Banksy, new graffiti

H Mona Lisa με το μπαζούκας εμφανίστηκε στο Soho το 2001. Έπειτα από δύο μέρες το έργο “εξαφανίστηκε”..                                                                                                                                          Της Βασιλίκας Σαριλάκη Ναί, αυτό που προσπαθεί ο Banksy είναι να ξεκλειδώσει συνειδήσεις. Να προκαλέσει μια αιφνίδια επίγνωση στις κοιμισμένες αισθήσεις και στα αποχαυνωμένα ένστικτα που δημιουργεί ο καπιταλισμός. Μια έγερση από τις συνήθειες και τα “ζωικά” μας ήθη..Μια επιστροφή στην ξεχασμένη τρυφερότητα κι ανθρωπιά..Μια αδέκαστη κριτική στον καταναλωτισμό, την αστυνομοκρατία, την απάθεια, τις αυταπάτες μας..Τα λαμπρά σε ιδιοφυείς συλλήψεις αυτά έργα, μας χαρίζονται γενναιόδωρα στους δρόμους από έναν καλλιτέχνη που παρόλη την διεθνή του “αναγνωρισιμότητα” παραμένει άγνωστος συνειδητά.. Κι αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους του κόσμου.. Σίγουρα τον πιο πολιτικό καλλιτέχνη σήμερα.                                Ουρά έξω από το Bristol  Museum όπου ο Banksy έκανε έκθεση το 2009 Ως γνωστόν το Banksy είναι ένα ψευδώνυμο. Φορέας του είναι ο γνωστός Άγγλος καλλιτέχνης που εκτός από το να κάνει graffiti σε δρόμους, πάρκα, κτίρια, αίθρια, γέφυρες κλπ είναι επίσης ένας πολιτικός ακτιβιστής, ένας σκηνοθέτης, και ένας κανονικός ζωγράφος. Η τέχνη του δρόμου στην οποία επιδίδεται με πάθος, είναι ιντριγκαδόρικη, ανατρεπτική, συχνά φιλοσοφημένη.. και “φιλοξενείται” πλέον στον δημόσιο χώρο και τις πόλεις όλου του κόσμου..  Η ταμπέλα γράφει “Προσοχή, υγρό πάτωμα”..κι ένα αρχαίο άγαλμα έχει γκρεμοτσακιστεί. Πρόσφατο έργο..Αναφορά στην χρεωκοπία της Ελλάδας; Ο Banksy, λένε πως γεννήθηκε το 1975 και εντάχθηκε νωρίς στην underground καλλιτεχνική σκηνή του Μπρίστολ...  Σύμφωνα όμως με τον συγγραφέα και γραφίστα Tristan Manco και το βιβλίο του “Sweet Home, Banksy " γεννήθηκε το 1974 και ήταν γιος ενός τεχνικού φωτοτυπικών μηχανημάτων.. Αρχικά προοριζόταν να γίνει χασάπης, αλλά εντέλει μπλέχτηκε με τους γκραφιτάδες την εποχή του boom των  graffiti  στο Μπρίστολ στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Έτσι ξεκίνησε μια διαδρομή που τον έκανε γνωστό παντού.. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι το στυλ του μοιάζει με του  Blek le Rat, ο οποίος άρχισε να χρησιμοποιεί στένσιλ το 1981 στο Παρίσι. Άλλοι λένε οτι επηρεάστηκε από τα μέλη του αναρχο-πανκ συγκροτήματος των Crass, που έκαναν εκτεταμένα graffiti με stencils στο metro του Λονδίνου στα τέλη του 1970 και στις αρχές της δεκαετίας του 1980.