Το Fluxus έκλεισε τα 50 και συνεχίζει! Η Ευρώπη τιμά το μακροβιότερο ρεύμα της..

Της Βασιλίκας Σαριλάκη Βυθισμένη στην λάσπη της κρίσης, φέτος το καλοκαίρι η Ευρώπη αναπολεί και γιορτάζει τα 50χρονα του Fluxus με διάφορες εκθέσεις..Τι είναι το Fluxus; Ο παράδεισος των πιο κουφών performances. Το πνεύμα του ζει ακόμα αλλά δρα με σιγαστήρα... Ήταν ένας διεθνής θίασος που πάτησε γερά στην τρέλα του. Έδωσε μια κλωτσιά αντιτέχνης στον δεξιό μακαρθισμό και την βιομηχανοποίηση του '60. Η γερή μύτη του George Maciunas μύρισε το κλίμα και συντόνισε τους πιο πρωτοποριακούς καλλιτέχνες Ευρώπης κι  Αμερικής.                                                                                      Fluxus Wiesbaden, 1962 Τα αντικοντσέρτα του Fluxus, με σπασίματα πιάνων και βιολιών, άφησαν εποχή. Ο Paik έφτασε να παίξει ένα κομμάτι «με σκληρό πέος στο πιάνο». Τον συνέλαβαν αλλά δεν πτοήθηκε... Το τείχος του Βερολίνου χτίστηκε ξανά με ψωμί και μαρμελάδα. Και το λίπος στην καρέκλα του Beuys έγινε το έμβλημα μιας εποχής. Οι σημερινοί παππούδες συνεχίζουν..Ναι συνεχίζουν! Γιατί το Fluxus δεν σταματά ποτέ! Είναι το μακροβιότερο ρεύμα της τέχνης του 20ού αιώνα που συνεχίζει και στον 21ο ακάθεκτο!            Eric Andersen, Philip Corner, Antonio D'Avossa, Ben Patterson. Exposition"Fluxus. Una rivoluzione creativa 1962 - 2012". Max Museo, Chiasso. «Λεφτά δεν υπήρχαν για να βγάλουμε, ούτε δάφνες για να δρέψουμε. Οι άλλοι καλλιτεχνικοί κύκλοι μας αγνοούσαν επιδεικτικά... Ο Τύπος δημοσίευε το πολύ πολύ καμιά κακεντρέχεια, στις κίτρινες σελίδες του, ανάμεσα στο μοσχάρι με τα πέντε πόδια και τους πριγκιπικούς γάμους» παραπονιέται ένας καλλιτέχνης του Fluxus. Κάτι δηλαδή σαν και τώρα!! Κι όμως, τελικά, το Fluxus άφησε εποχή γιατί ήταν μαγιά! Θα υπήρχε σήμερα video art χωρίς τον Vostell; Θα είχαν γίνει οι ταινίες του Andy Warhol και το χοροθέατρο της Pina Bausch; Θα είχαν εδραιωθεί οι μεγάλες εγκαταστάσεις και τα happenings; Ποιος ξεκίνησε να ταχυδρομεί έργα και ποιος φρόντισε να μην καταντήσει η εννοιακή τέχνη εγκεφαλικό τερατούργημα; Wolf Vostell (1932-1998)… Η τέχνη ανήκει στον δρόμο. Από τα πιο άξια και ταλαντούχα άτομα του Fluxus o Vostell, κατεξοχήν πολιτικός καλλιτέχνης και πρωτοπόρος της σημερινής videoart, σπούδασε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών στο Βούπερταλ. Μετά από μεγάλες περιπλανήσεις σε διάφορες χώρες, το 1954 αποφάσισε να κάνει τα λεγόμενα «décollage» σκίζοντας έντεχνα αφίσες στους δρόμους του Παρισιού..αποδομώντας την σοβαρή, ας πούμε τέχνη... Μετά πήγε στην Ecole des Beaux Arts όπου σπούδασε κι ύστερα επέστρεψε στην Ακαδημία του Ντίσελντορφ. Το 1958 λάνσαρε την ιδέα ότι η τέχνη ανήκει στον δρόμο κι άρχισε τις δημόσιες περφόρμανς. Μαζί με τον Maciunas και τον Paik αποτέλεσαν τα πρώτα μέλη του Fluxus, που προσπάθησαν να εξισώσουν την ζωή με την τέχνη. Μέχρι σήμερα, τα γραφιστικά, τα βίντεο, οι εγκαταστάσεις και τα περιβάλλοντα του, όπως το «Fluxus-Train - το κινητό Μουσείο Vostell» (1981) αποτελούν αναφορές