Πήγαμε, είδαμε κι αποφανθήκαμε. Η φετινή μπιενάλε Θεσ/νίκης είναι το εικαστικό γεγονός της χρονιάς! Η δυναμική παρουσία της κεντρικής έκθεσης υπό την επιμέλεια της διεθνούς φήμης επιμελήτριας Adelina von Furstenberg, αλλά και οι εκθέσεις των 5 σημαντικότερων μουσείων της Θεσ/νίκης όπως και οι υπόλοιποι φορείς υπο την γενική διεύθυνση της Κατερίνας Κοσκινά που ηγείται του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, διοργανωτή της μπιενάλε έκαναν πραγματικά πολύ εντυπωσιακή δουλειά. Το Art Noise συζήτησε μαζί της κι είχε πολλά αλλά κι ενδιαφέροντα πράγματα να μας πεί..
Συνέντευξη, Βασιλίκα Σαριλάκη
Βασιλίκα Σαριλάκη: Κατερίνα, κάνοντας μια πρώτη αποτίμηση της 4ης μπιενάλε που μόλις ξεκίνησε έχω την εντύπωση πως είναι η κορυφαία εκδήλωση τέχνης της χώρας αυτήν την στιγμή.
Κι αυτό γιατί κατάφερε να κατοχυρώσει έναν θεσμό συνεργασίας των 5 σημαντικότερων μουσείων, με την πλειονότητα των πολιτιστικών ιδρυμάτων της συμπρωτεύουσας, με την στήριξη του Δήμου Θεσ/νίκης και να συνδεθεί ακόμη και με το Φεστιβάλ κιν/φου. Αλλά πέρα από όλα αυτά, το βασικότερο δηλ. η ποιότητα των εκθέσεων που είδα είναι πραγματικά εντυπωσιακή. Μπορούμε επομένως να πούμε πως η φετινή μπιενάλε είναι η μεγαλύτερη και η καλύτερη που είχαμε ποτέ;
Κατερίνα Κοσκινά: Προσωπική μου εκτίμηση, –όσο αντικειμενική μπορώ να είμαι- είναι πως ναι η φετινή μπιενάλε είναι η πιο ολοκληρωμένη από τις προηγούμενες.
Β. Σ. Στην Ελλάδα όπως είναι γνωστό η συνεργασία ειδικά τόσων πολλών φορέων αλλά και η μεταξύ τους συνεννόηση είναι δύσκολη.. Εσύ πως τα κατάφερες; Αυτό έγινε σταδιακά; Και ποιές είναι οι περαιτέρω προοπτικές;
Κ. Κ. Η σημερινή εποχή επιβάλλει τις συνέργειες. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να συνεχίσουμε να δρούμε και να παράγουμε παρά μόνο μέσα από συνέργειες και συνεργασίες. Πέρα από αυτό, η δική μας προσπάθεια έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια. Ούτως ή άλλως από την πρώτη κιόλας μπιενάλε υπήρχαν συνεργασίες με φορείς και μουσεία. Αυτές με τα χρόνια εδραιώθηκαν, πολλαπλασιάστηκαν, και πριν από δύο χρόνια, όπως ξέρεις, υπογράψαμε συνεργασία τα 5 σημαντικότερα μουσεία της πόλης. Το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, θέλοντας να τιμήσει αυτήν την συνεργασία την τρίτη μπιενάλε την έκανε ως συμπαραγωγή με τα άλλα μουσεία (παρόλο που είναι ο αποκλειστικός δικαιούχος της χρηματοδότησης), και φέτος συνεχίσαμε την συνεργασία μας, όντας μεν οι μόνιμοι οργανωτές, αλλά με την σύμπραξη των άλλων μουσείων και την στήριξη του Δήμου Θεσ/νίκης. Και με την σύμπραξη εννοώ ότι δίνεται έμπρακτα η δυνατότητα στα άλλα 4 μουσεία να παράξουν την δική τους έκθεση, το καθένα σε συνάφεια με τους στόχους και το αντικείμενό του, διαθέτοντας ένα σημαντικό ποσό από την χρηματοδότησή μας. Όπως καταλαβαίνεις δεν είναι εύκολο, ούτε εξυπακούεται, αλλά είναι σημαντικό , διότι η … ισχύς εν τη ενώσει! Επιπλέον, συνεχίζεται η παρουσίαση έργων της κεντρικής έκθεσης στους χώρους των άλλων μουσείων..
