Στέλιος Μπακλαβάς: Όνειρα Οικεία..

Συνέντευξη: Βασιλίκα Σαριλάκη Τί θα συνέβαινε αν αλχημίζαμε το βλέμμα ενός ζωγράφου με το ίδιο το έργο του; Ποιό θα ήταν το προϊόν αυτής της διήθησης; Θα παρήγαγε ένα νέο, διαφορετικό ονείρεμα, ένα νέο έργο μήπως που θα μας ταξίδευε στον βυθό της δημιουργίας του κάθε ζωγράφου; Αυτό φαίνεται ναναι το στοίχημα που έβαλε ο εικαστικός φωτογράφος Στέλιος Μπακλαβάς στην έκθεση “Όνειρα Οικεία” που πρόσφατα παρουσιάστηκε στην αίθουσα τέχνης του Δημαρχείου Περιστερίου..Όπως αναφέρει ο ίδιος “Το φωτογραφικό στιγμιαίο γεγονός - το πορτραίτο - σπάει τα δεσμά του απόλυτα στιγμιαίου και διαχέεται μέσα στην μεγαλύτερης χρονικής διάρκειας πραγμάτωση του ζωγραφικού έργου πετυχαίνοντας ένα ιδιόμορφο "πάντρεμα" της "Χρονικής Απόστασης", ανάμεσα στην ζωγραφική και την φωτογραφία....” Μιλήσαμε μαζί του για το ιδιόμορφο πείραμα αλλά και τις σχέσεις φωτογραφίας- ζωγραφικής εν γένει.. ` Art Noise :  Πότε και πως ξεκίνησε η ιδέα σου να φτιάξεις κάποιες προσωπογραφίες καλλιτεχνών στις οποίες να απεικονίζεται ταυτόχρονα και κάποιο έργο τους;             Στ. Μπ. Η ιδέα αυτή ήταν η φυσική συνέχεια της προηγούμενης εκθεσιακής μου ενότητας με τίτλο "Όνειρα στον ερειπωμένο μας ύπνο" (ο στίχος ανήκει στον ποιητή μας Νίκο Καρούζο).. Εκεί " πάντρευα " τα έργα ζωγραφικής με τον κόσμο που παρακολουθούσε τα ζωγραφικά έργα.. Ένωνα δηλαδή τις μορφές ενός έργου με τις φόρμες του κόσμου που παρακολουθούσε την έκθεση. Η ενότητα με τις προσωπογραφίες ξεκίνησε το 1997 και ολοκληρώθηκε το 2001. Από το σύνολο 100-120 πορτραίτων έδειξα τα 44 τον Φλεβάρη του 2002 στην Γκαλερί "Νήσο"  στου Ψυρρή στην Αθήνα. Art Noise : Ποια διαδικασία ακολούθησες για να φτάσεις σε αυτήν την εικόνα των προσωπογραφιών που βλέπουμε;   Στ. Μπ.  Η διαδικασία που ακολούθησα για την δημιουργία των προσωπογραφιών ήταν απλή. Παρακολουθούσα εκθέσεις 4-5 μέρες κάθε εβδομάδα -και πολλές φορές πήγαινα σε 2-3 εκθέσεις κάθε μέρα, για 5 χρόνια.. Όταν η θεματική που έβλεπα ήταν  αυτή που με έκανε να αγγίξω την φωτογραφική μου μηχανή πραγματοποιούσα τότε το πορτραίτο του δημιουργού / ζωγράφου. Μετά, αφού έβλεπα την  έκθεση 2-3 φορές διάλεγα 1-2 έργα όπου τοποθετούσα τον ζωγράφο για να τον φωτογραφίσω, έχοντας στην δικαιοδοσία μου να κάνω ΜΟΝΟ 2 διπλές λήψεις για το πορτραίτο. Δεν υπάρχει καμιά μορφή τεχνικής επεξεργασίας για το αποτέλεσμα και ότι βλέπουμε είναι στο φωτογραφικό φιλμ (που με αυτό δουλεύω ακόμη) και με Full Frame τύπωμα.   Art Noise : Αυτό που προσπάθησες να κάνεις ήταν να διηθήσεις το βλέμμα του ζωγράφου με το βλέμμα-έκφραση του έργου του;                   Στ. Μπ.  Αυτό που προσπάθησα ήταν όντως να διηθήσω στο βλέμμα του ζωγράφου την εκφραστική δυναμική του έργου του έτσι ώστε το καινούργιο έργο που δημιουργούσα να έχει ένα τρίπτυχο δυναμικής (διαλεχτική σχέση θα έλεγα με θέση – αντίθεση + καινούργιο ) το οποίο θα στήριζε με επιτυχία την γέννηση του καινούργιου... Ένα έργο ζωγραφικής / ενέργεια του ζωγράφου που εκφράζει μια συγκεκριμένη εικαστική κατάσταση - χρονική στιγμή του ίδιου / και η παραγωγή του νέου έργου με την μεσολάβηση της δικής μου ενέργειας/...που με την βοήθεια από τα "ουράνια τάγματα Αγγέλων” ( Άμλετ )  του στιγμιαίου αλλά και της αλήθειας της ψυχής, να υπάρξει ένα αποτέλεσμα όπως είναι π χ στην προσωπογραφία του Γ. Μαυροιδή.. Ζωντανό, αληθινό, νέο, τρυφερό, ερωτικό και γιομάτο με το δάκρυ της καθαρότητας / διαφάνειας της ψυχής που προσφέρει η τέχνη στον κόσμο γύρω μας...    Art Noise : Πιστεύεις ότι η τεχνική στην "διατύπωση" μιας φωτογραφίας παίζει μεγαλύτερο ρόλο από ότι στην δημιουργία ενός ζωγραφικού έργου;               Στ. Μπ.  Η τεχνική δεν παίζει κανέναν ρόλο για μένα...ο φωτογράφος έχει την φωτογραφική μηχανή και το φιλμ του, ο ζωγράφος τα πινέλα του, το καβαλέτο και τα χρώματά του. ο γλύπτης το μάρμαρο του ή τον πηλό του κι επίσης έχουμε τις κατασκευές... έργα που είναι μια σύνθεση από τέχνες...π. χ ένα έργο του Δ. Αληθεινού ή του Κουνέλη... Η “διατύπωση" είναι λοιπόν η ψυχική διάθεση και η ανάγκη για επικοινωνία με την βαθύτερη ύπαρξη μας....Τους δημιουργούς μας ενώνουν πράγματα στην τέχνη και δεν μας χωρίζουν, έτσι θαρρώ ότι πρέπει να αντιλαμβανόμαστε τα διαφορετικά "μέσα" έκφρασης" που διαθέτουμε στα χέρια μας... Art Noise : Σήμερα που ο σημαντικότερος ζωγράφος στον κόσμο θεωρείται ο Gerhard Richter ο οποίος στηρίζει την ζωγραφική του σχεδόν αποκλειστικά στην φωτογραφική προσέγγιση, πιστεύεις ότι ο ρόλος της φωτογραφίας έχει αναβαθμιστεί; Στ. Μπ. Ο Gerhard Richter όντως είναι σημαντικός ζωγράφος και η εργασία του είναι υπέροχη και μοναδική ( και ω τί σύμπτωση ..