έκθεσή της στο Μ+ στο Hong Kong και στο Guggenheim Bilbao τo 2023.

David Hockney Bigger and Closer Exhibition at Lightroom

By #vassilika_sarilaki

David Hockney: Bigger & Closer, Lightroom, Λονδίνο, 25 Ιανουαρίου – 23 Απριλίου 2023 O David Hockney που γεννήθηκε το 1937 είναι Άγγλος ζωγράφος, σχεδιαστής, χαράκτης, σκηνογράφος και φωτογράφος. Ως σημαντικός συντελεστής στο κίνημα της #popart της δεκαετίας του 1960, θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς Βρετανούς καλλιτέχνες του 20ου αιώνα. Τότε κέρδισε για πρώτη φορά την προσοχή του κοινού με τα έντονα χρωματιστά πορτρέτα και τα τοπία του. Ο #davidhockney κράτησε σταθερή την παρουσία του στη σύγχρονη τέχνη, επανεξετάζοντας κι ερμηνεύοντας αγαπημένα θέματα για έξι δεκαετίες πειραματιζόμενος με μια σειρά μέσων, ξεκινώντας από τη ζωγραφική και τη χαρακτική μέχρι τα θεατρικά σκηνικά, το #design και, πιο πρόσφατα, τα ψηφιακά μέσα και την φωτογραφία. Ο David Hockney θεωρείται πλέον όχι μόνο ένας από τους πιο σημαντικούς Βρετανούς καλλιτέχνες του 20ου αιώνα, αλλά και βασικός συντελεστής της τέχνης του Λος Άντζελες. Επίσης, παρόλο που ζει στην Καλιφόρνια είναι ο δημοφιλέστερος ζωγράφος των Άγγλων. Οι πίνακές του ξεπερνούν το μισό δις στις δημοπρασίες. Τα φωτεινά τοπία του αφηγούνται την ηδονή και την γαλήνη. Ο David Hockney διδάσκει με την ζωγραφική την απενοχοποίηση. Δεν διστάζει ν' ανακατέψει τον Matisse με καθημερινά Polaroid στιγμιότυπα. Σ' άλλες του εξάρσεις φτιάχνει σκηνικά για όπερες, γιγάντια φωτοκολάζ κι αφηρημένα computer-graphics. Η ζωή - λέει - είναι μια πόρνη. Αλλά όσο γερνάμε οφείλουμε να την αγαπήσουμε. Αλλιώς θα τρελαθούμε .. Επιστροφή στην άνεση της απλότητας. Αυτό προτείνει κυρίως ο David Hockney. Αν ο #matisse προσπάθησε να απλουστεύσει την ζωγραφική, ο Hockney είπε να ξεκουράσει το βλέμμα μας. Η ελευθεριότητα χαρακτήρισε την ζωή του ως ομοφυλόφιλου αλλά έδωσε πνοή στα έργα του. Έκλεψε λίγο από την νηφάλια πολυτέλεια του Matisse, λίγο από το πλούσιο χρώμα του Rubens αλλά και του Van Gogh, τ' ανακάτεψε σε μια εκδοχή pop art δικής του έμπνευσης και να το αποτέλεσμα. Μια ζωγραφική άλλοτε αυτοβιογραφική, με πολλές gay αναφορές κι άλλοτε μια ονειρική τοπιογραφία, σαν ένα διαυγές όραμα. Στην έκθεση αυτή μας έδωσε μια πολυαισθητηριακή εμπειρία.