Β. Σ. Υπήρξαν συνάδελφοι τεχνοκριτικοί από το εξωτερικό αλλά και καλλιτέχνες που σε μια συζήτηση που κάναμε στην Θεσ/νίκη έλεγαν ότι η δική μας μπιενάλε είναι καλύτερη κι από της Κωνσταντινούπολης που τρέχει αυτήν την στιγμή και που όπως ξέρεις είναι και παλιότερη από την δική μας αλλά και ανερχόμενη γενικά..Αν λοιπόν θέλαμε να κατατάξουμε την δική μας μπιενάλε σήμερα στον γενικό χάρτη των μπιενάλε που θα την βάζαμε;
Κ. Κ. Είναι πολύ δύσκολο να απαντήσω καταρχήν γιατί δεν έχω δει την φετινή μπιενάλε της Κων/λης. Αυτό που θα σου πω όμως, μια και μου δίνεις την δυνατότητα είναι, πως για δεύτερη φορά συνεργαζόμαστε τόσο με την μπιενάλε της Κων/λης όσο και με την μπιενάλε της Λυών με στόχο την αμοιβαία προβολή των δράσεών μας. Και με τις δύο παραπάνω μπιενάλε που είναι παλαιότερες από την δική μας έχουμε κοινά την αναφορά στην πόλη διεξαγωγής, την Μεσόγειο κι ότι έχουν χρηματίσει και στις δύο εξαιρετικοί θεωρητικοί ως επιμελητές, διευθυντές κλπ.
Όταν η τέχνη συμπάσχει, πενθεί και προφητεύει..
Β. Σ. Σε αυτήν την περίοδο της κρίσης που περνάμε τι μπορεί να αποφέρει η μπιενάλε ειδικά στην πόλη της Θεσ/νίκης
σε επίπεδο επισκεψιμότητας, τουρισμού αλλά και σε ένα πεδίο προβληματισμού; Θυμάσαι το βράδυ των εγκαινίων που
κάνατε όλοι αναφορά στην δολοφονία του Παύλου Φύσσα, τόσο εσύ, όσο κι η Adelina von Furstenberg αλλά κι ο δήμαρχος ο κος Μπουτάρης..
Κ. Κ. Είναι αδύνατον να συμβαίνει ένα τέτοιο συνταρακτικό γεγονός, δραματικό και ταυτόχρονα προκλητικό που δημιουργεί ένα κλίμα οργής και την ανατροπή όσων είχαμε συνηθίσει ως κεκτημένα και μάλιστα να λαμβάνει χώρα λίγες ώρες πριν τα εγκαίνια και να αποσιωπηθεί.
Προσωπικά, όπως είπα και στα εγκαίνια ήταν αδύνατον –για λόγους προφανείς- να τα μεταφέρουμε άλλη μέρα. Από την άλλη θεωρώ ότι δεν μπορεί να συμβαίνουν τέτοια πράγματα κι εμείς να κάνουμε γιορτές και πάρτυ στα πλαίσια των εγκαινίων χωρί ςνα διαμαρτυρόμαστε ή να συμμετέχουμε με κάποιο τρόπο στην ευαισθητοποίηση του κόσμου επ’αυτού . Κατά συνέπεια ορθώς νομίζω αναφέρθηκε από όλους..
Β. Σ. Ορθότατα.