κυκλοφορεί τώρα ένα βιβλίο του που ονομάζεται December κι έχει μέσα 39 φωτογραφίες σαν ιστορίες ημερολογίου..). Επειδή το ζωγραφικό του έργο στηρίζεται στην φωτογραφία δεν νομίζω ότι αναβαθμίζει την φωτογραφία περισσότερο ή λιγότερο από αυτό που ήδη προσφέρει στην τέχνη σήμερα.        Από την αρχή  της εμφάνισης της φωτογραφίας στην ιστορία της τέχνης πρόσφερε τη μοναδική και υπέροχη δυνατότητα στην ζωγραφική να βυθιστεί μέσα στα καινούργια νερά της δημιουργίας μακριά και έξω από την κλασσική αναπαράσταση και να δώσει αυτό το μεγαλείο που μας προσφέρει σήμερα. Ακόμη και τα φωτορεαλιστικά ζωγραφικά έργα είναι δομημένα με μια ελευθερία που δεν υπήρχε πριν. Η φωτογραφία έχει πολύ δρόμο ακόμη να κάνει συγκριτικά με την ζωγραφική που υπάρχει από τα πρώτα βήματα -σχεδόν-  της ανθρώπινης δημιουργίας... αλλά αυτό δεν ακυρώνει το πάθος της φωτογραφικής δημιουργικής διέγερσης που προσφέρει διπλά σ' όλες τις άλλες μορφές τέχνης.           Art Noise : Για σένα τι συνιστά μια ενδιαφέρουσα φωτογραφία; Η ρεαλιστική απεικόνιση η' η φαντασιωτική διάσταση; Η απλή, καθαρή φόρμα ή η θεατρικότητα; Το ρεπορτάζ  ή η αισθητική προσέγγιση;                    Στ. Μπ. Απλή και δύσκολη ταυτόχρονα η απάντηση στην ερώτηση. Όπως ακριβώς είναι και η χρήση της φωτογραφικής μηχανής. Πολύ εύκολη η διαδικασία παραγωγής μιας εικόνας αλλά δύσκολη η σύνδεση της με κάτι που σε πάει πιο πάνω από την απλή αναπαράσταση. . Όλα αυτά που είπες με ενδιαφέρουν κι όπως έλεγε ο Paul Klee "Η τέχνη δεν αναπαράγει το ορατό. Κάνει τα πράγματα ορατά." Σημασία έχει η συγκίνηση, η χαρά και η ευκαιρία για σκέψη μέσα από την παραγωγή / σύνθεση μιας φωτογραφίας. Την συνιστά ενδιαφέρουσα όταν πετυχαίνει την ανατριχίλα που νοιώθεις, όπως όταν, βλέπεις το "Φιλί" (1886) του Rodin που έχει αυτή τη μεγαλειώδη πλαστικότητα και όπως ο "Σκεπτόμενος" (1880) που βγάζει ολόκληρη την συγκέντρωση του Νου έξω από το άγαλμα και καθώς επίσης όταν αισθάνεσαι να είσαι μέρος μιας φόρμας σ' ένα από τα γυμνά του φωτογράφου Frantisek Dritkol...     Art Noise : Δείχνεις να ενδιαφέρεσαι για τις ονειρικές εικόνες στην φωτογραφία..H φωτογραφία για σένα είναι ένας άυλος πλασματικός χώρος που μας ταξιδεύει σ' ένα ζωντανό όνειρο όπως έλεγε ο Borges;                Στ. Μπ. Υπέροχο αυτό που έλεγε ο Borges...σ ευχαριστώ για την πάσα που μου κάνεις κι ας προσπαθήσω να γίνω ο πολύχρωμος παπαγάλος που έλεγε ο ίδιος και όχι η άσχημη νυχτερίδα...Θα απαντήσω με κινηματογράφο μιας και ήταν ο λόγος που έγινα...φωτογράφος. "Τα Όνειρα" του Kurosawa, οδήγησαν την "Η Ωραία της Ημέρας" του Bunuel να επιβιβαστεί στον "Μέγα Ανατολικό" του Εμπειρίκου και να αρχίσει η "Μεταμόρφωση" της του Kafka, κρατώντας στο χέρι της σαν ευαγγέλιο το κομμένο αυτί του Vincent Van Gogh  μέσα στα "Ηλιοτρόπια" του, ακούγοντας την "Ιεροτελεστία της Άνοιξης" του Igor Stravinsky...   "Η κοιμωμένη" του Χαλεπά φορά την "Φυσιγγιοθήκη" του Δ. Αληθεινού και αναζητά τα "Φτερά του Έρωτα" του Wim Wenders που βρίσκουν ξεκούραση στο δέντρο που ποτίζει ο πιτσιρικάς στην "Θυσία" του Andrei Tarkovsky και που μας μεταφέρει την ενεργειακή αύρα του Gustav Klimt,του Egon Schiele, της Frida Kahlo, του Lucian Freud που μαζί με την Isadora Duncan κατεβαίνουν χορεύοντας τα σκαλοπάτια της Οδησσού από το "Θωρηκτό Ποτέμκιν" του Sergei Eisenstein για να απολαύσουν την "Καταγωγή του Κόσμου" του Gustave Courbet να γεννά την ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ... Υ.Σ/ Η ωραία της ημέρας = Η τέχνη             Art Noise : Ωραίο όνειρο.. Ευχαριστώ Στέλιο...   Ο Στέλιος Μπακλαβάς γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε Φωτογραφία στη Σχολή Σταυράκου. Ζει και εργάζεται ως φωτογράφος στην Αθήνα. Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος και του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης και Προστασίας Πνευματικών Δικαιωμάτων Φωτογράφων. Έχει πραγματοποιήσει 13 ατομικές εκθέσεις και έχει λάβει μέρος σε 38 ομαδικές εκθέσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό. www.art-sbaklavas.gr, steliosbaklavas@gmail.com

Τί είδαμε στην 4η Biennale Θεσ/νίκης; Συνέντευξη με την Κατερίνα Κοσκινά.

