El Lissitzky: Πώς γίνεται να είσαι πρωτοπόρος για δύο αιώνες; Είναι η πραγματική πρωτοπορία αθάνατη;

El Lissitzky, Beat the whites with the red wedge, 1919                                                                                                                                               Της Βασιλίκας Σαριλάκη Συχνά στην τέχνη, αλλά και στην ζωή οι άνθρωποι ενθουσιάζονται με οτιδήποτε “νέο” που συνήθως θεωρείται πρωτοπορία.. Αλλά τι είναι το νέο; Μπορεί κάτι που είναι παλιό στον χρόνο να αποδεικνύεται περισσότερο πρωτοποριακό από το σημερινό; Ασφαλώς! Κι αυτό αποδεικνύεται με την περίπτωση του Lissitzky, ο οποίος παρότι έδρασε στις αρχές του 20ού αιώνα, αποδεικνύεται σήμερα ένας απολύτως“ζων” καλλιτέχνης και μάλιστα πρωτοποριακότερος ζωγράφος, αρχιτέκτονας και γραφίστας από πολλούς άλλους σύγχρονους καλλιτέχνες! Ακολουθούν οι αποδείξεις..  Ο Lissitzky δεν ήταν ποτέ, ούτε συνηθισμένος, ούτε αναμενόμενος. Αλλά μια δυναμική προσωπικότητα, που αναμίχθηκε έντονα με την δημόσια ζωή. Πίστεψε πολύ στο “Μεγάλο Πείραμα”, της ρωσικής πρωτοπορίας, έζησε την τρικυμία της, προσπάθησε να μεταφέρει το μήνυμά της στην Δύση. Mόχθησε για μια επανάσταση στην τέχνη, που θα την ενώσει επιτέλους με την ζωή. Νομίζω πως τα κατάφερε. Η “ανάσταση”.Το έργο του σήμερα,- μετά κιόλας την μεγάλη ευρωπαϊκή επιστροφή των τελευταίων ετών προς τον κονστρουκτιβισμό, έχει στην κυριολεξία αναστηθεί!! Είναι απίστευτο αλλά μετά από 90 χρόνια γίνονται πραγματικότητα τα οραματικά αρχιτεκτονικά σχέδια, που έκανε το 1923! Πρόσφατα εγκαινιάστηκε ένα τεράστιο κτίριο στην Κίνα που μάλιστα βραβεύτηκε ως πρωτοποριακό βασισμένο στα σχέδια του! Πρόκειται για τον περίφημο οριζόντιο ουρανοξύστη του, που πρωτοχτίστηκε σε μικρή κλίμακα και στην Ολλανδία το  2008! Το κτίριο της Κίνας βραβεύτηκε από το “The Chicago Athenaeum: Museum of Architecture and Design και από το European Center for Architecture, με την διεθνή διάκριση Τέχνης, Design και Πολεοδομικών Σπουδών "για το πρωτοποριακό και ριζοσπαστικό σχεδιασμό” με στόχο την προώθηση "της καλύτερης νέας αρχιτεκτονικής και αστικού σχεδίου”.     Επίσης σε ένα πρωτοποριακό μουσείο στην Ολλανδία αναβίωσαν οι φιγούρες και τα σκηνικά μιας ηλεκτρομηχανικής του όπερας του 1920, στα πλαίσια μιας εκπληκτικής έκθεσης. Έμπειροι animateurs μετατρέπουν διαρκώς σε κινούμενα τα ζωγραφικά του έργα, οι πίνακές του εμπνέουν διάφορα αριστερά κινήματα και σύγχρονα συγκροτήματα του αφιερώνουν τραγούδια! ..Πόσο πιό επίκαιρος και “ζωντανός” μπορεί να θεωρηθεί ένας καλλιτέχνης σήμερα κι ας έχει πεθάνει προ πολλού; Αριστερά, Steven Holl Architect horizontal skyscraper, 2012,VANKE CENTER in Shenzhen,China, based on Lissitzky’s proposed horizontal skyscraper  design*,κάτω δεξιά το αυθεντικό σχέδιο του Lissitzky, 1923  Ο Lissitzky ήταν πολυπράγμων. Ήταν ζωγράφος, γραφίστας, αρχιτέκτονας και σχεδιαστής επίπλων, εικονογράφος βιβλίων και posters. Ήταν επίσης συγγραφέας, φωτογράφος κι ακούραστος ταξιδευτής. Λειτούργησε ακατάπαυστα ως ένα ενδιάμεσο ανάμεσα στην Σοβιετική κουλτούρα και την Δυτική Ευρώπη. Συνεργάστηκε στενά με τους κορυφαίους καλλιτέχνες της εποχής του: Kazimir Malevich, Hans Arp, Kurt Schwitters, László Moholy-Nagy, Theo van Doesburg, Marc Chagall και πολλούς άλλους, όπως επίσης και με αρχιτέκτονες, σκηνοθέτες θεάτρου και κινηματογραφιστές από όλη την Ευρώπη. Ήταν βασικός συμμέτοχος στην μεγάλη περιπέτεια της Ρώσικης πρωτοπορίας. Από το 1913 ως το 1930 οι καλλιτέχνες της επαναστατικής Σοβιετικής Ένωσης θα αναζητήσουν τις μεγάλες ανατροπές, τις νέες ιδέες, την κοινωνικοποίηση της τέχνης, τις μεγάλες χειρονομίες, την αλλαγή θέασης της τέχνης και της ζωής.   Το επαναστατικό κλίμα της εποχής θα ευνοήσει τις αλλαγές και τις πρωτοποριακές ιδέες για τις οποίες συνεργάζονται μεταξύ τους καλλιτέχνες επιστήμονες, συγγραφείς, σκηνοθέτες και ποιητές από ένα τεράστιο φάσμα.. Ειδικότερα οι νέες εφευρέσεις του 1920 αποτελούν μια ιδιαίτερη πρόκληση για αυτούς τους καλλιτέχνες, που αναζητούν νέα οπτικά ιδιώματα για να εκφράσουν την δική τους ουτοπία, που πλέον έχει τα χαρακτηριστικά μιας ακμαίας Πρωτοπορίας. Φυσικά, οι καλλιτέχνες εκείνης της εποχής δεν διανοούνται καν την τεράστια απήχηση που θα έχει το φαινόμενο αυτό.. Δουλεύουν συλλογικά, δουλεύουν τζάμπα, ενώ σήμερα στην Δύση, ένα απλό poster του Lissitzky δημοπρατείται στα Sotheby’s 40.000$! Η Δύση αγοράζει όσο-όσο μια φαντασίωση επανάστασης ακόμη κι αν περιορίζεται σε ένα χαρτί!! Γιατί άραγε;                                           Η κολεκτίβα Unovis.                  Ο Malevich γίνεται ήδη από το 1919 ο μέντορας του Lissitzky. Αυτός τον εισάγει στον κυβοφουτουρισμό, όταν επιστρέφει από την Γερμανία όπου σπούδασε αρχιτεκτονική, για να ζήσει στην επαρχιακή πόλη Vitebsk (της σημερινής Λευκορωσίας). Εκεί, θα διδάξει στην Σχολή Τέχνης του Λαού, την οποία είχε ιδρύσει  ο Chagall μετά την Επανάσταση. Ο Malevich επίσης μετακόμισε στο Vitebsk για να διδάξει στην ακαδημία κι έτσι ο Lissitzky όχι μόνον  διαμόρφωσε μια δυναμική, γεωμετρική τέχνη, χαρακτηριστική του Σουπρεματισμού αλλά δημιούργησαν μαζί με τον Malevich το κίνημα Unovis, (τους Επιβεβαιωτές της νέας τέχνης) που με ανώνυμο τρόπο λειτουργούσαν συλλογικά, παράγοντας χρηστικά αντικείμενα. Εδώ βλέπουμε την κολεκτίβα με τον Lissitzky άκρη δεξιά..                    “Την άνοιξη του 1920 όλο το Vitebsk καλύφθηκε από “πολλά σουπρεματιστικά κονφετί” (σύμφωνα με τα ακριβή λόγια του μεγάλου σκηνοθέτη Sergei Eisenstein που επισκέφτηκε την πόλη). Εορταστικά πλακάτ, πανώ κι επιγραφές κατασκευασμένες από τους οπαδούς του Unovis πλημμύρισαν τα σπίτια, τις βιτρίνες τους δημόσιους χώρους, το τραμ.. Στο κάτω έργο βλέπουμε τα σχέδια παρατεταγμένα στις προσόψεις των σπιτιών, στα πλαίσια της ιδιαίτερης αυτής έκθεσης στον δρόμο..    “Στην έξοδο των καλλιτεχνών από το κρύο εργαστήριο στην ζωή” όπως έλεγε, συνέβαλε φυσικά ο Lissitzky, με την καταπληκτική του ικανότητα να ενσαρκώνει πρακτικά και τις πιο αφηρημένες καλλιτεχνικές αντιλήψεις..              Η ανωνυμία και το μαύρο τετράγωνο στο πέτο. Ήταν τόσο έντονη η ιδεολογία της συλλογικής δημιουργίας, ώστε ακόμη και μεταγενέστερες εκθέσεις του κινήματος αυτού έγιναν χωρίς να αναφέρονται τα ονόματα των καλλιτεχνών στα έργα συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου του Malevich! Οι Unovis, που αυτοαποκαλούνταν και το “κόμμα της τέχνης” είχαν τεράστια εκδοτική δραστηριότητα, δημιούργησαν νέο παιδαγωγικό σύστημα, εξέλεγαν Διοικητικό Συμβούλιο και Δημιουργική Επιτροπή, είχαν καταστατικό αλλά και έμβλημα! Το έμβλημά τους ήταν ένα μαύρο τετράγωνο ραμμένο στο μανίκι του πουκαμίσου ή στο πέτο του πανωφοριού τους.  Ο Lissitzky ήταν ένας εξαιρετικά ανήσυχος καλλιτέχνης, χωρίς το έργο του να χάνει καθόλου σε ποίηση. Ίσως αυτό να είναι το μυστικό της  επιτυχίας του..Το 1919 ζωγράφισε το πρώτο του Πρόουν. Τί ήταν αυτό; Όπως είπε ο ίδιος, “Ήταν το σημείο, που η ζωγραφική αρχίζει να αρχιτεκτονείται..” ή πάλι, το 1921 πρόσθεσε το εξής ποιητικό..” αρχίζουμε να κινούμε κυκλικά τον καμβά..και καθώς τον γυρνάμε, ανυψώνουμε τον εαυτό μας ψηλά στον χώρο..” Πράγματι, τα έργα αυτά, είναι εξαιρετικά ντελικάτα, ποιητικά, εννοιολογικά..ναί, ναί, τόσο ο Malevich, όσο κι ο Lissitzky κάνουν ήδη από το 1922 εννοιακή ζωγραφική! Θαυμάστε την αριστοτεχνία και την οπτική ποίηση αυτών των έργων.. Δείτε πως οι γραμμές σηκώνουν τον κύβο και πως ερωτοτροπούν διακριτικά..δείτε την σκιά του κύβου που μετατρέπεται σε ένα απροσμέτρητο βάθος πεδίου, δείτε πως η ουτοπία γίνεται πραγματικότητα με την ζωγραφική και την τέχνη..τι πιο επαναστατικό;                                   A Proun by El Lissitzky, c.1925.                                                            A Proun by El Lissitzky                                                                                                                        El Lissitzky και video games  Τα Prouns έχουν εμπνεύσει πολλούς καλλιτέχνες και γραφίστες ακόμη και σχεδιαστές video games όπως αυτό..  Η οραματική ιδεολογία της ρωσικής πρωτοπορίας ήταν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του Lissitzky.Το παρελθόν είχε πλέον πεθάνει οπότε τα νέα μνημεία ήταν τα “ Μνημεία του Μέλλοντος”, όπως τα αποκαλούσε. Το επιχείρημα που έλεγε για τον λεγόμενο Οριζόντιο ουρανοξύστη που σχεδίασε ήταν: “Για όσο καιρό ο άνθρωπος δεν μπορεί να πετάξει, η οριζόντια μετακίνηση θα είναι η φυσιολογική, οπότε καλύτερα να μην κάνουμε αμερικανικού τύπου ουρανοξύστες”. Στην εποχή του δεν πρόλαβε να κατασκευάσει τον οριζόντιο ουρανοξύστη αλλά αυτό γίνεται σήμερα.  Ο Οριζόντιος αυτός ουρανοξύστης χτίστηκε πάνω στην ιδέα που πρότεινε ο Lissitzky το 1923, στο λιμάνι του Ρότερνταμ στην Ολλανδία του 2008! Δεξιά η μακέτα του Lissitzky      Η έκθεση. Υπάρχουν μερικές εκθέσεις που θα προσευχόσουν να μην τελειώσουν ποτέ. Μια τέτοια είναι η έκθεση Lissitzky+ στο Ολλανδικό Van Abbemuseum το οποίο φιλοξένησε μέχρι τις 20 Μαΐου 2012 μια από τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες συλλογές του έργου του El Lissitzky (1890-1941). Η έκθεση Lissitzky+ ξεκίνησε πριν 3 χρόνια και το Van Abbemuseum τροποποίησε τον ένα του όροφο για το στήσιμο της έκθεσης..Περιελάμβανε τα εξής δύο τμήματα  El Lissitzky – Design και Lissitzky+ - Victory over the Sun. Επιμελητές ήταν οι: John Milner και Willem Jan Renders.  Σκοπός της έκθεσης ήταν να δείξει όχι μόνον το έργο του  Lissitzky, αλλά και των συνεργατών και των συγχρόνων του, όπως των Kazimir Malevich, Theo van Doesburg, Marc Chagall, Joost van Dongen, ρίχνοντας φώς στις συνθήκες παραγωγής του έργου αλλά και στην προσωπικότητα  του ίδιου του καλλιτέχνη. Ο Lissitzky μπορεί να θεωρηθεί ως ένας καλλιτέχνης κοντά στην έννοια του σύγχρονου καλλιτέχνη, που έχει συνείδηση του κοινωνικού και πολιτικού του ρόλου αλλά και των εσωτερικών κι εξωτερικών αναγκών που προϋποθέτουν την καλλιτεχνική πρωτοπορία. Η έκθεση Νίκη επί του Ήλιου,  ονομάστηκε έτσι, από την ομώνυμη φουτουριστική όπερα που πρωτοανέβηκε στην Αγία Πετρούπολη το 1913. Ο Kazimir Malevich σχεδίασε τότε, τα φανταστικά κοστούμια και τα σκηνικά. Η όπερα ανέβηκε για δεύτερη φορά μετά τη Ρωσική Επανάσταση, το 1920 στο Vitebsk. Εμπνευσμένος από την απήχηση της παράστασης, ο Lissitzky  σκέφτηκε να αναπαράγει το έργο αυτό με έναν ηλεκτρομηχανικό τρόπο! Σχεδίασε λοιπόν, αρκετές φιγούρες και ένα δυναμικό φόντο στην σκηνή που θα αποτελούσε το πλαίσιο για αυτές τις φιγούρες- κούκλες. Εκτός από την σχετική έκδοση που παρουσιάζει ποιό ήταν το τελικό αποτέλεσμα, το λεγόμενο Figurinnenmappe, υπήρχε επίσης κι ένα portfolio με λιθογραφίες που απεικονίζουν τους διάφορους χαρακτήρες της όπερας, αλλά υπάρχει κι η συλλογή του Van Abbemuseum  που περιλαμβάνει μοναδικά σχέδια αυτών των έργων και μια σειρά εκτυπώσεις...  