Κ. Κ. Σε ότι αφορά στον κοινωνικό και σύγχρονο προβληματισμό που αποφέρει μια τέτοια διοργάνωση προφανώς και μπορεί να συμβάλλει. Γιατί μια μεγάλη διοργάνωση σαν κι αυτή που απευθύνεται στους πολίτες της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της χώρας μας αλλά και στους γείτονες και τις άλλες χώρες και που προσδοκά να αποκτήσει και μια παρουσία σε ένα διευρυμένο χάρτη πολιτιστικό και δή μέσα στην Μεσόγειο που είναι μια φλεγόμενη αυτήν την στιγμή περιοχή, προφανώς έχει σημασία τι περιλαμβάνει ως ερέθισμα καθώς έχουμε πάρα πολλούς αποδέκτες. Η δύναμη της τέχνης κι ο κοινωνικός της ρόλος πιστεύω πως αυτήν την στιγμή γενικότερα αλλά ειδικότερα στην Μεσόγειο είναι ιδιαίτερα έντονα και διευρυμένα σε σχέση με το παρελθόν. Και όπου δεν είναι , πρέπει να γίνει.
Πιστεύω δε, -και θα χρησιμοποιήσω και ένα παράδειγμα- πως η μέρα που συνέβη η δολοφονία του Παύλου Φύσσα, ουσιαστικά εγκαινιάστηκε μία μπιενάλε στην οποία συμμετέχει το έργο του Τούρκου καλλιτέχνη Huseyυin Karabey στο Γενί Τζαμί, που αναφέρεται στην δολοφονία για πολιτικούς λόγους του Αρμένιου δημοσιογράφου Hrant Dink και πραγματικά είναι και εντυπωσιακό και ανατριχιαστικό να βλέπει κανείς ότι αυτό το γεγονός που για μας είναι πρωτόγνωρο έχει ήδη συμβεί αλλού το 2007 κι έχει καταγραφεί όχι μόνον από τα ΜΜΕ αλλά έγινε και έργο τέχνης και διαμαρτυρίας. Αυτό δείχνει τη σχέση πραγματικότητας και τέχνης αλλά και τον ρόλο της.
Πολιτική και τέχνη. Και πολιτική τέχνη
Β. Σ. Προεκτείνοντας αυτόν τον συλλογισμό σου θέλω να πω πως παρατηρώντας την κεντρική έκθεση που επιμελήθηκε η διεθνούς φήμης επιμελήτρια Adelina von Furstenberg είδαμε ότι αυτό που κατά κάποιον τρόπο φοβόμασταν κάπως στην Ελλάδα, δηλ. να δείξουμε σε μεγάλη έκταση πολιτική τέχνη, εδώ αποδείχτηκε ότι τα υψηλής ποιότητας έργα που δεν είναι απλώς καταγγελτικά αλλά σηματοδοτούν κοινωνικές καταστάσεις κι εμπεριέχουν δυναμικά μηνύματα λειτουργούν αρκετά καλά σε μια έκθεση. Επίσης νομίζω πως αποδείχθηκε ειδικά μέσα από αυτήν την έκθεση ότι η Μεσογειακή ταυτότητα με την ευρεία της έννοιά υφίσταται σαφώς. Κι αφού έχουμε τα ίδια προβλήματα και ιδιοσυγκρασία μπαίνει το ερώτημα μήπως αν συνεργαζόμασταν στενότερα οι λαοί της Μεσογείου και του Ευρωπαϊκού Νότου που περνάμε κρίση θα μπορούσαμε να βοηθηθούμε τόσο σε οικονομικό όσο και πολιτισμικό επίπεδο;
Κ. Κ. Δεν νομίζω καταρχήν ότι αυτό οφείλεται μόνο σε φόβο. Απλώς στην Ελλάδα δεν έχουμε τόσο μεγάλες η φιλόδοξες διοργανώσεις. Η πραγματικότητα είναι ότι ανεξάρτητα αν αυτό γίνεται στην Θεσ/νίκη ή στο Μαρακές ή στην Κων/λη οι συνθήκες είναι τέτοιες ώστε δεν είναι δυνατόν να αποσιωπηθεί μια πολιτική πραγματικότητα, μια κοινωνική αναταραχή, ένας αναβρασμός, ένα ξαναμοίρασμα των συνόρων, η αναθεώρηση συνθηκών και καταστάσεων, ακόμη και δεδομένων. Γιατί πέρα από μια δολοφονία κάποιου κάπου, πράγμα που ήδη γνωρίζαμε, τώρα αυτά έχουν μπει στην καθημερινότητά μας και μας αγγίζουν.