Πήγαμε, είδαμε κι αποφανθήκαμε. Η φετινή μπιενάλε Θεσ/νίκης είναι το εικαστικό γεγονός της χρονιάς! Η δυναμική παρουσία της κεντρικής έκθεσης υπό την επιμέλεια της διεθνούς φήμης επιμελήτριας Adelina von Furstenberg, αλλά και οι εκθέσεις των 5 σημαντικότερων μουσείων της Θεσ/νίκης όπως και οι υπόλοιποι φορείς υπο την γενική διεύθυνση της Κατερίνας Κοσκινά που ηγείται του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, διοργανωτή της μπιενάλε έκαναν πραγματικά πολύ εντυπωσιακή δουλειά. Το Art Noise συζήτησε μαζί της κι είχε πολλά αλλά κι ενδιαφέροντα πράγματα να μας πεί..                                                                                                                                             Συνέντευξη, Βασιλίκα Σαριλάκη Βασιλίκα Σαριλάκη: Κατερίνα, κάνοντας μια πρώτη αποτίμηση της 4ης μπιενάλε που μόλις ξεκίνησε έχω την εντύπωση πως είναι η κορυφαία εκδήλωση τέχνης της χώρας αυτήν την στιγμή. Κι αυτό γιατί κατάφερε να κατοχυρώσει έναν θεσμό συνεργασίας των 5 σημαντικότερων μουσείων, με την πλειονότητα των πολιτιστικών ιδρυμάτων της συμπρωτεύουσας, με την στήριξη του Δήμου Θεσ/νίκης και να συνδεθεί ακόμη και με το Φεστιβάλ κιν/φου. Αλλά πέρα από όλα αυτά, το βασικότερο δηλ. η ποιότητα των εκθέσεων που είδα είναι πραγματικά εντυπωσιακή. Μπορούμε επομένως να πούμε πως η φετινή μπιενάλε είναι η μεγαλύτερη και η καλύτερη που είχαμε ποτέ; Κατερίνα Κοσκινά: Προσωπική μου εκτίμηση, –όσο αντικειμενική μπορώ να είμαι- είναι πως ναι η φετινή μπιενάλε είναι η πιο ολοκληρωμένη από τις προηγούμενες. Β. Σ. Στην Ελλάδα όπως είναι γνωστό η συνεργασία ειδικά τόσων πολλών φορέων αλλά και η μεταξύ τους συνεννόηση είναι δύσκολη.. Εσύ πως τα κατάφερες; Αυτό έγινε σταδιακά; Και ποιές είναι οι περαιτέρω προοπτικές; Κ. Κ. Η σημερινή εποχή επιβάλλει τις συνέργειες. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να συνεχίσουμε να δρούμε και να παράγουμε παρά μόνο μέσα από συνέργειες και συνεργασίες. Πέρα από αυτό, η δική μας προσπάθεια έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια. Ούτως ή άλλως από την πρώτη κιόλας μπιενάλε υπήρχαν συνεργασίες με φορείς και μουσεία. Αυτές με τα χρόνια εδραιώθηκαν, πολλαπλασιάστηκαν, και πριν από δύο χρόνια, όπως ξέρεις, υπογράψαμε συνεργασία τα 5 σημαντικότερα μουσεία της πόλης. Το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, θέλοντας να τιμήσει αυτήν την συνεργασία την τρίτη μπιενάλε την έκανε ως συμπαραγωγή με τα άλλα μουσεία (παρόλο που είναι ο αποκλειστικός δικαιούχος της χρηματοδότησης), και φέτος συνεχίσαμε την συνεργασία μας, όντας μεν οι μόνιμοι οργανωτές, αλλά με την σύμπραξη των άλλων μουσείων και την στήριξη του Δήμου Θεσ/νίκης. Και με την σύμπραξη εννοώ ότι δίνεται έμπρακτα η δυνατότητα στα άλλα 4 μουσεία να παράξουν την δική τους έκθεση, το καθένα σε συνάφεια με τους στόχους και το αντικείμενό του, διαθέτοντας ένα σημαντικό ποσό από την χρηματοδότησή μας. Όπως καταλαβαίνεις δεν είναι εύκολο, ούτε εξυπακούεται, αλλά είναι σημαντικό , διότι η … ισχύς εν τη ενώσει! Επιπλέον, συνεχίζεται η παρουσίαση έργων της κεντρικής έκθεσης στους χώρους των άλλων μουσείων..   Β. Σ. Υπήρξαν συνάδελφοι τεχνοκριτικοί από το εξωτερικό αλλά και καλλιτέχνες που σε μια συζήτηση που κάναμε στην Θεσ/νίκη έλεγαν ότι η δική μας μπιενάλε  είναι καλύτερη κι από της Κωνσταντινούπολης που τρέχει αυτήν την στιγμή και που όπως ξέρεις είναι και παλιότερη από την δική μας αλλά και ανερχόμενη γενικά..Αν λοιπόν θέλαμε να κατατάξουμε την δική μας μπιενάλε σήμερα στον γενικό χάρτη των μπιενάλε που θα την βάζαμε; Κ. Κ. Είναι πολύ δύσκολο να απαντήσω καταρχήν γιατί δεν έχω δει την φετινή μπιενάλε της Κων/λης. Αυτό που θα σου πω όμως, μια και μου δίνεις την δυνατότητα είναι, πως για δεύτερη φορά συνεργαζόμαστε τόσο με την μπιενάλε της Κων/λης όσο και με την μπιενάλε της Λυών με στόχο την αμοιβαία προβολή των δράσεών μας. Και με τις δύο παραπάνω μπιενάλε που είναι παλαιότερες από την δική μας έχουμε κοινά την αναφορά στην πόλη διεξαγωγής, την Μεσόγειο κι ότι έχουν χρηματίσει και στις δύο εξαιρετικοί θεωρητικοί ως επιμελητές, διευθυντές κλπ.                                                    