Τα σχέδια του Lissitzky παρουσιάστηκαν σε τρισδιάστατη μορφή σε όλη την έκθεση! Αυτό είναι το πιο γοητευτικό στοιχείο.. Για παράδειγμα, στο πρώτο δωμάτιο, το κόκκινο και το μαύρο τετράγωνο που περιλαμβάνεται  στο βιβλίο του Η ιστορία των δύο τετράγωνων αναπαραστάθηκε με δύο κύβους, με τα τρισδιάστατα μοντέλα που βασίζονται στο Figurinnenmappe. Μάλιστα στην εισαγωγή του σε αυτό το portfolio, ο Lissitzky παρέχει και οδηγίες για όποιον θα ήθελε να δημιουργήσει τα τρισδιάστατα μοντέλα που βασίζονται σε αυτές τις εικόνες. Ωστόσο, κανείς δεν το αποτόλμησε μέχρι σήμερα, κι έτσι το Van Abbemuseum πήρε την πρωτοβουλία να το κάνει. Αυτά εγκαταστάθηκαν στο χώρο που σχεδίασε ο καλλιτέχνης, έτσι ώστε οι επισκέπτες να  μπορούν να περπατήσουν γύρω τους. Η ανακατασκευή του γνωστού χώρου Proun παρουσιάστηκε μέσα στον μαύρο κύβο. Στη δεύτερη αίθουσα παρουσιάστηκε το έργο του Lissitzky ως γραφίστα, ενώ η τρίτη αίθουσα αφιερώθηκε στις διεθνείς δραστηριότητές του. Η επιρροή του  Lissitzky στην γραφιστική του 20ου αιώνα είναι πολύ μεγάλη. Το ιδίωμά του που απηχεί και το Bauhaus, όπως κι η διάσημη εικονογράφηση των ποιημάτων του Μαγιακόφσκι είναι κομβικά σημεία.. Δείτε το video..                      Τα αρχιτεκτονικά σχέδια του Lissitzky παρουσιάστηκαν στην τέταρτη αίθουσα, μαζί με τα μοντέλα  διαφόρων σχεδίων από άλλους καλλιτέχνες και αρχιτέκτονες. Η παρουσίαση στο χώρο αυτό περιελάμβανε μια επιβλητική μακέτα του (Cloudprop), του αποκαλούμενου οριζόντιου ουρανοξύστη της Μόσχας. Δεξιά, βλέπουμε ένα άλλο αρχιτεκτόνημα του καλλιτέχνη.                                                Η αίθουσα πέντε ήταν αφιερωμένη στο ιστορικό του πώς το Van Abbemuseum απέκτησε την συλλογή του Lissitzky, και στο έκτο δωμάτιο το κοινό μπορούσε να βρει συμπληρωματικές πληροφορίες..   Στον εξωτερικό χώρο του μουσείου, δημιουργήθηκε τέλος, μια κατασκευή ύψους 6 μέτρων, που αποτελεί αναπαράσταση μιας από τις φιγούρες του. Είναι οι νεκροθάφτες, ένα έργο ειδικά κατασκευασμένο για αυτή την έκθεση, που έχει εγκατασταθεί στην λίμνη του μουσείου.              Queen Mary's Graduate Facility, Mile End, London influenced by Lissitzky       Ακολουθούν έργα του El Lissitzky..                                                                  Το γνωστό αναβατόριο του Lenin…

 *http://www.nytimes.com/2011/06/28/arts/design/steven-holls-design-for-the-vanke-center-in-china-review.html?_r=1&ref=arts

10 φωτογραφίες που συγκλόνισαν τον κόσμο

Η Sharbat Gula φωτογραφήθηκε όταν ήταν 12 ετών από το φωτογράφο Steve McCurry, τον Ιούνιο του 1984. Όταν την φωτογράφησαν βρισκόταν στο στρατόπεδο προσφύγων Nasir Bagh του Πακιστάν ενω μαινόταν ο πόλεμος ενάντια στη σοβιετική εισβολή. Η φωτογραφία της δημοσιεύθηκε στο εξώφυλλο του National Geographic τον Ιούνιο του 1985 και λόγω του εκφραστικού προσώπου της, το εξώφυλλο έγινε ένα από τα διασημότερα του περιοδικού. Εντούτοις, εκείνη τη στιγμή κανένας δεν ήξερε το όνομα του κοριτσιού. Ο ίδιος ο άνδρας ο οποίος τη φωτογράφισε, ο Steve McCurry έκανε έρευνα για την ανεύρεση του νεαρού ατόμου που διήρκεσε 17 χρόνια. Ο φωτογράφος έκανε πολυάριθμα ταξίδια στην περιοχή μέχρι και τον Ιανουάριο του 2002, όταν βρήκε επιτέλους το κορίτσι που ήταν πλέον μια γυναίκα 30 ετών. Η Sharbat Gula ζούσε σε ένα μακρινό χωριό του Αφγανιστάν, είναι παραδοσιακή γυναίκα pastun, παντρεμένη και μητέρα τριών παιδιών. Επέστρεψε στο Αφγανιστάν το 1992. Κανένας δεν της είχε δείξει τη φωτογραφία αυτή μέχρι τότε και δεν ήξερε ότι το πρόσωπό της είχε γίνει διάσημο. Η ταυτότητα της γυναίκας επιβεβαιώθηκε κατά 99,9% με τη βοήθεια μιας τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου του FBI και της σύγκρισης της ίριδας των ματιών. Το «Vj Day Kiss» τραβήχτηκε από τον Alfred Eisenstaedt στην Times Square, στις 15 Αύγουστου του 1945 και απεικονίζει έναν αμερικανό ναύτη να φιλά με πάθος μια νοσοκόμα. Αντίθετα από το τι φαίνεται, αυτά τα δύο πρόσωπα δεν γνωρίζονταν, ήταν τελείως ξένοι. Η φωτογραφία απεικονίζει την ανεξέλεγκτη χαρά που νοιώθει κανείς όταν επιστρέφει στο σπίτι μετά από μια μακριά περίοδο, όπως επίσης την ανακούφιση όταν τελειώνει ένας πόλεμος. Η διάσημη φωτογραφία του Che Guevara, η τυπική εικόνα του ηρωικού Αντάρτη, στην οποία απεικονίζεται με το μαύρο του μπερέ, ατενίζοντας κάποιο απόμακρο σημείο, τραβήχτηκε από τον Alberto Korda στις 5 Μαρτίου του 1960. Ο Guevara ήταν 31 ετών και η φωτογραφία είναι από την κηδεία ενός από τα θύματα της έκρηξης του La Coubre, αλλά δεν δημοσιεύθηκε παρά επτά χρόνια αργότερα, μετά το θάνατο του Che. Το ίδρυμα τέχνης του Μέρυλαντ (Ηνωμένες Πολιτείες) την έχρισε ως «τη διασημότερη φωτογραφία του κόσμου και ένα από τα σύμβολα του 20ου αιώνα». Ο Korda χρησιμοποίησε μια μηχανή Leica με φιλμ Kodak Plus X. Στο ίδιο film υπήρχαν φωτογραφίες του Jean-Paul Sartre και της Simon De Beauvoir οι οποίες, την εποχή εκείνη, ενδιέφεραν