Πρόκειται πλέον για ένα ξαναμοίρασμα της τράπουλας. Και δεν είναι καν περιορισμένο στο Νότιο τμήμα. Το πρόβλημα είναι γύρω από την Μεσόγειο. Γράφω και στο κείμενό μου ότι αυτό που βλέπει κανείς σήμερα είναι ότι από το Γιβραλτάρ μέχρι την Κύπρο κι από την Αίγυπτο μέχρι την Ελλάδα και την Ισπανία τα πράγματα έχουν αλλάξει. Και αυτά που αλλάζουν στην περιοχή της Μεσογείου έχουν και ευρύτερη επίδραση. Πέρα από τις οικονομικές ανακατατάξεις στην Μεσόγειο ή το θέμα με τα ενεργειακά της αποθέματα, υπάρχει και η συμβολική διάσταση της Μεσογείου. Η αλλαγή της κατάστασής της επηρεάζει την ισορροπία όλου του Δυτικού Πολιτισμού. Όσον αφορά τώρα στην κεντρική έκθεση, επειδή την Μεσόγειο δεν την προσδιορίζουμε στενά μόνον ως μια γεωγραφική περιοχή, υπάρχουν και καλλιτέχνες που δεν είναι αποκλειστικά από την Μεσόγειο. Μιλάμε για μια συμβολική περιοχή, για το λίκνο ενός πολιτισμού τόσο δυτικού όσο και ανατολικού.
Β. Σ. Ναι, ναι..
Μπορεί να μας ενώσει η Μεσογειακή ταυτότητα να βρούμε λύσεις;
Κ. Κ. Αυτό που μας ενδιαφέρει λοιπόν να αναδείξουμε είναι οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, των λαών μέσα σε ένα χώρο ελευθερίας όπως είναι ο χώρος της τέχνης. Οι ετερότητες, οι ομοιότητες, οι ζυμώσεις, κι ενδεχομένως η ύπαρξη – ίσως λόγω των συνθηκών, ίσως λόγω των καταβολών - κάποιας κοινής μοίρας ή οπτικής κι ευαισθησίας. Αυτό το θέμα ερευνούμε στην έκθεση “Παράδοση/Ανατροπή”. Η οποία είναι μια πολύ πιο μικρή έκθεση από την ναυαρχίδα, το “Παντού αλλά τώρα”, που έχει άλλους στόχους και λειτουργία, άλλη δύναμη και δυνατότητες με το χρήμα που διατέθηκε κιόλας για να μπορέσει να λειτουργήσει μια τέτοια έκθεση..Η μία έκθεση π.χ έχει το 50% του προϋπολογισμού και η άλλη δεν έχει καν budget γιατί τα έργα προέρχονται από την συλλογή του μουσείου.
Β. Σ. Ας έρθουμε λοιπόν στην ουσία της δικής σου έκθεσης “Παράδοση/Ανατροπή”. Πως συνδέεται αυτό το δίπολο με το θέμα της Μεσογείου και ποιά συναισθήματα θα ήθελες να έχει ο θεατής φεύγοντας από την δική σου έκθεση; Εμένα πάντως πρέπει να ομολογήσω ότι με άγγιξε κυρίως συναισθηματικά..
Κ. Κ. Σ΄ ευχαριστώ πολύ που το λες αυτό. Κι εμένα με άγγιξε συναισθηματικά κι ενδεχομένως διάβασες και την πρόθεση αυτής της έκθεσης γιατί δημιουργήθηκε, ξεκίνησε με συναισθηματική διάθεση. Ήταν η ανάγκη να αποδοθεί ένας φόρος τιμής στον Νίκο Αλεξίου που χάθηκε πρόσφατα. Όσον αφορά στο θέμα, εντάσσεται μέσα στο γενικότερο θέμα της Μεσογείου που θα είναι το ίδιο και στην επόμενη μπιενάλε καθώς αυτή ήταν η αρχική, δική μας πρόταση κι έτσι εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ. Η επιλογή της Μεσογείου λοιπόν είναι του ΚΜΣΤ, οι επιμελητές κινούνται σε αυτά τα πλαίσια ενώ η πόλη της Θεσ/νίκης εντάσσεται σ΄ αυτήν την λογική, γιατί μην ξεχνάμε πως η Θεσ/νίκη έχει διαδραματίσει έναν ρόλο στην Μεσόγειο εδώ και 2.500 χρόνια.