Ωστόσο, ο ίδιος  ο Banksy δήλωσε στην ιστοσελίδα του ότι «Όχι, έχω αντιγράψει 3D από τους Massive Attack.." Περιφρονώντας την βρεττανική κυβέρνηση που θεωρεί τα graffiti  βανδαλισμό, ο Banksy “εφαρμόζει” την τέχνη του σε δημόσιες επιφάνειες και προχωράει ακόμη περισσότερο μεταλλάσσοντας τον δημόσιο χώρο, δημιουργώντας ο ίδιος με τα έργα του “χώρους” που νοηματοδοτεί ο ίδιος.. Με λίγα λόγια συχνά οικειοποιείται τον χώρο κι αυτή είναι η μαγκιά του.. Ο Banksy δεν πουλάει ο ίδιος τις φωτογραφίες του δρόμου που φτιάχνει. Ωστόσο, οι υπεύθυνοι δημοπρασιών τέχνης είναι γνωστό ότι ανεξαρτήτως νομιμότητας επιχείρησαν να πουλήσουν τα έργα δρόμου του Banksy αφήνοντας το πρόβλημα του ‘ξεκολλήματος” του έργου από τον τοίχο, στα χέρια του νικητή του διαγωνισμού! Η πρώτη ταινία του Banksy, Exit Through the Gift Shop ( Έξοδος από το Κατάστημα δώρων), καταχωρήθηκε ως «η πρώτη ταινία τέχνης του δρόμου στον κόσμο" κι έκανε το ντεμπούτο της στο 2010 Sundance Film Festival. Η ταινία κυκλοφόρησε στο Ηνωμένο Βασίλειο στις 5 Μαρτίου 2010. Τον Ιανουάριο του 2011, ήταν υποψήφιος για το Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ για την ταινία. Η ταινία μάλλον ατύχησε. Πολλοί ήλπισαν βέβαια να τον δούν στην απονομή..                                                          “Συγνώμη, το lifestyle που παραγγείλατε έχει εξαντληθεί ”.. Τα slogans και τα μηνύματα του Banksy είναι αντιπολεμικά, αντικαπιταλιστικά και σε κάθε περίπτωση αντισυστημικά. Είναι ξεκάθαρα ένας αντιεξουσιαστής αλλά κι ένας ανθρωπιστής καθώς βλέπει με μια ιδιαίτερη τρυφερότητα τα παιδιά, τους αδύναμους και την τρίτη ηλικία.                                          .              Μερικές φορές πάλι τα παιδιά τα παρουσιάζει να “παίζουν” επικίνδυνα παιχνίδια μες την αθωότητά τους..   Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος που ο Banksy βλέπει την τρίτη ηλικία. Την παρουσιάζει ως μια εκδοχή “αποφασιστικής μαχητικότητας” που όχι μόνον δεν το βάζει κάτω αλλά συνδράμει σε πράξεις αγωνιστικότητας των νέων ή συμμετέχει δυναμικά σε αυτές! Οι γιαγιάδες του Banksy είναι πραγματικά ασυνήθιστες και ελπιδοφόρες..       Ένα από το πιο αγαπημένα θέματα του Banksy είναι ο σαρκασμός του καταναλωτισμού.. Εκεί δίνει τα ρέστα του..Το ειρωνικό του μότο είναι ενδεικτικό. Γράφει ειρωνικά στο βιβλίο του “Banksy: Wall and Piece”.. “ Όσο δεν γίνεται Επανάσταση ο κόσμος είναι χάλια. Ας πάμε λοιπόν να ψωνίσουμε εν τω μεταξύ για να παρηγορηθούμε!”…     Ενδιαφέρον παρουσιάζει κι ο τρόπος που διακωμωδεί είτε την παθητικότητα, είτε την αδιαφορία κι αναισθησία των ανθρώπων μπροστά στον πόνο των άλλων..Επίσης τις συνήθειες που έχουν γίνει δικλείδες ασφαλείας..       Φυσικά, η πλέον γνωστή περσόνα του Banksy είναι ο περιβόητος ποντικός του που αλλάζει συνεχώς ρόλους ως ηθοποιός.. Άλλο μεγάλο θέμα είναι η εξωφρενική υποβάθμιση του περιβάλλοντος και τα οικολογικά προβλήματα..         Τέλος διάφορες μυθολογίες της καθημερινότητας, η τηλεορασιοπληξία, η αστυνομοκρατία, θέματα εμμονών στην ιδιοκτησία και άλλα τινά..                  Τέλος σχολιάζει την φτώχια, την απελπισία, την απόγνωση και τα αιτήματα για Έξοδο..