περισσότερο τις κουβανέζικες εφημερίδες από τον Che. Έτσι αυτές αγοράστηκαν και δημοσιεύτηκαν, ενώ η φωτογραφία του Che όχι. Ο Korda, όμως, τύπωσε μία για τον εαυτό του. Είναι ίσως η πιο αναπαραγμένη εικόνα στην ιστορία, που εμφανίζεται σε αφίσες, σε μπλούζες, σε έργα τέχνης, και έναν μακρύ κατάλογο από διάφορα άλλα. Καθιερώθηκε ως σύμβολο της επανάστασης και της εξέγερσης, σε όλες τις ερμηνείες του και τέτοιο παραμένει. Ο φωτογράφος Malcolm Browne κέρδισε το Παγκόσμιο Βραβείο Ειδησεογραφικής Φωτογραφίας το 1963 για τη φωτογραφία αυτή. Ο Thich Quang Duc, γεννημένος το 1897, ήταν ένας βιετναμέζικος βουδιστής μοναχός (επίσης αποκαλούμενος ως Bonzo) που ταξίδεψε πολύ σε όλο τον κόσμο μέχρι το θάνατο του, σε έναν δρόμο της Saigon, στις 11 Ιουνίου του 1963. Η πράξη διαμαρτυρίας του, που επαναλήφθηκε από άλλους μοναχούς, έγινε γνωστή, επειδή πιστοποιήθηκε από τον David Halberstam. Ενώ το σώμα του καιγόταν, ο μοναχός έμεινε  εντελώς ακίνητος. Δεν φώναξε, δεν έκανε ούτε έναν θόρυβο.Ο Thich Quang Duc διαμαρτυρόταν ενάντια στον τρόπο με τον οποίο οι κατακτητές καταπίεζαν τη Βουδιστική θρησκεία στη χώρα του. Μετά το θάνατό του, το σώμα του αποτεφρώθηκε σύμφωνα με τη βουδιστική παράδοση. Κατά τη διάρκεια της καύσης η καρδιά του έμεινε άθικτη, λόγος για τον οποίο θεωρήθηκε άγιος και η καρδιά του μεταφέρθηκε, με τη χορηγία της Bank of Reserve of Vietnam, ως λείψανο. «Ο συνταγματάρχης δολοφόνησε τον φυλακισμένο. Εγώ δολοφόνησα το συνταγματάρχη με τη φωτογραφική μηχανή μου». Ο Eddie Adams, στρατιωτικός φωτογράφος, συνέλαβε με τη μηχανή του αυτό το στιγμιότυπο, που παρουσιάζει την εν ψυχρώ δολοφονία, από αξιωματικό της αστυνομίας της Saigon, ενός αντάρτη των Vietcong, με δεμένα τα χέρια πίσω, την 1η Φεβρουαρίου του 1968.Ο Adams, ο οποίος ήταν ανταποκριτής σε 13 πολέμους, πήρε γι’ αυτήν την φωτογραφία βραβείο Pulitzer. Στις 8 του Ιουνίου του 1972, ένα αμερικανικό αεροπλάνο βομβάρδισε με napalm τον πληθυσμό του Trang Bang. Εκεί βρισκόταν η Kim Phuc με την οικογένειά της. Με τα ρούχα της να καίγονται, το κορίτσι, εννέα ετών, έτρεξε έξω με τον κόσμο. Κατόπιν, όταν καταστράφηκαν τα ρούχα της, ο φωτογράφος Nic Ut τράβηξε τη διάσημη φωτογραφία. Αμέσως, ο Nic Ut την πήγε στο νοσοκομείο. Παρέμεινε εκεί για 14 μήνες, και πέρασε από 17επεμβάσεις δέρματος. Οποιοσδήποτε βλέπει τη φωτογραφία μπορεί να δει το βάθος του βασάνου, την απόγνωση, τον ανθρώπινο πόνο του πολέμου, ειδικά για τα παιδιά. Σήμερα η Pham Thi Kim Phuc, το κορίτσι της φωτογραφίας, είναι παντρεμένη, με 2 παιδιά και κατοικεί στον Καναδά. Προεδρεύει στο ίδρυμα «Kim Phuc», αφιερωμένο στη βοήθεια των νέων θυμάτων του πολέμου και είναι πρέσβειρα της ΟΥΝΕΣΚΟ. Η Omayra Sanchez ήταν ένα νέο θύμα του χιονισμένου ηφαιστείου Ruiz κατά τη διάρκεια της έκρηξης που κατέστρεψε την πόλη Gunsmith, στην Κολομβία το 1985. Η Omayra ήταν 3 ημέρες στη λάσπη, το νερό και στα ερείπια του σπιτιού της. Ήταν 13 ετών και κατά τη διάρκεια που ήταν εγκλωβισμένη ήταν επάνω στα πτώματα των συγγενών της. Όταν το άτομο που δίνει τις πρώτες βοήθειες δοκίμασε να τη βοηθήσει, είδε ότι ήταν αδύνατο, δεδομένου ότι για να τη βγάλουν έπρεπε να ακρωτηριάσουν τα πόδια της, εντούτοις στερήθηκε τη χειρουργική επέμβαση και πέθανε. Η άλλη επιλογή ήταν να φέρουν μια μηχανική αντλία για να απορροφήσει την περισσότερη λάσπη στην οποία ήταν βυθισμένη. Η μόνη διαθέσιμη αντλία ήταν μακριά από την περιοχή. Η Omayra ήταν δυνατή μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής της, σύμφωνα με το άτομο που της έδωσε τις πρώτες βοήθειες και τους δημοσιογράφους που την περιέβαλαν. Κατά τη διάρκεια των τριών ημερών, σκεφτόταν μόνο την επιστροφή στο σχολείο και τις εξετάσεις της. Ο φωτογράφος Frank Fournier, τράβηξε μια φωτογραφία της Omayra που έκανε αίσθηση στον κόσμο και δημιουργήθηκε αντίδραση για την αδιαφορία της κολομβιανής κυβέρνησης όσον αφορά στα θύματα. Η φωτογραφία δημοσιεύτηκε μήνες μετά από το θάνατο του κοριτσιού. Ο Άγνωστος Επαναστάτης. Αυτό ήταν το παρωνύμιο που αποδόθηκε σε έναν ανώνυμο άνδρα που έγινε διεθνώς διάσημος, αφού φωτογραφίστηκε μπροστά σε μια σειρά από τανκς κατά τη διάρκεια της καθιστικής επανάστασης στην πλατεία Tiananmen το 1989 στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Η φωτογραφία τραβήχτηκε από τον Jeff Widener, και εκείνη την ίδια νύχτα μπήκε στην πρώτη σελίδα εκατοντάδων εφημερίδων και περιοδικών παγκοσμίως. Ο άνδρας έμεινε ακίνητος και όρθιος ενώ τα τανκς ήρθαν κοντά του, κρατάει δύο παρόμοιες τσάντες μια σε κάθε χέρι. Ενώ τα τανκς πλησίασαν σε παράταξη, έκανε χειρονομίες έτσι ώστε απομακρύνθηκαν. Σε απάντηση, το τανκ που ήταν επικεφαλής προσπάθησε να προχωρήσει,αλλά ο άνδρας το εμπόδιζε επανειλημμένα με τον τρόπο του, κάτι που υποδηλώνει τεράστια αντοχή και αντίσταση. Στη δύση, οι εικόνες του επαναστάτη παρουσιάστηκαν/επιδείχθηκαν ως  ένα σύμβολο της κινεζικής δημοκρατικής μετατόπισης. Ένα νεαρό άτομο διακινδυνεύει τη ζωή του ενάντια σε ένα στρατιωτικό σμήνος. Μέσα στην Κίνα, η εικόνα χρησιμοποιήθηκε από την κυβέρνηση για να υποδηλώσει πόσο πολύ πρόσεχαν οι στρατιώτες του Δημοκρατικού Στρατού της Ελευθερίας την κινεζική πόλη: παρά τις διαταγές τους να προχωρήσουν, ο οδηγός του τανκ δεν το κάνει αφού αυτό