κοινωνικής κριτικής και σημαντικές παρεμβάσεις στον δημόσιο χώρο.. Πολυάριθμες εκθέσεις έχουν αφιερωθεί στον εξαίρετο αυτό καλλιτέχνη. Το 1974 έγινε η πρώτη μεγάλη αναδρομική του έκθεση στο Musée d'Art Moderne de la Ville de Paris και το 1977 συμμετείχε στην Documenta στο Kassel. Ο Vostell έχει επίσης σχεδιάσει κτίρια όπως το μουσείο στην Malpartida στη νότια Ισπανία, το οποίο ίδρυσε ο ίδιος το 1976. Έζησε και εργάστηκε κυρίως στο Παρίσι, το Βερολίνο και την Ανδαλουσία. Πέθανε το 1998.    Το Fluxus απέδειξε πως οι ιδέες είναι συσσωρευτές. Αν τις χειριστείς σωστά αποδεσμεύεις μεγάλη ενέργεια. Τ’ όνομά του (Fluxus = ρέον) το οφείλει στην ιδέα του Ηράκλειτου «Τα πάντα ρει». Μιλάμε λοιπόν για ένα έργο τέχνης «ρευστό», αντισυμβατικό, εφήμερο, αστείο, ευκολονόητο και καμιά φορά «πουληστερό». Στόχοι ήταν: η υπέρβαση του παραδοσιακού πίνακα, των φραγμών επικοινωνίας τέχνης και ζωής, καλλιτέχνη και θεατή. Και το τέλος στον διαχωρισμό ποίησης και μουσικής, εικόνας και γραπτού λόγου.                           O Duchamp έλεγε πως το αντικείμενο είναι ένα έργο τέχνης: εγώ λέω πως η ίδια η ζωή είναι ένα έργο τέχνης.                                                                                                                                                                                         Wolf Vostell Χάρις στον ιδρυτή του Fluxus G. Maciunas, έναν λιθουανό εμιγκρέ, πλήν πανέξυπνο άνθρωπο, μια ακαριαία μεταμόρφωση ξεκινάει στην τέχνη από το ΄60 και μετά. Καλλιτέχνες - ορόσημα από την Ν. Υόρκη, το Βερολίνο, το Παρίσι, το Λονδίνο, την Κοπεγχάγη, το Άμστερνταμ, την Πράγα και την Ιαπωνία ξετυλίγουν έναν οργασμό αντιτέχνης.                              Βλέπετε τι λέει το Μανιφέστο του Maciunas; “Να απαλλάξουμε τον κόσμο από την μπουρζουάδικη αρρώστια, από την ¨διανουμενίστικη” επαγγελματική και εμπορευματοποιημένη κουλτούρα, να απαλλάξουμε τον κόσμο από την νεκρή τέχνη,από την απομίμηση, την τεχνητή τέχνη, την αφηρημένη τέχνη, την τέχνη της αυταπάτης, την μαθηματική τέχνη…και να προωθήσουμε μια επαναστατική παλιρροϊκή ροή μιας ζώσας τέχνης, να προωθήσουμε την ζωντανή τέχνη, την αντι-τέχνη, την πραγματικότητα της μη τέχνης που θα απευθύνεται σε όλους κι όχι μόνο στους κριτικούς, τους επαγγελματίες ή τους ερασιτέχνες…Και να δημιουργήσουμε ένα ενιαίο μέτωπο πολιτικο- κοινωνικής και πολιτιστικής επαναστατικότητας.”                   George Maciunas, Flux Year Box 2, c.1967, a box containing works by many early Fluxus artists. Right, «Fluxkit», 1964 Από το ‘63 και μετά ο Maciunas αρχίζει να δημιουργεί διάφορα πολλαπλά από αντικείμενα  των καλλιτεχνών του Fluxus και τα βάζει σε κάτι κουτιά και βαλιτσάκια όπως έκανε παλιότερα ο Duchamp..Οι πωλήσεις αρχικά είναι ανύπαρκτες. Το 1964 δεν πωλείται απολύτως τίποτα..Τί σημασία όμως έχει; Η φήμη του ρεύματος και οι καλλιτέχνες που ενδιαφέρονται να συμμετέχουν ολοένα και αυξάνονται.. Παρακάτω βλέπουμε τον Τζών Λένον και την Γιόκο Όνο που συμμετείχε ως καλλιτέχνης στο Fluxus, μπροστά από το έργο του Maciunas ο οποίος  καταγγέλλει την Αμερική για τις γενοκτονίες που έχει κάνει ανά τον κόσμο..                        