Bauhaus architecture and design

Video by #vassilika_sarilaki Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής Bauhaus; Η αρχιτεκτονική του Bauhaus χαρακτηρίζεται από: 1. Λειτουργικά σχήματα . Ο σχεδιασμός του Bauhaus διαθέτει ελάχιστα έως καθόλου διακοσμητικά στοιχεία, αντίθετα εφιστά την προσοχή στον βελτιωμένο σχεδιασμό. 2. Απλούς χρωματικούς συνδυασμούς . Ο σχεδιασμός του Bauhaus στοχεύει στη συνοχή και την απλότητα, επομένως οι αρχιτεκτονικοί χρωματικοί συνδυασμοί συχνά περιορίζονται στα βασικά βιομηχανικά χρώματα όπως είναι το λευκό, το γκρι και το μπεζ. 3. Βιομηχανικά Υλικά . Δεδομένου ότι το κίνημα του Bauhaus επικεντρώνεται στην απλότητα και τον βιομηχανισμό, τις περισσότερες φορές προσπαθεί να ενσωματώσει όσο το δυνατόν λιγότερα διαφορετικά υλικά, τα οποία θεωρούνται όλα βιομηχανικά, και σύγχρονα υλικά. 4. Ισορροπημένη Ασυμμετρία . Η αρχιτεκτονική και ο σχεδιασμός του Bauhaus στοχεύουν στην οπτική ισορροπία μέσω της ασυμμετρίας. (Η συμμετρία θεωρούνταν πολύ βιομηχανική χωρίς καμία καλλιτεχνική αισθητική και άποψη.) 5. Ολιστικό Σχεδιασμό . Μεταξύ των βασικών αρχών του σχεδιασμού του Bauhaus είναι η ενσωμάτωση των τεχνικών της Σχολής σε κάθε στοιχείο της ζωής, συμπεριλαμβανομένου του σχεδιασμού της πόλης, των δρόμων, της αρχιτεκτονικής κτιρίων, του σχεδιασμού επίπλων, των συσκευών, των σκευών φαγητού και της τυπογραφίας. Ποιες ήταν οι επιρροές του Bauhaus στο design; Οι επιρροές του Bauhaus είναι πολλές κι εξακολουθούν να είναι εμφανείς και σήμερα στις τρέχουσες τάσεις σχεδιασμού μας. Περισσότερα στο video..

Walter Gropius architecture and Bauhaus

Video by #vassilika_sarilaki

 

Το Bauhaus το ίδρυσε ο αρχιτέκτονας Walter Gropius δημιουργώντας μια τομή στην παιδαγωγική των θεωρητικών κι εφαρμοσμένων τεχνών, καθώς μέχρι εκείνη την εποχή, το 1919 δεν υπήρχαν κάν σχολές Καλών Τεχνών παρά Ακαδημίες. Όμως ο Gropius, έφερε και μια επανάσταση στην αρχιτεκτονική, και στο design. Παρά το γεγονός ότι ήταν μόλις 36 ετών όταν άνοιξε το #bauhaus , η φήμη του ήταν ήδη μεγάλη. Άλλωστε το κτίριο του Bauhaus το σχεδίασε ο ίδιος.

• Ο Gropius υποστήριξε ότι η αρχιτεκτονική και ο σχεδιασμός πρέπει να αντικατοπτρίζουν τη νέα περίοδο της ιστορίας (μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο) και να προσαρμοστούν στην εποχή της μηχανής. Πίστευε ότι όλος ο σχεδιασμός πρέπει να προσεγγίζεται μέσα από μια μελέτη των προβλημάτων που χρειάζεται να αντιμετωπιστούν και κατά συνέπεια ακολούθησε τη μοντερνιστική αρχή ότι η λειτουργικότητα πρέπει να υπαγορεύει τη μορφή. Εφάρμοσε αυτές τις πεποιθήσεις σε ευρύτερα κοινωνικά ζητήματα, σχεδιάζοντας οικονομικά προσιτές κατοικίες κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου και επιδιώκοντας να βελτιώσει τις φυσικές συνθήκες για τους εργάτες του εργοστασίου μέσω της αρχιτεκτονικής του. Το "Bauhaus" είναι μια αντιστροφή του γερμανικού όρου "hausbau", που σημαίνει "οικοδόμηση σπιτιού" ή κατασκευή σπιτιών. Είναι φανερό πως ο Gropius ήθελε μια ανατροπή.

• Ο Gropius πειραματίστηκε επίσης με καινοτόμες τεχνικές κατασκευής και συναρμολόγησης χρησιμοποιώντας προκατασκευασμένες μονάδες και νέα υλικά όπως το οπλισμένο σκυρόδεμα. Παρόμοιες ιδέες χρησιμοποιήθηκαν αργότερα για τη δημιουργία φθηνών κατοικιών, μαζικής παραγωγής στη δεκαετία του 1940 (γνωστές ως προκατασκευασμένες).

• Στον Gropius πιστώνεται επίσης η εισαγωγή της μοντερνιστικής αρχιτεκτονικής στις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω του σχεδιασμού του για το Gropius House και της διδασκαλίας του στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Τα κτίρια του ήταν σε πλήρη αντίθεση με τα προηγούμενα αρχιτεκτονικά στυλ και χαρακτηρίζονταν από τον κυβιστικό σχεδιασμό τους, τις επίπεδες στέγες και τις μεγάλες επιφάνεις από γυαλί που επέτρεπαν την ενοποίηση εσωτερικών και εξωτερικών χώρων. Στο video αναλύουμε τις κατασκευές του χρονολογικά. Το εργοστάσιο Fagus (1910),  Το σπίτι Sommerfeld, (1921), Το μνημείο των νεκρών του Μαρτίου, (1922), Το Κτίριο του Bauhaus, (1925-26).