θα προκαλούσε ζημιά σε έναν πολίτη. Το 1994, ο λαμπρός Σουδανός φωτογράφος Kevin Carter κέρδισε το βραβείο Pulitzer, με μια φωτογραφία που τραβήχτηκε στην περιοχή Ayod (ένα μικρό χωριό του Σουδάν) και η οποία κυκλοφόρησε σε όλο τον κόσμο. Στην εικόνα η σκελετωμένη μορφή ενός μικρού κοριτσιού, εξαντλημένου από την πείνα και στα πρόθυρα του θανάτου, σκύβει στη γη, ενώ πίσω του ένας μαύρος γύπας περιμένει υπομονετικά τη στιγμή που το παιδί θα πεθάνει. Τέσσερις μήνες αργότερα, ο Kevin Carter αυτοκτόνησε. Ήταν μόλις 33 χρονών. “The Falling Man“ είναι ο τίτλος μιας φωτογραφίας που τραβήχτηκε από τον Richard Drewκατά τη διάρκεια των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001 ενάντια στους ΔίδυμουςΠύργους του Κέντρου Παγκόσμιου Εμπορίου, στις 9:41:15 το πρωί. Στην εικόνα μπορείτε να δείτε την πτώση ενός άνδρα από έναν από τους πύργους, ο οποίος επέλεξε το άλμα στο κενό αντί του θανάτου από τη θερμότητα και τον καπνό. Η δημοσίευση της φωτογραφίας, αμέσως μετά από τις επιθέσεις, εξόργισε τμήμα της αμερικανικής κοινής γνώμης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, τα περισσότερα από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας να αυτολογοκριθούν, προτιμώντας να δημοσιεύουν απλώς φωτογραφίες πράξεων ηρωισμού και θυσίας. Πολλοί ήταν αυτοί που αποφάσισαν να αυτοκτονήσουν πηδώντας στο κενό την ημέρα εκείνη. Τα ΜΜΕ τους αποκάλεσαν “Jumpers”. O εικονιζόμενος αναγνωρίστηκε πέντε χρόνια αργότερα (αν και όχι επίσημα) ως ο 43χρονος Jonathan Briley, εργαζόμενος στο εστιατόριο και μπαρ «Windows of the World», που βρισκόταν στην κορυφή ενός από τους πύργους. Τον αναγνώρισαν, μετά από ανάλυση των 12 περίπου φωτογραφιών του, ο εργοδότης του και ο αδελφός του. Αναδημοσίευση από το blog: http://ninacouletaki.wordpress.com/2007/10/24/10_photos_1/

Πώς δουλεύει η οπτική προπαγάνδα;

Η αφίσα λέει: “Σκληραγωγήσου αντιμετωπίζοντας τον αέρα και τα κύματα!”..Ως γνωστόν οι σωστοί Επαναστάτες επιπλέουν ακόμη και στα κύματα!!                                                                                                                                                       Της Βασιλίκας Σαριλάκη Στο δεύτερο άρθρο για τις κινέζικες αφίσες απαντάμε στο ερώτημα: Πως διαρθρώνεται η προπαγάνδα μέσω της  εικόνας; Ένα από τα πράγματα που είναι γοητευτικά στην κινεζική κομμουνιστική προπαγάνδα είναι πώς μπορεί κανείς να διαβάσει ολόκληρα τμήματα της ιστορίας της στις αφίσες της. Υπάρχει πάντοτε μια υπόγεια αφήγηση, μια εννοιακότητα, στην καθεμιά απ’ αυτές. Συχνά στάζουν μια παράξενη παραμυθόσκονη ή μιλάνε για ένα όραμα που κρύβει μια ένθερμη πίστη σε μια συλλογικότητα και μια ιδέα αλληλεγγύης που μας φαίνεται απίστευτη σήμερα..Παράλληλα, πίσω από τον μπερντέ, κρύβονται συχνά πολιτικές στοχεύσεις και ιδέες μαζικής υποβολής..     Υπάρχουν επίσης, κάποια στοιχεία, κρυμμένα ή φανερά, που συνδέουν την αφίσα με τη μοίρα ενός συγκεκριμένου ατόμου, με μια κίνηση, μια εκτελεστική απόφαση, ή κάτι παρόμοιο. Αυτό γίνεται ακόμη πιο ξεκάθαρο στην περίοδο της Πολιτιστικής Επανάστασης, όταν βλέπουμε διάφορα άτομα και ομάδες να κάνουν ένα πόλεμο προπαγάνδας μεταξύ τους μέσω των αφισών! Οι αφίσες που θα δείξουμε εδώ αναφέρονται στο χρονικό διάστημα από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι το τέλος της Πολιτιστικής Επανάστασης. Θα αναλύσουμε τα προπαγανδιστικά τους στοιχεία και τις πολιτικές στοχεύσεις πίσω από την σημειολογία τους.                                                                                Δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος, επανάσταση και πάλι πόλεμος Στην διάρκεια του αιώνα που οδήγησε τελικά στην ανακήρυξη της Κινεζικής Λαϊκής Δημοκρατίας το 1949, η Κίνα έζησε μια ατελείωτη σειρά από ξένες επεμβάσεις, εμφύλιους πολέμους κι εξεγέρσεις. Δυστυχώς, δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για το πόσο πολλοί θάνατοι προκλήθηκαν από όλη αυτήν την αναταραχή, υπάρχουν όμως εκτιμήσεις ότι ήταν 150 με 300 εκατομμύρια θύματα!.. Δυστυχώς, το 1949 δεν θα αποτελούσε το τέλος των προβλημάτων για την Κίνα. Ξεκινάμε να ρίξουμε μια ματιά σε ορισμένες αφίσες προπαγάνδας μεταξύ του 1937 και του 1969, μαζί με μερικά σχόλια που δίνουν στις εικόνες ένα ιστορικό πλαίσιο αναφοράς.                                                1937 – Νικήστε τον Γιαπωνέζικο Ιμπεριαλισμό!   Το 1931, η Ιαπωνία εισέβαλε στην κινεζική επαρχία της Μαντζουρίας και την μετέτρεψε σε ένα κράτος-μαριονέτα ονόματι Manchukuo. Θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η πρώτη πράξη του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου μεταξύ Ιαπωνίας και Κίνας που συνεχίστηκε κλιμακούμενη μέχρι το 1937, όταν η Ιαπωνία εισέβαλε στην βόρεια Κίνα, προκαλώντας έναν πολύ αιματηρό πόλεμο που κράτησε μέχρι το 1945. Οι εθνικιστικές δυνάμεις του Kuomintang του Chiang Kai-Shek ένωσαν προσωρινά τις δυνάμεις τους με τους κομμουνιστές αντάρτες και οι συγκρούσεις έφθασαν τελικά σε αδιέξοδο, καθώς οι Γιαπωνέζοι έλεγξαν τα παράκτια εδάφη, ενώ η Κινέζοι υπερασπίζονταν το εσωτερικό. Αυτή η αφίσα, που εκτυπώθηκε από το Kuomintang, το επίσημο κυβερνών κόμμα της Κίνας εκείνη την εποχή, έχει περισσότερα κοινά με τις σύγχρονες Ευρωπαϊκές αφίσες