John Lennon and Yoko Ono standing in front of Maciunas' USA Surpasses all the Genocide Records!, c.1970. Ακολουθώντας το ντανταϊστικό «όλα είναι τέχνη» γίνεται το ΄61 στην Ν. Υόρκη το πρώτο αντικοντσέρτο με τον Αμερικανό συνθέτη John Cage. Μια μουσική με θορύβους φέρνει σ’ αμηχανία το κοινό. Ακολουθούν σπασίματα πιάνων και βιολιών. Ο γλυκύτατος John Cage, που φέτος γιορτάζουμε τα 100 χρόνια απο την γέννησή του ήταν ένας μουσικός φιλόσοφος κι ένας πειραματιστής καλλιτέχνης που εμψύχωσε το Fluxus με την μουσική ιδιοφυία του αλλά και το Ζεν βουδισμό..   ’Ηδη το 1938 είχε εμπνευστεί να δημιουργήσει το λεγόμενο “προετοιμασμένο πιάνο” όπου έβαζε ανάμεσα στις χορδές διάφορα σπιτικά μικροαντικείμενα προκειμένου να αλλοιώσει τον ήχο ή να δημιουργήσει παράξενους ήχους.     Το 1951 χρησιμοποίησε διάφορα media για να δημιουργήσει ένα μουσικό έργο για 12 ραδιόφωνα και 24 περφόρμερς! Αργότερα, έκανε τα γνωστά σιωπηλά κομμάτια του που αργότερα συνδύαζε με βίντεο κλπ.. Λίγα χρόνια πιο πριν το 1947, ο Cage είχε γράψει ένα μουσικό κομμάτι με τίτλο “Μουσική για τον Marcel Duchamp”..Το 1961 είναι μια κομβική στιγμή. Ο Cage δημοσιεύει στο Λονδίνο ένα βιβλίο για την Σιωπή.. Αλλά το 1961 είναι επίσης η χρονιά, όπου αρχίζουν οι περιβόητες μουσικές δράσεις.                                        Charlotte Moorman and Nam June Paik Performing 26'1.499" for a Strin Η γυμνή Moorman ερμηνεύει ένα κομμάτι γραμμένο από τον Cage χρησιμοποιώντας την πλάτη του Paik ως βιολοντσέλο. Είναι η εποχή που ο  George Brecht δίνει τα άηχα κοντσέρτα του επίσης, με το πιάνο του γεμάτο φρέσκα λουλούδια. Την Τρίτη 5 Μαρτίου του1968 ο John Cage κι ο Marcel Duchamp έκαναν μια περφόρμανς με τίτλο "Reunion" στο θέατρο Ryerson στο Toronto του Καναδά. Στο σκάκι ήταν συνδεδεμένα πολλά καλώδια που παρήγαγαν ήχους!                                                                      Photo Credits:musicworks magazine Ο Duchamp κέρδισε αμέσως την πρώτη παρτίδα σκάκι και την δεύτερη παρτίδα που κράτησε 4 ώρες, έπαιξε η γυναίκα του Teeny μαζί με τον  Cage! Αυτό για να δούμε: 1. Την επινοητικότητα του John Cage, και 2. τον τεράστιο ρόλο που έπαιξε ο Duchamp στο Fluxus..αφού ήταν και μέντορας του πολυμήχανου Maciunas. Τον Σεπτέμβριο του ΄62, δηλαδή ακριβώς μισόν αιώνα πρίν, ο Maciunas δημιουργεί το πρώτο φεστιβάλ Fluxus, το οποίο θα κάνει τουρνέ στην Ευρώπη με 30 μουσικο-εικαστικές δράσεις.    Piano Activities, by Philip Corner, as performed in Wiesbaden, 1962, by (l-r) Emmett Williams, Wolf Vostell, Nam June Paik, Dick Higgins, Benjamin Patterson and George Maciunas. Είναι η στιγμή που ο Γάλλος Ben θα παραστήσει για 15 μέρες το ζωντανό γλυπτό στην γκαλερί One του Λονδίνου. Εκεί νηστεύει, κοιμάται και πλένεται. Μπορείς να τον χαζέψεις για 250 λίρες. Μετά την νηστεία αποφασίζει να φάει “μυστήριο”..μπροστά σε μια άδεια ανοιχτή κονσέρβα..