Gropius House

Video by #vassilika_sarilaki, #Gropius_House, 1937

To οικογενειακό σπίτι του Gropius λίγο μετά τη μετανάστευσή του στις Ηνωμένες Πολιτείες, το λεγόμενο Gropius House είχε μεγάλη επιρροή στην μοντερνιστική αρχιτεκτονική εντός κι εκτός Ευρώπης. Σ΄αυτό χρησιμοποίησε χαρακτηριστικά υλικά των κτιρίων της Νέας Αγγλίας, όπως ξύλο και τούβλο, και τα συνδύασε με βιομηχανικά υλικά, το γυαλί και τον χάλυβα. Η κατασκευή έχει ενσωματώσει κάποια νεότερα χαρακτηριστικά, όπως τα οριζόντια παράθυρα στον πρώτο όροφο και τα υαλότουβλα στη βεράντα. Σύμφωνα με τη φιλοσοφία του Bauhaus της λεγόμενης ολιστικής τέχνης, το σπίτι περιείχε έπιπλα σχεδιασμένα από τον Marcel Breuer, έργα του Herbert Bayer καθώς και έργα του ζωγράφου και γλύπτη Joan Miró. Όπως και με τα προηγούμενα σχέδιά του για εργοστάσια και βιομηχανικά κτίρια, ο Gropius σχεδίασε το σπίτι απλό κι αποτελεσματικό ώστε να πληροί τις καθημερινές απαιτήσεις της οικογένειάς. Αυτό φαίνεται στις σχέσεις μεταξύ εξωτερικών κι εσωτερικών χώρων καθώς και στις πρακτικές προσαρτήσεων που έκανε όπως την ενσωμάτωση αποθηκευτικού χώρου και ξεχωριστής εισόδου για την υιοθετημένη κόρη του. Εκτός αυτού ο Gropius χώρισε τη γη γύρω από το σπίτι σε πολλαπλές ζώνες, δημιουργώντας μια σχέση μεταξύ του κτιρίου και του περιβάλλοντος. Το Gropius House ήταν ο καλύτερος τρόπος για τον αρχιτέκτονα να εδραιωθεί και να χτίσει τη φήμη του στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ήταν μια έκφραση των αντιλήψεών του για την κατοικία, που σέβονταν οι φοιτητές του στο Χάρβαρντ αλλά χρησίμευσε και στους πιθανούς πελάτες του, επιδεικνύοντας την προσαρμοστικότητά του στη σύνδεση της τοπικής αρχιτεκτονικής γλώσσας με τον σχεδιασμό αιχμής. Ακόμη και μετά τη μεγάλη επιτυχία του Gropius στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο αρχιτέκτονας δεν θέλησε να μετακομίσει ποτέ σε ένα μεγαλύτερο και πιο πολυτελές σπίτι . Διαβεβαίωνε ότι στο Gropius House είχαν όλα όσα χρειάζονταν. Όμορφη θέα, τέλειο φως του ήλιου χάρη στην προγραμματισμένη εξωτερική βλάστηση, ενεργειακές λύσεις κι ανέσεις που ήταν πολύ προηγμένες για την εποχή του και τέλεια διάταξη για να λειτουργήσει τόσο ως στούντιο και ως σπίτι.