σε σχέση με το τι θα ακολουθήσει τελικά στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Η γραφική απλότητα αυτής της αφίσας δεν απουσιάζει τελείως στις μετεπαναστατικές αφίσες, αλλά σε γενικές γραμμές, οι μετέπειτα αφίσες τείνουν σημαντικά σε ένα υψηλότερο επίπεδο πολυπλοκότητας και ένα πιο εικονογραφικό ύφος.  1949 –Η μεγάλη συνάντηση     Την 1η Οκτωβρίου 1949, ο Μάο Τσε Τουνγκ ανακήρυξε την Λαϊκή Δημοκρατίας της Κίνας, και στις 10 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, έπεσε το τελευταίο οχυρό Κουόμινταγκ στην ηπειρωτική Κίνα, με τον Chiang Kai-Shek να διαφεύγει προς την Ταϊβάν για να δημιουργήσει την δική του Δημοκρατία της Κίνας. Λίγες μέρες πριν, ο Μάο είχε πάει με το τρένο στη Μόσχα, προκειμένου να συναντηθεί με τον ηγέτη της άλλης μεγαλύτερης κομμουνιστικής χώρας του κόσμου, τον Στάλιν. Σε αντίθεση με ό,τι δείχνει αυτή η αφίσα, η Σοβιετική υποδοχή του Μάο ήταν χλιαρή, στην καλύτερη περίπτωση, και προοιώνιζε μια μεταγενέστερη ρήξη..     1950 – Συντρίψτε την συνωμοσία του ιμπεριαλιστικού πόλεμου , προχωρήστε θαρραλέα για να οικοδομήσετε μια ειρηνική και ευτυχισμένη ζωή! Η εδαφική κατοχύρωση της κομμουνιστικής επανάστασης δεν είχε ακόμη ολοκληρωθεί όταν η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας σύρθηκε απρόθυμα σε ένα άλλο πόλεμο, αυτή τη φορά με την Κορέα. Η Βόρεια Κορέα είχε αρχικά εισβάλει στην Νότιο και είχε προχωρήσει πολύ αλλά κατέρρευσε, όταν οι ΗΠΑ και τα Ηνωμένα Έθνη τάχτηκαν με την πλευρά της Νότιας. Ο Αμερικανός στρατηγός MacArthur, ευχαριστημένος με την αρχική του επιτυχία, αποφάσισε τότε, να πιέσει πλέον προς την Βόρεια Κορέα και να επιστρέψει στην πατρίδα του με μια ολοκληρωτική νίκη. Αυτό όμως, υποχρέωσε τη Λαϊκή Δημοκρατία της να μπει στον πόλεμο, και έτσι ακολούθησαν τρία ολόκληρα χρόνια αιματηρού όσο κι αδιέξοδου πολέμου που είχε ως αποτέλεσμα 4 εκατομμύρια περίπου θανάτους χωρίς μάλιστα σημαντικές εδαφικές αλλαγές! Με τα λευκά περιστέρια να πετούν από πάνω, η αφίσα δείχνει ότι η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας δεν θέλει αυτόν τον πόλεμο, αλλά εξαναγκάστηκε να πάει σε αυτόν εξ αιτίας των Αμερικανών και των Βρετανών ιμπεριαλιστών, τους οποίους δείχνει να ποδοπατούνται στην αφίσα..Τα μηνύματα σε αυτήν την αφίσα που προορίζεται για εσωτερική κατανάλωση είναι επομένως αμφίσημα.. 1950 – Ο Κινέζικος λαός δεν μπορεί να επιτρέψει την καταπάτηση των άλλων χωρών, και δεν μπορεί να ακούσει οποιονδήποτε ιμπεριαλιστή που νομίζει ότι μπορεί να θίξει αναίτια τους γείτονές του, χωρίς να αντιδρά. Εδώ βλέπουμε σε μια φρικιαστικό εικόνα, τον στρατηγό Douglas MacArthur να δολοφονεί στην Κορέα ,γυναικόπαιδα, ενώ τα αμερικανικά βομβαρδιστικά βομβαρδίζουν την κορεατική βιομηχανία. Είναι αυτό που λέμε «Έγινε της Κορέας!» Ο MacArthur ήταν μισητός στην Κίνα γιατί είχε ζητήσει επανειλημμένα από τους ανωτέρους του την άδεια να επιτεθούν στην ίδια την Κίνα, και είχε εκτροχιαστεί πολλάκις. Αυτά τα χαρακτηριστικά αποδείχθηκαν μοιραία στην Κορέα, γιατί η μανία του MacArthur να κατακτήσει, το σύνολο της Κορέας, σε όλο το μήκος με τα κινεζικά σύνορα, ανάγκασε τους Κινέζους να παρέμβουν δραστικά.             1951 –Η Σοβιετική Ένωση είναι το παράδειγμά μας Το ελαφρώς αστείο αυτό στιγμιότυπο αναφέρεται στην υιοθέτηση σοβιετικών τεχνικών για την ανοικοδόμηση της Κίνας. Σε όλη την διάρκεια του ψυχρού πολέμου και ως το 1950 η Κίνα είχε στενούς δεσμούς φιλίας με την Σοβιετική Ένωση. Στο πίσω μέρος της αφίσας διακρίνεται ένα από τα 7 αδελφά μεγαλεπήβολα κτίρια που χτίστηκαν το 1950 και που θεωρούνται αντιπροσωπευτικά της σταλινικής αρχιτεκτονικής την οποία μετά τον θάνατο του Στάλιν καταδίκασε ο Krushchev ως υπερβολική.. Μάλιστα σε ένα τεράστιο κάδρο βλέπουμε και τον ίδιο τον Στάλιν αναρτημένο ψηλά στην κορυφή!                                                                      1953 –Ψηφίστε καλούς ανθρώπους να κάνουν καλά έργα.                          Ναι θυμίζει κήρυγμα Ιεχωβά.. Αλλά έλα που έχει και δίκιο !   1954 – Η ημέρα της Κρίσης για τον Αμερικανικό Ιμπεριαλισμό!         Καταπληκτική αφίσα (ως απόδοση) και πάλι “θρησκευτικού” περιεχομένου.. Αναφέρεται στην εκατόμβη θυμάτων του πολέμου στην Κορέα.. Οι θάνατοι των αθώων πολιτών στην Κορέα εκτιμούνται γύρω στα 2 εκατομμύρια. Της Κορέας και πάλι..                                                                                                                                                                         Η Ανασυγκρότηση                                                                 1955 – Γυναίκες αλεξιπτωτίστριες της νέας Κίνας.                 Οι γυναίκες παίζουν πολύ μεγάλο ρόλο στις αφίσες της Κίνας. Αλλά και αλεξιπτωτίστριες; Και πόσες;              1955 – Απελευθερώστε την Ταϊβάν αποφασιστικά, σώστε τους ανθρώπους της Ταϊβάν από την μιζέρια τους! Από τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο και μετά, πάντοτε η Ταιβάν ήταν το σημείο αιχμής μεταξύ της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και των ΗΠΑ..