Η ίδια η Μεσόγειος λοιπόν, με την μακραίωνη ιστορία της, μας σπρώχνει να εξετάσουμε τόσο τον ρόλο της παράδοσης αλλά και της ανατροπής. Κι αυτό που προκύπτει από αυτήν την έκθεση είναι ότι πάρα πολλοί καλλιτέχνες χρησιμοποιούν την παράδοση, είτε ως χειροτεχνία, είτε ως γραφή, είτε ως μνήμη κι αναφορά στους μύθους και τα αρχέτυπα..Αυτό που μου προσπάθησα τόσο ο Γιάννης Μπόλης όσο κι εγώ σ΄ αυτήν την έκθεση ήταν να δούμε ποιά από τα έργα που έχουμε στο ΚΜΣΤ (αφού δεν υπάρχει προϋπολογισμός για την έκθεση) μπορούν να συνυπάρξουν και να ανοίξουν ένα διάλογο με τον Νίκο Αλεξίου που όλο το έργο του κινείται σε αυτό το δίπολο Παράδοση/ Ανατροπή. Είναι ευτύχημα που καταφέραμε να κάνουμε τελικά αυτήν την έκθεση σχεδόν μόνο από τις συλλογές μας. Κι αυτό απαντά και σε μια άποψη αναληθή που έχει εκφραστεί από κάποιους ότι δεν εκθέτουμε παρά την Συλλογή Κωστάκη. Όχι, γίνεται μια δουλειά εδώ και αρκετά χρόνια και διαμορφώνεται παράλληλα με την υπάρχουσα μια συλλογή σύγχρονη.
Ποιοί κατηγορούν την μπιενάλε Θεσ/νίκης και γιατί;
Β. Σ. Η τελευταία σου αναφορά μου θύμισε κάτι άλλο που είναι καλό να σχολιάσουμε. Υπάρχουν κάποιες αναφορές αρνητικές για την μπιενάλε στα social media, απο κάποιους στο facebook που κατηγορούν την μπιενάλε Θεσ/νίκης ότι είναι ακαδημαϊκή και δεν έχει επισκεψιμότητα ακόμα κι από τους Θεσ/νικείς ενώ η Αθηναϊκή είναι πιο πειραματική, ρισκάρει νέα πράγματα κλπ. Τι απαντάς σε αυτά;
Κ. Κ. Καταρχήν δεν τα γνωρίζω. Πρέπει να σου πω ότι δεν είμαι στο Facebook κι έχω τόση πολύ δουλειά που δεν μου μένει χρόνος. Αλλά δεν μπορώ να φανταστώ πως μπορεί να μιλάει κανείς για ακαδημαϊκή μπιενάλε και να αναφέρεται σε για νέα μπιενάλε που μόνον ακαδημαϊκή δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Η απάντησή μου είναι ότι αρκεί κάποιος να πάρει τους 3 περασμένους καταλόγους αλλά και τον φετινό για να δει πόσο ακαδημαϊκή είναι. Η λέξη ακαδημαϊκή χάνει βέβαια το νόημά της όταν αναφέρεται σε κάτι τόσο βραχύβιο. Προσωπικά θεωρώ ότι από την πρώτη χρονιά αλλά και μετά και η Catherine David και ο Jan-Erik Lundström και η Μαρία Τσατσάνογλου και η Sylvia Bisi και η Gabriela Salgado αλλά κι όλοι οι άλλοι επιμελητές δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως άνθρωποι ακαδημαϊκοί ή που δεν πειραματίζονται και δεν ταξιδεύουν ή δεν παρακολουθούν τα πράγματα εν τη γενέσει τους. Κατά συνέπεια αυτό και μόνο αποτελεί μια πρώτη απάντηση. Πέραν όμως αυτού, δεν μπορώ να καταλάβω πως μπορεί κανείς να κρίνει τον πειραματικό χαρακτήρα μιας εκδήλωσης αν δεν την επισκεφθεί..