Gropius Harvard building

Walter Gropius and #harvard University building. Video by #vassilika_sarilaki

Το Κέντρο Μεταπτυχιακών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Harvard σχεδιάστηκε στην Μασσαχουσέτη από τον #Walter_Gropius σε συνεργασία με τους νεότερους αρχιτέκτονες που συνέθεσαν τη Συνεργασία Αρχιτεκτόνων του #bauhaus . Χτισμένο για να στεγάσει 575 μεταπτυχιακούς φοιτητές, το κτιριακό αυτό συγκρότημα αποτελείται από ένα κεντρικό κτίριο, επτά κοιτώνες, μια τραπεζαρία και διάφορους χώρους αναψυχής. Παρά την ομαδική προσπάθεια, η επιρροή του Gropius στο έργο είναι ξεκάθαρη. Περιέχει χαρακτηριστικά των παλαιότερων κτιρίων του: τα παράθυρα από το δάπεδο μέχρι την οροφή δίνουν μια αίσθηση ευάερης ατμόσφαιρας αλλά κι ελαφρότητας στο κτίριο, όπως και η χρήση καμπυλών και pilotis στο επίπεδο του ισογείου για να συγκρατούν τους επάνω ορόφους. Η σχέση κτιρίου και περιβάλλοντος ελήφθη επίσης ιδιαίτερα υπόψιν στη δημιουργία εσωτερικών αυλών και στεγασμένων διαδρόμων που συνδέουν τα επιμέρους μέρη του συγκροτήματος. Στο εσωτερικό, μπορεί να δει κανείς έργα τέχνης που παραγγέλθηκαν από καλλιτέχνες όπως οι Hans Arp, Josef Albers, Herbert Bayer και Joan Miró. Το κτίριο μετέφερε συμβολικά, κάποιες βασικές αρχές του Bauhaus σε ένα διεθνές περιβάλλον. Οι αρχές αυτές ήταν: πρώτον, ότι η σύγχρονη αρχιτεκτονική θα μπορούσε να ωφελήσει την εκπαίδευση και δεύτερον ότι η συνεργατική αρχιτεκτονική πρακτική ήταν πολύτιμη. Ήταν μια τολμηρή κίνηση για το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, καθώς αυτό ήταν, όχι μόνο, το πρώτο σύγχρονο κτίριο στην πανεπιστημιούπολη, αλλά και το πρώτο για οποιοδήποτε μεγάλο αμερικανικό πανεπιστήμιο. Το κτίριο μπορεί να θεωρηθεί ως σημείο καμπής στην αποδοχή του Διεθνούς Μοντερνισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες, μια συνεισφορά του The Architects' Collaborative ως το πρώτο τους μεγάλο έργο καθώς ήταν και το μεγαλύτερο δημόσιο έργο του Gropius από τότε που μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Paul Klee part 2

Paul Klee part 1

Webinar about the work and legacy of Paul #klee by #vassilika_sarilaki.Part one. Video by Vassilika Sarilaki 

Ο #klee αποτελεί μια εμβληματική φυσιογνωμία του Ευρωπαϊκού μοντερνισμού. Μας χάρισε πολλές ποιητικές εικόνες, μια βαθιά ενδοσκόπηση στην τέχνη και την ζωή και με την τρυφερή, διαλογιστική χρωματική γκάμα του και τον βαθιά ουμανιστικό του λόγο έχτισε παιδαγωγικά πολλές γενιές καλλιτεχνών. 

 Ο #Klee ήταν στην πραγματικότητα μια μεταφυσική προσωπικότητα που πίστευε ότι ο υλικός κόσμος αποτελεί μόνον μία από τις πολλές πραγματικότητες που είναι ανοιχτές στην ανθρώπινη επίγνωση. Μια διάσημη ρήση του είναι πως " η τέχνη δεν απεικονίζει τον κόσμο αλλά τον καθιστά ορατό”. 

 Η αρμονία των συνθέσεών του άφησε εποχή αλλά δημιούργησε και μια διαχρονική παρακαταθήκη, ένα αλφαβητάριο των εικαστικών που χρησιμοποιείται και σήμερα σ΄ όλον τον πλανήτη για να διδάξει παιδιά και μεγάλους τέχνη. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που ο ιδρυτής της σχολής του Bauhaus, Walter Gropius του εμπιστεύθηκε την θέση του καθηγητή στο Bauhaus, στην σημαντικότερη και πλέον επιδραστική σχολή του 20ού αιώνα όπου δίδαξε για μια ολόκληρη δεκαετία από το 1921 ως το 1931. Άλλωστε ο Klee, στα τέλη της δεκαετίας του 1920 είχε ήδη καταστεί ένας από τους ζωντανούς μύθους της Ευρωπαϊκής πρωτοπορίας. 

 Ο Klee ήταν ανένταχτος καλλιτεχνικά αν και συμμετείχε στο ρεύμα του Γαλάζιου Καβαλάρη μαζί με τον Kandinsky και το έργο του συνέβαλλε πολύ στην διαμόρφωση των περισσοτέρων καλλιτεχνικών τάσεων της μοντέρνας τέχνης. 

Συμμετείχε επίσης στην εξπρεσιονιστική ομάδα Η θύελλα ( Der Sturm). Άφησε περισσότερα από 9.000 έργα συνολικά, μεταξύ αυτών υδατογραφίες, χαρακτικά και σχέδια, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων φιλοξενείται σήμερα στο Κέντρο Paul Klee της Βέρνης. 