Απόδειξη η φωτό…Επίσης δηλώνει: Η τέχνη με κάνει να πλήττω.. Ειλικρινής;   Το ΄63 το Fluxus αποκτά το σύμβολό του. Είναι το λίπος! Στα πλαίσια μιας διάλεξης στην Κολωνία, πάνω στη σχέση κουλτούρας και γλυπτικής ο Beuys παρουσιάζει αντί ερωτήματος μια καρέκλα με στοιβαγμένο λίπος. Το λίπος - δηλώνει - είναι «ένα δομικό υλικό της ζωής, γιατί όχι και της τέχνης;» Εξάλλου λιώνοντας ανταποκρίνεται στις αναζητήσεις των οπαδών του Fluxus· το έργο τέχνης να είναι εφήμερο: να δομείται αλλά να διαλύεται αμέσως μετά. "Η αρχική μου πρόθεση όταν χρησιμοποίησα το λίπος ήταν να προκαλέσω μια συζήτηση. Η μεταβλητότητα αυτού του υλικού με γοήτευε..αυτή η ευλυγισία είναι αποτελεσματική ψυχολογικά –οι άνθρωποι ενστικτωδώς το συνδέουν με εσωτερικές διεργασίες και συναισθήματα. Η συζήτηση που ήθελα να προκαλέσω ήταν σχετικά με το δυναμικό της γλυπτικής και της κουλτούρας,το  τι σημαίνουν, τι σημαίνει η γλώσσα, τι σημαίνουν η ανθρώπινη παραγωγή και δημιουργικότητα..Έτσι έκανα κάτι προκλητικό, ακραίο στην γλυπτική, χρησιμοποίησα ένα υλικό, που είναι βασικό στην ζωή και δεν συνδέεται συνειρμικά με την τέχνη.” Η συμμετοχή μιας τεράστιας φυσιογνωμίας της μεταπολεμικής τέχνης, του Joseph Beuys στο Fluxus, αποδεικνύει την σημασία αυτού του ρεύματος που επηρέασε βέβαια και την προσωπική μεταγενέστερη τέχνη του Beuys . Όπως είπε ο ίδιος ο Beuys σε μια συνέντευξή του το 1982, η δική του συμμετοχή στο ρεύμα ξεκίνησε το 1963 με μία “συναυλία-περφόρμανς”. "Η πρώτη συναυλία μου (εκτός από τον Μπετόβεν που έπαιξα στο σχολείο και τον Satie στα εγκαίνια της έκθεσης μου στο Kleve το 1960) ήταν στην Galerie Parnass στο Wuppertal το 1963. Ήμουνα ντυμένος όπως ένας κανονικός πιανίστας με σκούρο γκρί φράκο, μαύρη γραβάτα και χωρίς καπέλο, κι έπαιξα πιάνο συνεχόμενα χρησιμοποιώντας πολλά ζευγάρια από παλιά παπούτσια μέχρι να διαλυθούν. Η πρόθεσή μου δεν ήταν ούτε καταστροφική, ούτε μηδενιστική. Ήταν να "Θεραπεύσω τα όμοια με τα όμοια" - Similia Similibus curantur- όπως αναφέρει η ομοιοπαθητική. Ο κύριος σκοπός ήταν να σηματοδοτήσω μια νέα αρχή, μια  κατανόηση της κάθε παραδοσιακής μορφής τέχνης, ή απλά μια επαναστατική πράξη.   Αυτή ήταν η πρώτη Fluxus δημόσια εμφάνισή μου. Συμμετείχα σε συνθέσεις του George Maciunas ,της  Alison Knowles, του Addi  Koepke και του Dick Higgins και παρουσίασα και  δύο από τα δικά μου έργα. Την πρώτη νύχτα έκανα το «Κοντσέρτο για δύο μουσικούς". Διήρκεσε περίπου είκοσι δευτερόλεπτα. Όρμηξα στο κενό ανάμεσα στα δύο πιάνα, έσπρωξα το ρολόι που μετράει τους ήχους, και δύο ντράμερ πήγαν στο πιάνο, και να τους αφήσαμε να παίξουν μέχρι που το ρολόι-μετρητής γκρεμίστηκε κάτω. Αυτό ήταν το τέλος. Οι άνθρωποι του Fluxus  θεώρησαν ότι αυτή η μικρή δράση αποτέλεσε ήταν επαναστατική δράση μου, ενώ η δράση της δεύτερης βραδιάς ήταν ίσως πολύ βαριά, πολύπλοκη και ανθρωπολογική για αυτούς. Ωστόσο, η "Σιβηριανή Συμφωνία τμήμα 1,"που έκανα αργότερα, περιείχε την ουσία όλων των μελλοντικών δραστηριοτήτων μου και τότε κατάλαβα πλατύτερα  τι θα μπορούσε να