Όταν η τέχνη συμπάσχει, πενθεί και προφητεύει.. Β. Σ. Σε αυτήν την περίοδο της κρίσης που περνάμε τι μπορεί να αποφέρει η μπιενάλε ειδικά στην πόλη της Θεσ/νίκης σε επίπεδο επισκεψιμότητας, τουρισμού αλλά και σε ένα πεδίο προβληματισμού; Θυμάσαι το βράδυ των εγκαινίων που κάνατε όλοι αναφορά στην δολοφονία του Παύλου Φύσσα, τόσο εσύ, όσο κι η Adelina von Furstenberg αλλά κι ο δήμαρχος ο κος Μπουτάρης.. Κ. Κ. Είναι αδύνατον να συμβαίνει ένα τέτοιο συνταρακτικό γεγονός, δραματικό και ταυτόχρονα προκλητικό που δημιουργεί ένα κλίμα οργής και την ανατροπή όσων είχαμε συνηθίσει ως κεκτημένα και μάλιστα να λαμβάνει χώρα λίγες ώρες πριν τα εγκαίνια και να αποσιωπηθεί. Προσωπικά, όπως είπα και στα εγκαίνια ήταν αδύνατον –για λόγους προφανείς- να τα μεταφέρουμε άλλη μέρα. Από την άλλη θεωρώ ότι δεν μπορεί να συμβαίνουν τέτοια πράγματα κι εμείς να κάνουμε γιορτές και πάρτυ στα πλαίσια των εγκαινίων χωρί ςνα διαμαρτυρόμαστε ή να συμμετέχουμε με κάποιο τρόπο στην ευαισθητοποίηση του κόσμου επ’αυτού . Κατά συνέπεια ορθώς νομίζω αναφέρθηκε από όλους.. Β. Σ. Ορθότατα. Κ. Κ. Σε ότι αφορά στον κοινωνικό και σύγχρονο προβληματισμό που αποφέρει μια τέτοια διοργάνωση προφανώς και μπορεί να συμβάλλει. Γιατί μια μεγάλη διοργάνωση σαν κι αυτή που απευθύνεται στους πολίτες της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της χώρας μας αλλά και στους γείτονες και τις άλλες χώρες και που προσδοκά να αποκτήσει και μια παρουσία σε ένα διευρυμένο χάρτη πολιτιστικό και δή μέσα στην Μεσόγειο που είναι μια φλεγόμενη αυτήν την στιγμή περιοχή, προφανώς έχει σημασία τι περιλαμβάνει ως ερέθισμα καθώς έχουμε πάρα πολλούς αποδέκτες. Η δύναμη της τέχνης κι ο κοινωνικός της ρόλος πιστεύω πως αυτήν την στιγμή γενικότερα αλλά ειδικότερα στην Μεσόγειο είναι ιδιαίτερα έντονα και διευρυμένα σε σχέση με το παρελθόν. Και όπου δεν είναι , πρέπει να γίνει. Πιστεύω δε, -και θα χρησιμοποιήσω και ένα παράδειγμα- πως η μέρα που συνέβη η δολοφονία του Παύλου Φύσσα, ουσιαστικά εγκαινιάστηκε μία μπιενάλε στην οποία συμμετέχει το έργο του Τούρκου καλλιτέχνη Huseyυin Karabey στο Γενί Τζαμί, που αναφέρεται στην δολοφονία για πολιτικούς λόγους του Αρμένιου δημοσιογράφου Hrant Dink και πραγματικά είναι και εντυπωσιακό και ανατριχιαστικό να βλέπει κανείς ότι αυτό το γεγονός που για μας είναι πρωτόγνωρο έχει ήδη συμβεί αλλού το 2007 κι έχει καταγραφεί όχι μόνον από τα ΜΜΕ αλλά έγινε και έργο τέχνης και διαμαρτυρίας. Αυτό δείχνει τη σχέση πραγματικότητας και τέχνης αλλά και τον ρόλο της.                                                                 Πολιτική και τέχνη. Και πολιτική τέχνη Β. Σ. Προεκτείνοντας αυτόν τον συλλογισμό σου θέλω να πω πως παρατηρώντας την κεντρική έκθεση που επιμελήθηκε η διεθνούς φήμης επιμελήτρια Adelina von Furstenberg είδαμε ότι αυτό που κατά κάποιον τρόπο φοβόμασταν κάπως στην Ελλάδα, δηλ. να δείξουμε σε μεγάλη έκταση πολιτική τέχνη, εδώ αποδείχτηκε ότι τα υψηλής ποιότητας έργα που δεν είναι απλώς καταγγελτικά αλλά σηματοδοτούν κοινωνικές καταστάσεις κι εμπεριέχουν δυναμικά μηνύματα λειτουργούν αρκετά καλά σε μια έκθεση. Επίσης νομίζω πως αποδείχθηκε ειδικά μέσα από αυτήν την έκθεση ότι η Μεσογειακή ταυτότητα με την ευρεία της έννοιά υφίσταται σαφώς. Κι αφού έχουμε τα ίδια προβλήματα και ιδιοσυγκρασία μπαίνει το ερώτημα μήπως αν συνεργαζόμασταν στενότερα οι λαοί της Μεσογείου και του  Ευρωπαϊκού Νότου που περνάμε κρίση θα μπορούσαμε να βοηθηθούμε τόσο σε οικονομικό όσο και πολιτισμικό επίπεδο;       Κ. Κ. Δεν νομίζω καταρχήν ότι αυτό οφείλεται μόνο σε φόβο. Απλώς στην Ελλάδα δεν έχουμε τόσο μεγάλες η φιλόδοξες διοργανώσεις. Η πραγματικότητα είναι ότι ανεξάρτητα αν αυτό γίνεται στην Θεσ/νίκη ή στο Μαρακές ή στην Κων/λη οι συνθήκες είναι τέτοιες ώστε δεν είναι δυνατόν να αποσιωπηθεί μια πολιτική πραγματικότητα, μια κοινωνική αναταραχή, ένας αναβρασμός, ένα ξαναμοίρασμα των συνόρων, η αναθεώρηση συνθηκών και καταστάσεων, ακόμη και δεδομένων. Γιατί πέρα από μια δολοφονία κάποιου κάπου, πράγμα που ήδη γνωρίζαμε, τώρα αυτά έχουν μπει στην καθημερινότητά μας και μας αγγίζουν.            Πρόκειται πλέον για ένα ξαναμοίρασμα της τράπουλας. Και δεν είναι καν περιορισμένο στο Νότιο τμήμα. Το πρόβλημα είναι γύρω από την Μεσόγειο. Γράφω και στο κείμενό μου ότι αυτό που βλέπει κανείς σήμερα είναι ότι από το Γιβραλτάρ μέχρι την Κύπρο κι από την Αίγυπτο μέχρι την Ελλάδα και την Ισπανία τα πράγματα έχουν αλλάξει. Και αυτά που αλλάζουν στην περιοχή της Μεσογείου έχουν και ευρύτερη επίδραση. Πέρα από τις οικονομικές ανακατατάξεις στην Μεσόγειο ή το θέμα με τα ενεργειακά της αποθέματα, υπάρχει και η συμβολική διάσταση της Μεσογείου. Η αλλαγή της κατάστασής της επηρεάζει την ισορροπία όλου του Δυτικού Πολιτισμού. Όσον αφορά τώρα στην κεντρική έκθεση, επειδή την Μεσόγειο δεν την προσδιορίζουμε στενά μόνον ως μια γεωγραφική περιοχή, υπάρχουν και καλλιτέχνες που δεν είναι αποκλειστικά από την Μεσόγειο. Μιλάμε για μια συμβολική περιοχή, για το λίκνο ενός πολιτισμού τόσο δυτικού όσο και ανατολικού. Β. Σ. Ναι, ναι..                                                   