Ο Klee ήταν μεγάλος κολορίστας και μουσικός στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, παίζοντας συχνά το βιολί του ως προθέρμανση για να ζωγραφίσει. Φυσικά κι εκείνος, όπως κι ο #kandinsky θεωρούσε πως υπάρχουν αναλογίες μεταξύ μουσικής και εικαστικών.

Kandinsky and Bauhaus

           Της Βασιλίκας Σαριλάκη

Το σεμινάριο που έκανα για την διδακτική και πνευματική προσφορά του πατέρα της αφηρημένης τέχνης #Wassily_Kandinsky στην σημαντικότερη σχολή του 20ού αιώνα, το #Bauhaus. O Kandinsky (1866-1944) έθεσε ένα εκπαιδευτικό πρότυπο που ενέπνευσε και τα μεταγενέστερα πανεπιστήμια τέχνης και πρότεινε μια χρωματική θεωρία που ενείχε μια πνευματική διάσταση και μια αντιστοιχία με την μουσική.

 
Το 1921, ο Kandinsky καλείται να πάει στη Γερμανία για να διδάξει στο Bauhaus της Βαϊμάρης από τον ιδρυτή του, αρχιτέκτονα Walter Gropius. Ο Kandinsky δέχεται, κι αυτή θα είναι η τρίτη του, πιο παραγωγική περίοδος. Τότε θα γράψει τα 3 βιβλία-κλειδιά για το έργο του, πολλά άρθρα, διάσημα έργα, θα δώσει διαλέξεις, θα γράψει ποιήματα. Θα ασχοληθεί ταυτοχρόνως με τα σκηνικά και το θέατρο αλλά και την μουσική. Στο Bauhaus θα ζήσει την ζωή των μεγάλων ατελιέ με στήριγμα δυο καλούς του φίλους. Τον Franz Marc κι ειδικά τον Paul Klee με τον οποίο θα έχει μια μακροχρόνια, εγκάρδια σχέση. Με τον πρώτο θα κάνει τον Μπλέ Καβαλάρη ενώ με τον δεύτερο από το 1921 και μετά θα συνεργαστούν τόσο στο Bauhaus της Βαιμάρης όσο και του Dessau.

 
Η περίοδος του Bauhaus είναι η πλέον ασκητική σε επίπεδο φόρμας καθώς υπάρχει μια σταδιακή γεωμετρικοποίηση των μορφών και μια εξαύλωσή τους. Υπάρχει μια έμφαση στην ακρίβεια, και την λειτουργικότητα. Υπάρχει επίσης μια ευγένεια και μια αίσθηση χιούμορ μερικές φορές. Στην τέταρτη, Παρισινή του περίοδο από το 1933 ως τον θάνατό του θα συνθέσει όλη του την πορεία και θα κάνει τα πιο βιομορφικά και ανιμιστικά του έργα.

 
Στο Bauhaus υπήρχε μια ατμόσφαιρα συλλογικότητας, ανοιχτές σχέσεις δασκάλων- μαθητών, κατάργηση των διαχωρισμών και ιεράρχησης των τεχνών, άνοιγμα της σκέψης, πειραματισμός και διάθεση για καινοτομίες και πρωτοπορία. Πριν πάει στην Γερμανία και διδάξει στο Bauhaus είχε βοηθήσει πάρα πολύ στις αρχές της Σοβιετικής επανάστασης την εκεί εικαστική σκηνή. Εγκατέλειψε μια λαμπρή σταδιοδρομία νομικού – δίδασκε κιόλας Νομική- για την ζωγραφική σε σχετικά μεγάλη ηλικία. Στο Bauhaus δίδασκε Στοιχεία Αφηρημένης Μορφής κι Αναλυτικό σχέδιο.

 
Οι θεωρίες του Kandinsky για το έργο τέχνης, το χρώμα, τις πνευματικές και αισθητηριακές του δυνατότητες σε σχέση με διάφορα σχήματα ήταν εξαιρετικά καινοτόμες για εκείνη την εποχή.. Ο Kandinsky όμως δεν προχωράει στην αφαίρεση για καθαρά αισθητικούς λόγους. Στόχος του, είναι η μύηση σε έναν πνευματικό κόσμο ενώ επηρεάζεται θεαματικά από την θεοσοφία στις θεωρίες που διατυπώνει στα βιβλία του.