είναι Fluxus.” Ο Beuys αρνείται να δεί και να πατήσει αμερικανικό έδαφος καθ΄ οδόν προς την γκαλερί όπου θα δώσει το 1974 την πασίγνωστη περφόρμανς: I like America and America loves me Kαι καταλήγει: “Οι καλλιτέχνες του Fluxus καθρέφτισαν τον κόσμο αλλά χωρίς να του υποδείξουν πως να αλλάξει τα πράγματα. Αλλά αυτό δεν είναι καθόλου αμελητέο γιατί κατάφεραν υποδεικνύοντας την σχέση της ζωής με την τέχνη  να δείξουν πως θα μπορούσε να είναι η τέχνη..” Αντιθέτως ο Beuys ήταν ένας καλλιτέχνης εξόχως μεταφυσικός αλλά και πολιτικός και με τις πολύωρες διαλέξεις του (κατ’ εικόνα και ομοίωση του μέντορά του ανθρωποσοφιστή Rudolph Steiner) φιλοδοξούσε σαφώς να επηρεάσει το κοινό του προς στην κατεύθυνση μιας συνειδησιακής αλλαγής και αφύπνισης της δημιουργικότητας. Άλλωστε την άποψη του περί της περιβόητης “Κοινωνικής γλυπτικής” είχε συλλάβει πριν μπει στο Fluxus.   Η αλήθεια είναι επίσης, πως ο  Beuys δεν κόλλησε ποτέ πολύ καλά με το  Fluxus. Κάποια στιγμή ο Maciunas διαφώνησε μαζί του ιδεολογικά γιατί αντίθετα με τις πεποιθήσεις του ρεύματος ο Beuys έκανε συμβολικές κι όχι ακριβώς εκτονωτικές, νεοντανταιστικές δράσεις. Γιατί το εφήμερο, το μή χρηστικό, η μή τέχνη ήταν οι λέξεις κλειδιά για τις δράσεις. Αποκλείοντας, ωστόσο κάθε συγκεκριμένη τεχνοτροπία ή συμβολισμό, αφού το Fluxus αδιαφορούσε για το καλό γούστο, την αισθητική, την αγορά τέχνης. Ήταν  μάλλον ένα etat d’ esprit (κατάσταση πνεύματος). Που πίστευε πως «όλη η ζωή είναι ένα μουσικό κομμάτι χωρίς ήχους».. Η σιωπή, μάλιστα, είναι για τον Beuys η σημαντικότερη ακουστική στιγμή. Γι’ αυτό εκθέτει το πιάνο του τυλιγμένο σε μονωτική τσόχα. Το μετατρέπει από σύμβολο ήχων σε σύμβολο σιωπής…Επίσης στα πλαίσια του Fluxus εκθέτει ως αντικείμενο τέχνης την μπομπίνα από την κινηματογραφική ταινία “Σιωπή” του Μπέργκμαν.. Το ΄64 ο Beuys προτείνει ειρωνικά «ν’ ανεβάσουν το τείχος του Βερολίνου κατά 3 cm για καλύτερες αναλογίες»..Το 1969-70, αποχωρεί από το ρεύμα.. Θα κάνει ωστόσο μια εξαιρετική δράση-αφιέρωμα παίζοντας πιάνο μαζί με τον Nam June Paik το 1978,τιμώντας την μνήμη του Maciunas..   Beuys, Joseph; Paik, Nam June, «In Memoriam George Maciunas», 1978, Photograph: René Block | © Το 1986, όταν πέθανε ο Beuys, δήλωσε ο  Paik:«Σε μια διάλεξη θυμάμαι, o Ιάπωνας συγγραφέας Tadashi Ito είχε πει, πως η φώτιση με την βουδιστική έννοια συνοψίζεται με το να αντιμετωπίζει κανείς την ζωή σαν να ήταν νεκρός και ξαφνικά επέστρεψε στην ζωή.. Μ’ αυτήν ακριβώς την έννοια ο Beuys ήταν ένα πνεύμα βαθιά φωτισμένο, που εκτιμούσε και χαιρόταν κάθε μέρα και στιγμή, σαν να ήταν ένα ωραίο, χριστουγεννιάτικο δώρο. Ίσως γι’ αυτό έζησε τόσο έντονα. Και δεν σταμάτησε μέχρι την τελευταία στιγμή..» Η αυτογνωσία κι ο Βουδισμός Ζεν απασχόλησαν το Fluxus μέσω του John Cage και του Robert Filiou. Ο δεύτερος παράτησε την οικονομολογία και άρχισε να πουλάει τα «κρεμαστά ποιήματά του» δι’ αλληλογραφίας. Έφτιαξε έργα - γρίφους: την «καρέκλα των ιδεών» όπου δεν μπορούσε κανείς να κάτσει. Το ΄71 ίδρυσε μια «νέα χώρα.» Λεγόταν «Επικράτεια της Ιδιοφυούς Δημοκρατίας» για εκείνους που παραδέχονται την άγνοιά τους. Το ΄81 έφτιαξε ένα βιβλίο - καντάρι για να μετράει την «αξία» των έργων τέχνης. " L'art est ce qui rend la vie plus intéressante que l'art." Ο Γάλλος Robert Filliou ήταν μια πολύπλευρη προσωπικότητα. Γεννήθηκε το1926. Ήταν κι αυτός “νομαδικός τύπος” και ποιητής..