Μπορεί να μας ενώσει η  Μεσογειακή ταυτότητα να βρούμε λύσεις; Κ. Κ. Αυτό που μας ενδιαφέρει λοιπόν να αναδείξουμε είναι οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, των λαών μέσα σε ένα χώρο ελευθερίας όπως είναι ο χώρος της τέχνης. Οι ετερότητες, οι ομοιότητες, οι ζυμώσεις, κι ενδεχομένως η ύπαρξη – ίσως λόγω των συνθηκών, ίσως λόγω των καταβολών - κάποιας κοινής μοίρας ή οπτικής κι ευαισθησίας. Αυτό το θέμα ερευνούμε στην έκθεση “Παράδοση/Ανατροπή”. Η οποία είναι μια πολύ πιο μικρή έκθεση από την ναυαρχίδα,  το “Παντού αλλά τώρα”, που έχει άλλους στόχους και λειτουργία, άλλη δύναμη και δυνατότητες με το χρήμα που διατέθηκε κιόλας για να μπορέσει να λειτουργήσει μια τέτοια έκθεση..Η μία έκθεση π.χ έχει το 50% του προϋπολογισμού και η άλλη δεν έχει καν budget γιατί τα έργα προέρχονται από την συλλογή του μουσείου. Β. Σ. Ας έρθουμε λοιπόν στην ουσία της δικής σου έκθεσης “Παράδοση/Ανατροπή”. Πως συνδέεται αυτό το δίπολο με το θέμα της Μεσογείου και ποιά συναισθήματα θα ήθελες να έχει ο θεατής φεύγοντας από την δική σου έκθεση; Εμένα πάντως πρέπει να ομολογήσω ότι με άγγιξε κυρίως συναισθηματικά..          Κ. Κ. Σ΄ ευχαριστώ πολύ που το λες αυτό. Κι εμένα με άγγιξε συναισθηματικά κι ενδεχομένως διάβασες και την πρόθεση αυτής της έκθεσης γιατί δημιουργήθηκε, ξεκίνησε με συναισθηματική διάθεση. Ήταν η ανάγκη να αποδοθεί ένας φόρος τιμής στον Νίκο Αλεξίου που χάθηκε πρόσφατα.  Όσον αφορά στο θέμα, εντάσσεται μέσα στο γενικότερο θέμα της Μεσογείου που θα είναι το ίδιο και στην επόμενη μπιενάλε καθώς αυτή ήταν η αρχική, δική μας πρόταση κι έτσι εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ. Η επιλογή της Μεσογείου λοιπόν είναι του ΚΜΣΤ, οι επιμελητές κινούνται σε αυτά τα πλαίσια ενώ η πόλη της Θεσ/νίκης εντάσσεται σ΄ αυτήν την λογική, γιατί μην ξεχνάμε πως η Θεσ/νίκη έχει διαδραματίσει έναν ρόλο στην Μεσόγειο εδώ και 2.500 χρόνια.          Η ίδια η Μεσόγειος λοιπόν, με την μακραίωνη ιστορία της, μας σπρώχνει να εξετάσουμε τόσο τον ρόλο της παράδοσης αλλά και της ανατροπής. Κι αυτό που προκύπτει από αυτήν την έκθεση είναι ότι πάρα πολλοί καλλιτέχνες χρησιμοποιούν την παράδοση, είτε ως χειροτεχνία, είτε ως γραφή, είτε ως μνήμη κι αναφορά στους μύθους και τα αρχέτυπα..Αυτό που μου προσπάθησα τόσο ο Γιάννης Μπόλης όσο κι εγώ σ΄ αυτήν την έκθεση ήταν να δούμε ποιά από τα έργα που έχουμε στο ΚΜΣΤ (αφού δεν υπάρχει προϋπολογισμός για την έκθεση) μπορούν να συνυπάρξουν και να ανοίξουν ένα διάλογο με τον Νίκο Αλεξίου που όλο το έργο του κινείται σε αυτό το δίπολο Παράδοση/ Ανατροπή. Είναι ευτύχημα που καταφέραμε να κάνουμε τελικά αυτήν την έκθεση σχεδόν μόνο από τις συλλογές μας. Κι αυτό απαντά και σε μια άποψη αναληθή που έχει εκφραστεί από κάποιους ότι δεν εκθέτουμε παρά την Συλλογή Κωστάκη. Όχι, γίνεται μια δουλειά εδώ και αρκετά χρόνια και διαμορφώνεται παράλληλα με την υπάρχουσα μια συλλογή σύγχρονη.                                                     Ποιοί κατηγορούν την μπιενάλε Θεσ/νίκης και γιατί; Β. Σ. Η τελευταία σου αναφορά μου θύμισε κάτι άλλο που είναι καλό να σχολιάσουμε. Υπάρχουν κάποιες αναφορές αρνητικές για την μπιενάλε στα social media, απο κάποιους στο facebook που κατηγορούν την μπιενάλε Θεσ/νίκης ότι είναι ακαδημαϊκή και δεν έχει επισκεψιμότητα ακόμα κι από τους Θεσ/νικείς ενώ η Αθηναϊκή είναι πιο πειραματική, ρισκάρει νέα πράγματα κλπ. Τι απαντάς σε αυτά; Κ. Κ.  Καταρχήν δεν τα γνωρίζω. Πρέπει να σου πω ότι δεν είμαι στο Facebook κι έχω τόση πολύ δουλειά που δεν μου μένει χρόνος. Αλλά δεν μπορώ να φανταστώ πως μπορεί να μιλάει κανείς για ακαδημαϊκή μπιενάλε και να αναφέρεται σε για νέα μπιενάλε που μόνον ακαδημαϊκή δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Η απάντησή μου είναι ότι αρκεί κάποιος να πάρει τους 3 περασμένους καταλόγους αλλά και τον φετινό για να δει πόσο ακαδημαϊκή είναι. Η λέξη ακαδημαϊκή χάνει βέβαια το νόημά της όταν αναφέρεται σε κάτι τόσο βραχύβιο. Προσωπικά θεωρώ ότι από την πρώτη χρονιά αλλά και μετά και η Catherine David και ο Jan-Erik Lundström και η Μαρία Τσατσάνογλου και η Sylvia Bisi και η Gabriela Salgado αλλά κι όλοι οι άλλοι επιμελητές δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως άνθρωποι ακαδημαϊκοί ή που δεν πειραματίζονται και δεν ταξιδεύουν ή δεν παρακολουθούν τα πράγματα εν τη γενέσει τους. Κατά συνέπεια αυτό και μόνο αποτελεί μια πρώτη απάντηση. Πέραν όμως αυτού, δεν μπορώ να καταλάβω πως μπορεί κανείς να κρίνει τον πειραματικό χαρακτήρα μιας εκδήλωσης αν δεν την επισκεφθεί..                         