Εδώ χρησιμοποιείται η αθώα φυσιογνωμία μιας δεμένης παιδούλας που αντιπροσωπεύει την ταλαίπωρη Ταιβάν! Λαϊκισμός;                                                            1955 – Η ζεστή μας αγάπη στον πρόεδρο Μάο                       1956 – Βοηθώντας την μαμά να μάθει γράμματα Το ηθικοπλαστικό κήρυγμα αλλά κι ο λαϊκισμός, αποτελούν βασικό στοιχείο των αφισών της εποχής. Βέβαια, το μελό στοιχείο, που μας φαίνεται αφελές σήμερα αποτελεί χαρακτηριστικό παγκόσμιο εκείνης της εποχής, σαν τις παλιές ελληνικές ταινίες.. Δεξιά βλέπουμε μια συγκινητική αφίσα σοσιαλιστικού ρεαλισμού για το ξεπέρασμα του αναλφαβητισμού στην Κίνα..Η εκμετάλλευση της αθωότητας των παιδιών, ήταν και συνεχίζει να αποτελεί μια αήθη όσο και λαϊκιστική μορφή διαφήμισης και προπαγάνδας.                                                   1958 –Η αεροπορία της πατρίδας μας δεν θα βιασθεί       1958 – Θα καταρρίψουμε οπωσδήποτε το παγκόσμιο ρεκόρ Η ιδέα του ηρωισμού τόσο στο στράτευμα όσο και στον αθλητισμό, εν προκειμένω στους Ολυμπιακούς Αγώνες αποτελεί βασικό πρόταγμα της εποχής.                                          1958 – Μελετήστε την Σοβιετική Ένωση για να ανεβεί το επίπεδο της Επιστήμης  Η αφίσα αυτή ενώ μοιάζει σοβιετική είναι κινέζικη. Δείχνει ένα υπερηχητικό αεροπλάνο, ένα παγοθραυστικό και την προετοιμασία για την κατάκτηση του διαστήματος! Ο τύπος δείχνει περισσότερο σαν μάγος παρά σαν επιστήμονας. Την εποχή εκείνη όπως φαίνεται σαφώς, οι επιστήμονες είχαν μεγαλύτερη αίγλη από ότι σήμερα. Τυχαίο; δεν νομίζω! 1958 – Χρησιμοποίησε την μηχανή για να αντικαταστήσεις την χειρωνακτική δουλειά όπου είναι δυνατόν   Το 1958 ήταν η εναρκτήρια χρονιά της Κίνας για το δεύτερο πενταετές της πλάνο. Εξ ού και η ώθηση στις νέες τεχνολογίες. Το “Μεγάλο Άλμα προς τα Εμπρός” όπως λεγόταν, είχε δύο κεντρικούς στόχους. Την αύξηση της παραγωγής τροφίμων μέσω της μαζικής κολεκτιβοποίησης και την αυξημένη χρήση των μηχανημάτων στη γεωργία αλλά και την αυτάρκεια σε μηχανές παραγωγής. Για την επίτευξη του τελευταίου, ο Μάο υποστήριξε ευρέως την διαδεδομένη χρήση των φούρνων σε αυλές, όπου οι άνθρωποι κατασκεύαζαν χυτήρια σιδήρου στην πίσω αυλή τους ! Παράχθηκαν εκατομμύρια τόνων χάλυβα αλλά πολύ χαμηλής ποιότητας. Ήταν τέτοιος ο ζήλος στις αυλές που έλειωναν ακόμη και κατσαρόλες και τηγάνια! Είναι απίστευτο το τι κάνουν οι άνθρωποι όταν πιστεύουν μαζικά σε αυτό!                                                                                         1959 – Λειώσε πολύ καλό χάλυβα κι επιτάχυνε την σοσιαλιστική ανοικοδόμηση!                                                                                      1959 – Τα λαχανικά είναι πράσινα, τα αγγούρια βαριά, η απόδοση μεγάλη!                                                  To 1959, η Κίνα ακολουθεί το παράδειγμα της Σοβιετικής Ένωσης και λανσάρει μεγάλη καμπάνια για την ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής και την καταπολέμηση της πείνας. Εκεί θα λάβουν μέρος όλοι, εξ’ ου και οι αφίσες..Βέβαια όπως βλέπουμε στην τεράστια αυτή καμπάνια επιστρατεύονται μέχρι και τα βρέφη!!                                                          1965 – Μάθε στους διανοούμενους εργασίες της επαρχίας                                                         Αυτή η εξαίρετη αφίσα αναφέρεται στην εποχή που η Κίνα υιοθετεί την πρακτική της Σοβιετικής Ένωσης κατά την οποία οι πολίτες των μεγάλων πόλεων αλλά και οι φοιτητές πηγαίνουν στην επαρχία κατά διαστήματα για να μάθουν αγροτικές εργασίες. 1965 – Μάθε από το πνεύμα του Daqing         Ο Κινέζος που απεικονίζεται εδώ είναι ο Wang Jinxi, επονομαζόμενος και ως ο «Ατσαλένιος άνθρωπος» για την μεγάλη του θέληση να συνεχίζει να δουλεύει ανεξάρτητα από τον κακό καιρό, την κούραση ή τα ατυχήματα. Έγινε γνωστός ως ήρωας εργασίας στις πετρελαιοπηγές της περιοχής Daqing στην νοτιανατολική επαρχία Heilongjiang της Κίνας. Ήταν γύρω στο 1960 όταν η Κίνα ξεκίνησε έναν αποφασιστικό αγώνα ανεξαρτησίας της στο πετρέλαιο και γρήγορα το πέτυχε. Ο Μάο πίστευε πάρα πολύ στο ανθρώπινο παράδειγμα κι έτσι βλέπουμε εδώ τον ίδιο τον εργάτη να απεικονίζεται με φόντο τις πετρελαιοπηγές εκείνης της περιοχής σε ακραίες καιρικές συνθήκες.. Κι ενώ οι συνθήκες είναι εντελώς ακραίες αυτός δείχνει τρισευτυχισμένος!!                                                                                            1966 – Ο πρόεδρος Μάο είναι ο κόκκινος ήλιος της καρδιάς μας To κόκκινο βιβλιαράκι του Mao πρωτοεκδόθηκε το 1961 και αρχικά περιείχε οδηγίες για τους στρατιώτες και τους αξιωματικούς. Έμελλε να γίνει μια βίβλος που ακολουθήθηκε πιστά και εκδόθηκε σε 800 εκατομμύρια με 6.5δις αντίτυπα. Το 1966 ο Mao κήρυξε την περιβόητη Πολιτιστική Επανάσταση. Αποτελούσε μια προτροπή ελέγχου της γραφειοκρατίας, μαζικής λαϊκής συμμετοχής στην άμεση άσκηση της εξουσίας από λαϊκές συνελεύσεις και εργατικές επιτροπές η οποία ωστόσο προέβη και σε ακρότητες διαπόμπευσης των παρεκκλινόντων.. 