Το 1943 συμμετείχε ως κομμουνιστής στην Γαλλική αντίσταση. Από το 1948 έως το 1951, εργάστηκε για την Coca-Cola στην πόλη του Λος Άντζελες, όπου και σπούδασε οικονομικά στο UCLA. Από το 1951 έως το 1954, έμεινε στην Κορέα, όπου πήγε ως  υπηρεσιακό μέλος του ΟΗΕ. Εκεί μυήθηκε στο Ζεν Βουδισμό. Επιστρέφοντας στη Γαλλία το 1960, γράφει θεατρικά έργα και κάνει δράσεις νεοντανταιστικής ποίησης.. Από το 1962 συμμετέχει στις εκδηλώσεις του Fluxus. Από το 1965 έως το 1968, δημιούργησε με τον George Brecht  το " La Cédille qui sourit ", στο Villefranche-sur-mer, μια boutique όπου διάφοροι προσκεκλημένοι καλλιτέχνες παράγουν αντικείμενα Fluxus, παιχνίδια και κοσμήματα.. Από το 1968, έζησε εναλλάξ στη Γαλλία και τη Γερμανία. Το 1972 συμμετείχε στην "Ντοκουμέντα 5" στο Κάσελ. Το 1980 έγινε καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών του Αμβούργου. Το 1982 τιμήθηκε με το βραβείο Kurt Schwitters στο Ανόβερο. Την άνοιξη του 1985, αποσύρθηκε στο  Κέντρο Θιβετανικών Σπουδών της Chanteloube στο Dordogne με τη γυναίκα του Marianne, για μία “απομόνωση”  τριών ετών,  τριών μηνών και τριών ημερών. Βγήκε για να πεθάνει από καρκίνο στις 2 Δεκέμβρη του 1987.                Robert Filliou, 7 Childlike Uses of Warlike Material, and Musique télépathique n° 5 (Telepathic Music #5), 1976-1978 Προκλητικότερος όλων υπήρξε ο Nam June Paik. Λάτρευε την αντιμουσική, το σεξ και τις οθόνες του video. Στις δράσεις του τα ανακατεύει όλα μαζί.  Ο τρομοκράτης με την καθοδική λυχνία προκαλεί. Βουτάει το κεφάλι του σε μελάνι και ζωγραφίζει στο πάτωμα, στήνει τοίχους με τηλεοράσεις, δηλώνει πως η καθοδική λυχνία θα αντικαταστήσει τον μουσαμά και με το θορυβώδες ρομπότ του διακόπτει την κυκλοφορία στους δρόμους. Κόβει  γραβάτες, λούζει μαλλιά παίζει μουσική, παράγει βίντεο και θορύβους.Το ΄67 συλλαμβάνεται μετά από μία μουσικοσεξουαλική παράσταση που κάνει μαζί με την σύντροφό του τσελίστα Charlotte Moorman όπου ένα κομμάτι έπρεπε να παιχτεί «με σκληρό πέος στο πιάνο».. To 1964 μετακομίζει στην Ν. Υόρκη.                                                   Το 1969, δημιουργεί στην Βοστώνη το πρώτο synthesizer προορισμένο να παραμορφώνει εικόνες video. Η video art, στο απόγειό της στις δεκαετίες του ’60 και του ’70 σχολιάζει κριτικά το «θέατρο της ζωής» και τα κοινωνικοπολιτικά δρώμενα, επιχειρώντας μια παρέμβαση στα κοινά, μέσα στα πλαίσια που της δίνει ο ακμάζων εκείνη την εποχή μοντερνισμός. Το μέλλον είναι τώρα. Η αγαπημένη αυτή φράση του Paik, παράφραση του βουδιστικού «εδώ και τώρα» είναι δηλωτική της τόλμης του. Από το 1973 και μετά αναμιγνύει στα έργα του σκηνές χορού, εικόνες από δράσεις του, διαφημίσεις, δορυφορικές εικόνες και πολιτικές διακηρύξεις. Το 1970 κάνει το εμβληματικό του έργο «Bouddha TV». Ένας Βούδας ατενίζει σε μια τηλεόραση το είδωλο του εαυτού του, βιντεοσκοπημένο από μια κρυφή κάμερα πίσω του! Ιδιοφυής τρόπος για να περιγράψεις την αυταπάτη της ύπαρξης του εαυτού..         