Ξέρεις είναι πάρα πολύ εύκολο να μπαίνουμε σε μια λογική αντιπαράθεσης αλλά η μπιενάλε Θεσ/νίκης δεν έχει κανέναν λόγο να αντιπαρατίθεται…Αντίθετα, μάλλον λειτουργεί συμφιλιωτικά και συμπληρωματικά με οτιδήποτε ύπάρχει. Θα ήταν πάρα πολύ αστείο να θεωρούμε ότι “κομίζομεν γλαύκα εις Αθήνας”. Τίποτα απ΄ αυτά δεν κάνουμε. Εμείς έχουμε έναν στόχο, που συνδέεται άμεσα και με τον σκοπό μας ως ένα Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, να φροντίσουμε την προώθηση της Σύγχρονης Τέχνης, τους Έλληνες καλλιτέχνες προς τα έξω, να ερευνήσουμε όσο γίνεται τον χώρο, να λειτουργήσουμε πειραματικά και πιο ευέλικτα –αν θέλεις- και μέσα από το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης που διαθέτουμε, και ταυτοχρόνως, ως θεματοφύλακες μιας σημαντικής συλλογής διεθνούς αναγνώρισης να την αξιοποιήσουμε στο μέγιστο δυνατόν συσχετίζοντάς την και με σημερινά επίκαιρα έργα.                                                          Τί ξεχωριστό έχει η κάθε έκθεση της μπιενάλε;      Β. Σ. Ας πούμε δυό λόγια και για τις υπόλοιπες εκθέσεις και τι ξεχωριστό περιλαμβάνουν..Για παράδειγμα είδα την έκθεση του Μακεδονικού Μουσείου που έχει μια πιο εννοιολογική και βιωματική προσέγγιση κι εξετάζει όλες αυτές τις ωραίες, ιστορικές διαδρομές π.χ της arte povera, της δικής μας καλής μοντερνιστικής παράδοσης -που άλλωστε θέτει και η δική σου έκθεση κι είναι σημαντικό αυτό για τους Έλληνες καλλιτέχνες- αλλά κι όνο αυτόν τον γόνιμο κοσμοπολιτισμό που χαρακτηρίζει τον Ντένη Ζαχαρόπουλο. Η έκθεση αυτή λειτουργεί συμπληρωματικά με την κεντρική έκθεση και] μου άρεσε πολύ. Εσένα πως σου φάνηκε αυτή η έκθεση; Κ. Κ. Κοίταξε, θεωρώ πως η έκθεση του Μακεδονικού Μουσείου, -που το αντικείμενο του είναι συναφές με το δικό μας και με το οποίο συνεργαζόμαστε πιο στενά από ότι με τα άλλα-, είναι όντως και συμπληρωματική και είναι μια από τις καλύτερες εκθέσεις που έχω δει στο Μακεδονικό Μουσείο. Αναδεικνύει παράλληλα με το θέμα της Μπιενάλε και τις διαφορετικές συλλογές του μουσείου. Το θεωρώ λοιπόν μια ευτυχή συγκυρία και προφανώς ο φίλος και συνάδελφος Ντένης Ζαχαρόπουλος είχε και κέφια και διάθεση μεγάλη για να φτιάξει αυτήν την έκθεση. Την θεωρώ λοιπόν πολύ σημαντική. Β. Σ. Ναι..   Κ. Κ.  Όλες τις εκθέσεις, όλων των μουσείων, ας πάρουμε ως παράδειγμα της Βάσως Κατράκη που κάποιος θα μπορούσε εκ πρώτης όψεως να θεωρήσει ότι δεν έχει συνάφεια, είναι σχετικές. Θεωρώ ότι λόγω της κοινωνικής και πολιτικής διάστασης του έργου της Κατράκη αλλά και της ηθικής διάστασης της προσωπικότητάς της, αυτή η έκθεση είναι πολύ συναφής γιατί σχετίζεται με την Μεσόγειο και την ιδέα μιας μπιενάλε, αφού ξεκινάει με μια μπιενάλε, του 1966. B. Σ. Και η Μπιενάλε του Λευκού Οίκου του Νίκου Χαραλαμπίδη στον Λευκό Πύργο; Κ. Κ. Η μπιενάλε του Λευκού Οίκου είναι μια διεθνής διαδικτυακή πλατφόρμα του Νίκου Χαραλαμπίδη, την οποία όταν την είδα στην ART Athina θεώρησα πως είναι ένα πραγματικά πρωτότυπο κι ιδιαίτερα ενδιαφέρον έργο που γίνεται με την συνέργεια πολλών καλλιτεχνών και την πρωτοβουλία ενός Έλληνα καλλιτέχνη κι έχει να δώσει πάρα, πάρα πολλά πράγματα, πρωτότυπα ενδιαφέροντα. Αποτελεί ένα υπόδειγμα συνεργασίας καλλιτεχνών κι από την στιγμή που ο ίδιος διασφάλισε την δυνατότητα χρήσης του ονόματος του Λευκού Οίκου, δεν μπορώ να φανταστώ ότι υπάρχουν πολλές άλλες τέτοιες προτάσεις αυτήν την στιγμή στον Ελληνικό χώρο και θεώρησα πως η Θεσ/νίκη πρέπει να δώσει στέγη σε κάτι τέτοιο και την δυνατότητα προβολής και γνωστοποίησης. Β. Σ. Συμφωνούμε.. Κ. Κ. Σκέφτηκα ότι ο Λευκός Πύργος που υπήρξε μια φυλακή κι είναι ταυτόχρονα σύμβολο μιας πόλης, με τον Λευκό Οίκο που είναι ένα άλλο σύμβολο ενός έθνους πλέον κι ένα ευρύτερο, παγκόσμιο σύμβολο, που μπορεί να μην είναι φυλακή αλλά λειτουργούν τα πράγματα με έναν τρόπο όπως ξέρεις “κεκλεισμένων των θυρών” είναι πολύ ενδιαφέρον χώρος συμβολικά για να φιλοξενήσει ένα τέτοιο project.. Όπως έχει και πάλι συμβολικό, επιστημονικό, γνωστικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον η έκθεση με το παλίμψηστο στο Αρχαιολογικό Μουσείο που γνωστοποιεί ότι το πρώτο γραπτό βιβλίο της Ευρώπης βρίσκεται στην Θεσ/νίκη κι είναι ο πάπυρος του Δερβενίου τον οποίο συνδυάζει με τρεις αναγνώσεις προτάσεις από τον θεσσαλονικιό καλλιτέχνη Δημήτρη Ξόνογλου….                                                  