Ξέρεις είναι πάρα πολύ εύκολο να μπαίνουμε σε μια λογική αντιπαράθεσης αλλά η μπιενάλε Θεσ/νίκης δεν έχει κανέναν λόγο να αντιπαρατίθεται…Αντίθετα, μάλλον λειτουργεί συμφιλιωτικά και συμπληρωματικά με οτιδήποτε ύπάρχει. Θα ήταν πάρα πολύ αστείο να θεωρούμε ότι “κομίζομεν γλαύκα εις Αθήνας”. Τίποτα απ΄ αυτά δεν κάνουμε. Εμείς έχουμε έναν στόχο, που συνδέεται άμεσα και με τον σκοπό μας ως ένα Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, να φροντίσουμε την προώθηση της Σύγχρονης Τέχνης, τους Έλληνες καλλιτέχνες προς τα έξω, να ερευνήσουμε όσο γίνεται τον χώρο, να λειτουργήσουμε πειραματικά και πιο ευέλικτα –αν θέλεις- και μέσα από το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης που διαθέτουμε, και ταυτοχρόνως, ως θεματοφύλακες μιας σημαντικής συλλογής διεθνούς αναγνώρισης να την αξιοποιήσουμε στο μέγιστο δυνατόν συσχετίζοντάς την και με σημερινά επίκαιρα έργα.
Τί ξεχωριστό έχει η κάθε έκθεση της μπιενάλε;
Β. Σ. Ας πούμε δυό λόγια και για τις υπόλοιπες εκθέσεις και τι ξεχωριστό περιλαμβάνουν..
Για παράδειγμα είδα την έκθεση του Μακεδονικού Μουσείου που έχει μια πιο εννοιολογική και βιωματική προσέγγιση κι εξετάζει όλες αυτές τις ωραίες, ιστορικές διαδρομές π.χ της arte povera, της δικής μας καλής μοντερνιστικής παράδοσης -που άλλωστε θέτει και η δική σου έκθεση κι είναι σημαντικό αυτό για τους Έλληνες καλλιτέχνες- αλλά κι όνο αυτόν τον γόνιμο κοσμοπολιτισμό που χαρακτηρίζει τον Ντένη Ζαχαρόπουλο. Η έκθεση αυτή λειτουργεί συμπληρωματικά με την κεντρική έκθεση και] μου άρεσε πολύ. Εσένα πως σου φάνηκε αυτή η έκθεση;
Κ. Κ. Κοίταξε, θεωρώ πως η έκθεση του Μακεδονικού Μουσείου, -που το αντικείμενο του είναι συναφές με το δικό μας και με το οποίο συνεργαζόμαστε πιο στενά από ότι με τα άλλα-, είναι όντως και συμπληρωματική και είναι μια από τις καλύτερες εκθέσεις που έχω δει στο Μακεδονικό Μουσείο. Αναδεικνύει παράλληλα με το θέμα της Μπιενάλε και τις διαφορετικές συλλογές του μουσείου. Το θεωρώ λοιπόν μια ευτυχή συγκυρία και προφανώς ο φίλος και συνάδελφος Ντένης Ζαχαρόπουλος είχε και κέφια και διάθεση μεγάλη για να φτιάξει αυτήν την έκθεση. Την θεωρώ λοιπόν πολύ σημαντική.
Β. Σ. Ναι..
Κ. Κ. Όλες τις εκθέσεις, όλων των μουσείων, ας πάρουμε ως παράδειγμα της Βάσως Κατράκη που κάποιος θα μπορούσε εκ πρώτης όψεως να θεωρήσει ότι δεν έχει συνάφεια, είναι σχετικές. Θεωρώ ότι λόγω της κοινωνικής και πολιτικής διάστασης του έργου της Κατράκη αλλά και της ηθικής διάστασης της προσωπικότητάς της, αυτή η έκθεση είναι πολύ συναφής γιατί σχετίζεται με την Μεσόγειο και την ιδέα μιας μπιενάλε, αφού ξεκινάει με μια μπιενάλε, του 1966.