Δράσεις έκανε κι η γυναίκα του Lenon, η Yoko Ono (δεξιά) όπως και η Carolee Schneemann, (αριστερά),1963 κλπ            Το ΄78 ο Maciunas πέθανε αλλά το Fluxus συνέχισε πιο χαλαρά ως το ΄94. Το πνεύμα του ελλοχεύει ακόμη στα έργα του Ben Vautier, του Paik, παρότι πέθανε, του Vostell αλλά και άλλων, σύγχρονων  καλλιτεχνών που συνεχίζουν μέχρι σήμερα σε διάφορα μέρη της γης, σε Ευρώπη, Αμερική , Ρωσία και Ιαπωνία.. Όπως δηλώνει χαρακτηριστικά το επίσημο portal του Fluxus,  δεν είναι νεκρό αλλά συνεχίζει ακάθεκτο! Κι αυτό είναι πέρα για πέρα αλήθεια! Δεν έχετε παρά να ρίξετε εδώ. μια ματιά.. Δείτε και αυτό το μικρό βιντεάκι να πάρετε γεύση..Και φιλιά από μένα! Links:http://www.fluxus.org/,  http://futurefluxus.org/node/8, http://www.fluxusfreezone.com/the-fluxus-community-today-cecil-touchon/, http://www.artnotart.com/fluxus/kfriedman-fourtyyears.html

Blue River’s secret..

Volga river                                                                                                                                                   Της Βασιλίκας Σαριλάκη                                                                                                                                            Cease from following after sound and form,                                                                                                                                             refrain from going beyond sound and form.                                                                                                    The spring breeze unknowingly rousts out the hibernating tree frogs—                                                                                                                                               cherry blossoms, wordlessly, open a path.    Palm Beach, Florida     China’s river     By the river..                                                                                                                                                  Winding river, endless mountains—                                                                                                                                                         the dark forest breathing mist.                                                                                                                                           There is no road into the sacred place.                                                                                                                                                       It’s just that, the deeper you go,                                                                                                                                                        the more wondrous it becomes.    France     Peunayong river    Vanuatu river, in former New Hebrides    Puerto Real, Andalusia      Bavaria, Germany                                                                                                                                                                     Within the myriad forms,                                                                                                                                                                   a single body is revealed.                                                                                                                                                      Only when you're sure for yourself,                                                                                                                                                                       will you enter this truth.    Saumur, France     Saumur, France       Arno river, Florence    Blue river cafe, Maidenhead, England        Blue river cafe, Maidenhead, England       Moscow river    Hood River and the bridge to Washington      Southern Finland’s river    Brisebane river, Australia                                                                     Blue moon reflection on Tennessee’s river, USA                                                                 Evening zazen hours advance, sleep hasn’t come yet.                                                                                        More and more I realize                                                                Mountains and rivers are good for the efforts in the Way.                                                                       The sounds in the river valley enter my ears.                                                                               The light of the moon fills my eyes.                                                                         Outside of this, there’s not a single thing.                                                                                    Ebensee river, upper Austria                                                                            The sky covers it, the earth supports it.                                                                                       Pervading the universe,                                                                                        it’s without boundaries.                                                                              Arriving at the mysterious subtlety,                                                                                      who distinguishes turning                                                                                      inward or turning outward?                                                                      View from Maple Island on an quiet night on the river.