Ποιές είναι οι προσεχείς εκδηλώσεις της μπιενάλε; Β. Σ. Ωραία.. Και ποιές θα είναι οι προσεχείς εκθέσεις κι εκδηλώσεις που θα γίνουν μέχρι το τέλος Ιανουαρίου 2014; Κ. Κ. Είναι πολλές. Αυτό που είδαμε είναι λίγο περισσότερο από το μισό. Ήδη η μπιενάλε για τρίτη χρονιά βγαίνει έξω από τους χώρους των μουσείων και διοργανώνει το φεστιβάλ performance που όπως ξέρεις είναι ένα είδος τέχνης που συνδυάζει τα εικαστικά, το θέατρο και την κίνηση. Θα έχουμε σημαντικούς νέους performers αλλά και αφιέρωμα στην Valie Export και τον Δημήτρη Αληθεινό. Παράλληλα γίνεται το workshop των νέων καλλιτεχνών, με τελειόφοιτους καλλιτέχνες γειτονικών σχολών Καλών Τεχνών από τα Γιάννενα και την Φλώρινα. Έχουμε καλέσει δύο σημαντικούς καλλιτέχνες τον Adrian Paci και τον Νίκο Ναυρίδη να κάνουν master classes κι αυτό πραγματοποιείται με το Πεδίο Δράσης Κόδρα. Επίσης θα γίνει και το Συμπόσιο που φέτος εξετάζει τον ρόλο των αρχείων στην Σύγχρονη Τέχνη και τέλος το νέο στοιχείο στο κεντρικό πρόγραμμα είναι οι παρεμβάσεις στους δημόσιους χώρους. Κι έτσι θα γίνουν τοιχογραφίες σε δημόσιους χώρους και σχολεία από την ομάδα Urban, όπου θα παρέμβουμε και με ειδικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Κι αυτό γιατί πιστεύουμε ότι είναι πολύ σημαντικό να απευθυνθούμε και στην πολύ νέα γενιά και να συμπράξουμε μαζί της .. Και βέβαια θα έχουμε και πλούσιο παράλληλο πρόγραμμα με προβολές και ντοκιμαντέρ για την Τέχνη σε συνεργασία με το Διεθνές Φεστιβάλ Κιν/φου Θεσ/νίκης. οι εκθέσεις σε συνεργασία με τα Δημήτρια κ. λ. π.                                                                    Κρίση και τέχνη: Το τελικό μήνυμα Β. Σ. Θέλω να κλείσουμε αυτήν την συζήτηση αναφερόμενοι στους νέους καλλιτέχνες. Υπάρχει στα πλαίσια της κρίσης μια κατάσταση όπου η τέχνη αντιμετωπίζεται ως ο φτωχός συγγενής. Ξαφνικά αφαιρούνται από τα Λύκεια τα καλλιτεχνικά μαθήματα, κλείνουν διάφορα Πανεπιστήμια, η ΑΣΚΤ έχει σοβαρά προβλήματα κλπ. Οι νέοι απόφοιτοι των Καλών Τεχνών αντιμετωπίζουν προφανώς με τρόμο την μελλοντική τους ζωή. Τι μήνυμα έχεις να δώσεις σε αυτά τα νέα παιδιά; Κ. Κ. Γνωρίζω τις μεγάλες δυσκολίες που περνάνε και οι νέοι και όλοι μας. Το μόνο που θα μπορούσα να τους πω είναι ότι ο χώρος της τέχνης ότι και να συμβαίνει είναι ένας χώρος στον οποίον έχουν διασφαλισμένη την ελευθερία της έκφρασης. Πρέπει να έχουν αντοχή και κουράγιο γιατί πάρα πολύ σημαντικά πράγματα στον χώρο της τέχνης έγιναν κάτω από συνθήκες πίεσης, ριζικών αλλαγών και αναταραχών.   Ξέρω ότι δεν είναι εύκολο, αλλά πιστεύω ειλικρινά ότι υπάρχει πολύ καλό καλλιτεχνικό δυναμικό σ΄αυτήν την χώρα, το πιστεύω και παρόλο που η χώρα μας καθυστέρησε και έμεινε για καιρό στο απόκεντρο των σημαντικών γεγονότων, σήμερα γίνονται προσπάθειες και από ιδιώτες αλλά και κάποιους ανθρώπους σε θεσμικές θέσεις, όπως εμείς, που καταλαβαίνουν και θέλουν να επιταχυνθεί η εξέλιξη και προσπαθούν στον βαθμό που μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα. Παρά τις δυσκολίες και τη νοοτροπία μας υπάρχει χώρος για όλους. Πρέπει όλοι να ξέρουμε πως όσο κι αν είναι μαύρες οι μέρες θα έρθουν και πολύ καλύτερες και να θυμόμαστε πως είμαστε στον χώρο αυτό που μας επιτρέπει να ζούμε αλλιώς..ουτοπικά; ελεύθερα; κατάλαβες τι εννοώ; Να ζούμε πέρα από την μιζέρια και την κακομοιριά. Β. Σ. Σε ευχαριστώ πολύ. Κ. Κ. Εγώ σε ευχαριστώ.

MTV Awards 2013: sex, drugs but no rock n ΄roll.

Κάποτε στα βραβεία MTV κυριαρχούσε ο Michael Jackson τώρα το κ…τρίψιμο της Miley Cyrus                                                                                                                                                       Της Βασιλίκας Σαριλάκη Ακολουθώντας πιστά την προτροπή των New York Times πως ο καλύτερος τρόπος να δείς τα βραβεία του MTV είναι να χαζεύεις παράλληλα τα ξεκαρδιστικά σχόλια στο twitter, στο facebook και τις εικονίτσες gif πραγματικά φέτος διασκεδάσαμε κι είπαμε να σας το μεταδώσουμε. Απο την άλλη, βρήκαμε εξαιρετικά ενδιαφέρον ότι σύσσωμος σχεδόν ο Αμερικανικός Τύπος, και κυρίως η διαδικτυακή εκδοχή του τόλμησε να ασκήσει σκληρή έως αδίστακτη κριτική στην φετινή διοργάνωση. Σε αντίθεση με τον Ελληνικό Τύπο, που δείχνει να φοβάται την τεχνοκριτική κι επιμένει να αγνοεί την δύναμή του έναντι της εμπορικής κουλτούρας της τηλεόρασης.. Σήμερα η κουλτούρα που πλασάρουν οι αμερικανοί managers του mainstream αμφισβητείται με σθένος. Τους τραβάει πλέον το χαλί ο Τύπος, τους τα ψάλλουν ακόμη και mainstream καλλιτέχνες πασίγνωστοι παγκοσμίως όπως ο Jared Leto τον οποίον ναι μεν βράβευσαν με το βραβείο καλύτερου rock video αλλά εκτόπισαν από το κεντρικό show καθώς ο ίδιος έχει δημιουργήσει το ντοκιμαντέρ ARTIFACT όπου καταγγέλλει την εκμετάλλευση που δέχτηκε το συγκρότημά του 30 seconds to Mars απο την μουσική βιομηχανία ΕΜΙ ! Το ανεξάρτητο ντοκιμαντέρ μόλις μεταδόθηκε σε πρώτη προβολή κι είναι πολύ αποκαλυπτικό αφού η έρευνα δείχνει πως την ΕΜΙ έχουν μηνύσει συγκροτήματα από τους Beatles μέχρι και τους Pink Floyd!   