1960s –Ο Στρατός των πολιτών δεν έχει αντίπαλο     Ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός ήταν ένας εξαιρετικά αυτάρκης θεσμός στην Κίνα. Ένας μεγάλος στόχος της προπαγάνδας ήταν οι ένοπλες δυνάμεις οι οποίες ωστόσο αποτελούσαν και κέντρο παραγωγής αφισών καθώς κατείχαν ειδικούς εκτυπωτές. Έτσι ο ίδιος ο στρατός ήταν αυτός που ανέλαβε την προώθηση των αφισών  προσωπολατρίας του Μάο, και αυτός που δημοσίευσε για πρώτη φορά το μικρό κόκκινο βιβλιαράκι του Μάο το 1961. Κατά τη διάρκεια της Πολιτιστικής Επανάστασης, ο στρατός διατάχθηκε να συνδράμει τους ερυθροφρουρούς ωστε σταδιακά να συμμετέχουν πιο ενεργά στην επανάσταση. Οι ερυθροφρουροί όμως, χωρίστηκαν σε διαφορετικές φατρίες, αλληλοκατηγορήθηκαν για αντι-επαναστατικό έργο, και πολέμησαν μεταξύ τους. Τα όπλα τους κατασχέθηκαν κι ο στρατός διατάχθηκε να παραμείνει ουδέτερος σε πρώτη φάση. Ύστερα αναγκάστηκε να επέμβει γιατί η κατάσταση ξέφυγε. Ο τύπος κρατώντας τη χειροβομβίδα σε αυτήν την αφίσα μας θυμίζει ανάλογες αφίσες δυτικής προπαγάνδας του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, όπου υπήρχαν  μεγάλοι εύσωμοι άνδρες να κρατάνε βόμβες ως φαλλικά σύμβολα δύναμης... 1967 – Κάντε πλήρη κριτική στον Κινέζο Khrushchev από πολιτική, ιδεολογική και θεωρητική σκοπιά                                    1967 - Γκρεμίστε τον παλιό κόσμο, να χτίσουμε ένα νέο κόσμο!                                              Οι Ερυθροφρουροί ταξίδεψαν σ’ όλη την Κίνα με τα εκατομμύρια κατοίκων, διαλύοντας παλιά αντικείμενα και κτίρια, ενώ κατηγόρησαν πολλούς ανθρώπους εντελώς άδικα ως αντεπαναστάτες. Συχνά, οι ενέργειες τους δεν περιορίζονταν σε προφορικές ή έγγραφες κατηγορίες, αλλά επεκτείνονταν και σε σωματικές επιθέσεις και κακοποιήσεις. Επιπλέον, αρκετοί αυτοκτόνησαν λόγω αυτής της καταπίεσης. Επίσης, ένα τεράστιο μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κίνας εξαφανίστηκε λόγω της καταστροφής των αντικειμένων και των κτιριακών υποδομών. Στο Θιβέτ και μόνο, 6000 μοναστήρια  τέθηκαν εκτός λειτουργίας κι έκλεισαν.                                               1967 – Αφήστε την νέα σοσιαλιστική κουλτούρα να επικρατήσει                                                          1967 - Μάθετε από την γενναία σημαιοφόρο της Μεγάλης Πολιτιστικής Επανάστασης,συντρόφισσα Jiang Qing, και κερδίστε το σεβασμό! Υποδεχτείτε την Μαντάμ Μάο. Ήταν η τρίτη και τελευταία σύζυγος του Μάο, και ήρθε στο προσκήνιο κατά τη διάρκεια της πολιτιστικής επανάστασης. Αρχικά ήταν απλό για μια ηθοποιό, σαν κι αυτήν, να διευθύνει μια πολιτιστική επανάσταση. Δεν ήταν τρομερά δημοφιλής εκείνη την εποχή, κι έτσι οι αφίσες της ήταν σχετικά σπάνιες. Οι αφίσες εκείνες της περιόδου χαρακτηρίζονται από μια απλή τριχρωμία γιατί συχνά παράγονταν στις επαρχίες χωρίς πολλά τεχνικά μέσα κι αποτελούν χειρωνακτικές απόπειρες πολλών ανώνυμων καλλιτεχνών.                     1967 - Θρυμματίστε τους Σοβιετικούς ρεβιζιονιστές! Η αφίσα αυτή, έντονα προπαγανδιστική και βίαιη, απεικονίζει τη σοβαρότητα του Σινο-Σοβιετικού Σχίσματος που είχε ήδη ξεκινήσει από τα τέλη της δεκαετίας του 1950. Στο κέντρο αναπαρίστανται ο σοβιετικός πρόεδρος Λεονίντ Μπρέζνιεφ και ο πρωθυπουργός, Αλεξέι Κοσίγκιν. Αυτούς τους δύο είχε επισκεφτεί ο Κινέζος πρωθυπουργός Τσου Εν Λάι το 1964 μετά από την εκδίωξη του Χρουστσόφ όπερ και επεκράτησε μια παύση στον φραστικό πόλεμο μεταξύ των δύο κρατών. Δυστυχώς όμως, όταν επέστρεψε ο Τσου , ανέφερε ότι ο Μπρέζνιεφ δεν σχεδίαζε να αλλάξει στάση η Σοβιετική Ένωση έναντι της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, και όπως δείχνει αυτή η αφίσα, η διάσπαση παρέμεινε, και επιδεινώθηκε περαιτέρω με την πολιτιστική επανάσταση. Το 1969, μετατράπηκε σε μια ανοιχτή αντιπαράθεση μεταξύ των δύο, και υπήρξε μάλιστα μεγάλος φόβος του πολέμου σύρραξης μεταξύ των δύο κομμουνιστικών κρατών.                                               1968 – Ο Πρόεδρος Μάο πηγαίνει στο Anyuan                        The Wanderer, 1818, Caspar David Friedrich Εδώ, νομίζω πως είναι καταφανές το τί θέλει να πει ο καλλιτέχνης και ποιό έργο των αρχών του 19ου αιώνα μιμείται. Ο περιβόητος περιπλανώμενος του μεγάλου υπαρξιακού ζωγράφου Friedrich επιστρατεύεται για να δώσει στον Μάο την αύρα ενός νεαρού απλού ιεραπόστολου..Ακριβώς όπως το μικρό κόκκινο βιβλίο είχε αναπαραχθεί σε εκατομμύρια, έτσι και αυτό το συγκεκριμένο ζωγραφικό έργο είχε αναπαραχθεί εκτενέστατα σε εκατομμύρια αφίσες.. Ένα μέρος του «κρυφού» μηνύματος αυτού του έργου, είναι πως απευθύνεται σε έναν από τους ιδιαίτερους “εχθρούς” του Μάο που ήταν φανατικός οπαδός της πολιτιστικής επανάστασης, τον Λιου Σάο Σι, ο οποίος είχε μεγάλη φήμη στο  Anyuan εκείνη την εποχή, χάρις στους αγώνες του.                                                 1969 – Η  μορφωμένη νεολαία πρέπει να πηγαίνει στην εξοχή                                                Όταν οι Ερυθροφρουροί άρχισαν την κατάσχεση όπλων από τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό προκειμένου να πολεμήσουν ο ένας τον άλλο, ο Μάο απηύδησε πλέον και σκέφτηκε να τους διαλύσει. Αυτή η αφίσα δείχνει, την φάση όπου ο Μάο διέταξε να διασκορπιστούν οι φρουροί στην εξοχή προκειμένου να “εξυγιανθούν”. Κάποιοι αρνήθηκαν, οπότε ο Μάο έστειλε τον στρατό. Έτσι, το πιο δραματικό μέρος της Πολιτιστικής Επανάστασης τελείωσε, αν και κάποια απομεινάρια συνέχισαν για άλλα επτά χρόνια.. Ο φίλος Νίκος Βλαζάκης μου έστειλε τώρα κι αυτήν την αφίσα που ξεχειλίζει από τρελή χαρά και ευτυχία! Πράγματι, η εικόνα των χαμογελαστών, χαρούμενων ανθρώπων που ζουν περίπου στον Παράδεισο αποτέλεσε προφανώς το απλοϊκό, πλην αποτελεσματικό προπαγανδιστικό όπλο αυτών των αφισών!