Με άρθρο της που τιτλοφορείται: Όλα ήταν μαύρα στα βραβεία του MTV εκτός απο τους νικητές, η εφημερίδα Huffington Post κριτικάρει ανοιχτά την φετινή διοργάνωση όπως και η NYDaily News με τίτλο:  Η Miley Cyrus χρησιμοποιεί το σφουγγάρι αφρού ως σεξουαλικό εργαλείο - μεγάλη νύχτα για τον Justin Timberlake με επανένωση του με NSYNC στα MTV Awards. “Τα βραβεία, –σημειώνει- γνωστά εδώ και πολλά χρόνια για την χοντροκοπιά της γλώσσας και των εκπλήξεών τους αναβίωσαν την γνωστή τους παράδοση “κλαίγοντας- για –προσοχή” με την περφόρμανς της Cyrus. Βγάζοντας συνέχεια έξω την γλώσσα και αυτοχαιδευόμενη με νόημα, αυτή η ξεπεταγμένη τηνέιτζερ δούλεψε σκληρά για να καπαρώσει το κεντρικό βραβείο της βραδιάς. Και για να τσιμεντώσει τον τίτλο στην διάρκεια ντουέτου με τον   Thicke του τρίφτηκε σε στυλ στρίπερ..” Μετά τόσο “άλεσμα” –είπε χαριτολογώντας ο κωμικός Kevin Hart-  η Miley θα πρέπει να τρέξει  ν΄ αγοράσει άμεσα τεστ εγκυμοσύνης!.”                              H εκφραστική αντίδραση του Will Smith και της οικογένειάς του βλέποντας την Miley Cyrus :) Στην παρακάτω φωτογραφία που ανέβασε η NY Daily News βλέπουμε το σοκ της οικογένειας Smith ενω για έλλειψη προστασίας των ανήλικων τηλεθεατών έκανε λόγο η καταγγελία της Επιτροπής Γονέων της Αμερικανικής Τηλεόρασης όπως αναφέρει η εφημερίδα The Guardian.        H Lady Gaga, ενω κανείς δεν το περίμενε, αποδείχθηκε σχεδόν σεμνή (sic)  μπροστά στις εξαλλοσύνες της Miley Cyrus και άνοιξε το σόου με το νέο της κομμάτι “Applause.”. Στην τρίλεπτη διάρκεια του κομματιού άλλαξε 5 κοστούμια και έβαλε αντίστοιχες περούκες.                                                                                   Η Lady Gaga σε ασκήσεις αεροβικής   Μετά το πέρας της γιορτής η Lady Gaga οδεύει προς το πάρτυ της διοργάνωσης φορώντας το σουτιέν με τα τεράστια κοχύλια.  Αρνείται φυσικά να ανοίξει μόνη της την πόρτα του αυτοκινήτου. Ε θα παραήταν εκκεντρικό! Αυτά δεν τα κάνει ποτέ ένας σταρ που σέβεται τις πλαστικές του..   Η  μαύρη κουλτούρα έμοιαζε να βρίσκεται παντού, από τους ήχους του Justin Timberlake μέχρι τους ρυθμούς της Katy Perry. Μια αναμφίβολα καλή παρουσία ήταν εκείνη του Kanye West που κέρδισε τις εντυπώσεις. Οι Macklemore & Ryan Lewis με το  “Can’t hold us” πήραν σπίτι τους τον “αστροναύτη” για το καλύτερο βίντεο hip-hop, κερδίζοντας τους Drake, Kendrick Lamar και A $ AP Rocky, κάτι που δυσαρέστησε αρκετούς τηλεθεατές. Αλλά αυτό που σόκαρε ήταν η απονομή ενός βραβείου με βαρύ όνομα, εκείνο του Mickael Jackson στον Justin Timberlake που τον έβαλαν να τραγουδήσει για 20 λεπτά!… Σε μια τέτοια messy φιέστα όπως χαρακτήρισε την βραδυά ο αμερικανικός Τύπος αυτό δεν ήταν οτι καλύτερο. Και το χειρότερο δεν καν ήταν τα σεξοξεσαλώματα της 20χρονης Miley που άλλωστε μέχρι πρόσφατα ήταν μια απλή Disney star. (Εξάλλου την έκραξαν επιμελώς διάφοροι γνωστοί..Απο την  Brooke Shields που αναρωτήθηκε ποιός την συμβούλευσε να κάνει αυτην την απεννοημένη περφόρμανς μέχρι την Cyndie Lauper που την κατέκρινε για σεξιστικά επικίνδυνα μηνύματα στους τηνέιτζερς). Το χειρότερο δεν ήταν επίσης η επίδειξη των πρόσφατα χειρουργημένων πισινών της Lady Gaga τους οποίους δεν έχασε την ευκαιρία να επιδείξει…τυλιγμένους σε φύλλα χρυσού, -ασκώντας θλιβερή ιεροσυλία στα οστά του Joseph Beuys- ούτε η εκ νέου μίμηση της άλλης θλιβερής art persona της Abramovic…Όχι το πρόβλημα ήταν αλλού..                                                                        Τα επιχρυσωμένα οπίσθια της Lady Gaga Το μεγάλο πρόβλημα είναι το χάος που προκαλείται όταν κανείς χάνει κάθε αίσθηση του μέτρου τυφλωμένος από τα λεφτά χάνοντας οριστικά τον στόχο που είναι η τέχνη και η ποιότητα. Τι άλλο μπορεί να σημαίνει ο εκτοπισμός του συγκροτήματος Thirty Seconds To Mars απο το κεντρικό show ενώ  κέρδισε το βραβείο MTV «Best Video Rock για το τραγούδι « Up in the Air”  που παραδόθηκε στο pre-show; "Η μουσική rock n 'roll αξίζει μια θέση στο show" είπε ο τραγουδιστής του συγκροτήματος Jared Leto στην Huffington Post. “Το είπα στους υπεύθυνους του MTV... Δεν νομίζω ότι οι άνθρωποι θα βαρεθούν ποτέ το rock.. Ζούμε σε έναν κόσμο αυτή τη στιγμή που φαίνεται να θέλει να αναισθητοποιηθεί, φαίνεται να θέλουν να αισθάνονται μόνο ένα πράγμα, είναι σε μια κατάσταση κάποιας καταστολής αισθήσεων. Κι αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην μουσική αλλά και στο σινεμά όπου μια μικρή έξυπνη ιδέα γίνεται τηλεόραση και σινεμά. Είναι θέμα γενικής κουλτούρας.”. Ο Leto ενθάρρυνε επίσης το κοινό της ροκ να εκφράσει την απογοήτευσή του για το MTV, δηλώνοντας ότι ο ίδιος το είχε ήδη κάνει. Από την άλλη ο ντράμερ του συγκροτήματος Foo Fighters Taylor Hawkins έκανε την εξής δήλωση: «Ζω παίζοντας rock 'n' roll, όλη μου την ζωή.. γιατί να διαμαρτυρηθεί ο Jared Leto; Ποιος νοιάζεται για το MTV, καλά είναι τα βραβεία, αλλά δεν σημαίνουν τίποτα. Χεστήκαμε. Αυτό είναι rock 'n' roll!”