B. Σ. Και η Μπιενάλε του Λευκού Οίκου του Νίκου Χαραλαμπίδη στον Λευκό Πύργο;
Κ. Κ. Η μπιενάλε του Λευκού Οίκου είναι μια διεθνής διαδικτυακή πλατφόρμα του Νίκου Χαραλαμπίδη, την οποία όταν την είδα στην ART Athina θεώρησα πως είναι ένα πραγματικά πρωτότυπο κι ιδιαίτερα ενδιαφέρον έργο που γίνεται με την συνέργεια πολλών καλλιτεχνών και την πρωτοβουλία ενός Έλληνα καλλιτέχνη κι έχει να δώσει πάρα, πάρα πολλά πράγματα, πρωτότυπα ενδιαφέροντα. Αποτελεί ένα υπόδειγμα συνεργασίας καλλιτεχνών κι από την στιγμή που ο ίδιος διασφάλισε την δυνατότητα χρήσης του ονόματος του Λευκού Οίκου, δεν μπορώ να φανταστώ ότι υπάρχουν πολλές άλλες τέτοιες προτάσεις αυτήν την στιγμή στον Ελληνικό χώρο και θεώρησα πως η Θεσ/νίκη πρέπει να δώσει στέγη σε κάτι τέτοιο και την δυνατότητα προβολής και γνωστοποίησης.
Β. Σ. Συμφωνούμε..
Κ. Κ. Σκέφτηκα ότι ο Λευκός Πύργος που υπήρξε μια φυλακή κι είναι ταυτόχρονα σύμβολο μιας πόλης, με τον Λευκό Οίκο που είναι ένα άλλο σύμβολο ενός έθνους πλέον κι ένα ευρύτερο, παγκόσμιο σύμβολο, που μπορεί να μην είναι φυλακή αλλά λειτουργούν τα πράγματα με έναν τρόπο όπως ξέρεις “κεκλεισμένων των θυρών” είναι πολύ ενδιαφέρον χώρος συμβολικά για να φιλοξενήσει ένα τέτοιο project.. Όπως έχει και πάλι συμβολικό, επιστημονικό, γνωστικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον η έκθεση με το παλίμψηστο στο Αρχαιολογικό Μουσείο που γνωστοποιεί ότι το πρώτο γραπτό βιβλίο της Ευρώπης βρίσκεται στην Θεσ/νίκη κι είναι ο πάπυρος του Δερβενίου τον οποίο συνδυάζει με τρεις αναγνώσεις προτάσεις από τον θεσσαλονικιό καλλιτέχνη Δημήτρη Ξόνογλου….
Ποιές είναι οι προσεχείς εκδηλώσεις της μπιενάλε;
Β. Σ. Ωραία.. Και ποιές θα είναι οι προσεχείς εκθέσεις κι εκδηλώσεις που θα γίνουν μέχρι το τέλος Ιανουαρίου 2014;
Κ. Κ. Είναι πολλές. Αυτό που είδαμε είναι λίγο περισσότερο από το μισό. Ήδη η μπιενάλε για τρίτη χρονιά βγαίνει έξω από τους χώρους των μουσείων και διοργανώνει το φεστιβάλ performance που όπως ξέρεις είναι ένα είδος τέχνης που συνδυάζει τα εικαστικά, το θέατρο και την κίνηση. Θα έχουμε σημαντικούς νέους performers αλλά και αφιέρωμα στην Valie Export και τον Δημήτρη Αληθεινό. Παράλληλα γίνεται το workshop των νέων καλλιτεχνών, με τελειόφοιτους καλλιτέχνες γειτονικών σχολών Καλών Τεχνών από τα Γιάννενα και την Φλώρινα.
Έχουμε καλέσει δύο σημαντικούς καλλιτέχνες τον Adrian Paci και τον Νίκο Ναυρίδη να κάνουν master classes κι αυτό πραγματοποιείται με το Πεδίο Δράσης Κόδρα. Επίσης θα γίνει και το Συμπόσιο που φέτος εξετάζει τον ρόλο των αρχείων στην Σύγχρονη Τέχνη και τέλος το νέο στοιχείο στο κεντρικό πρόγραμμα είναι οι παρεμβάσεις στους δημόσιους χώρους. Κι έτσι θα γίνουν τοιχογραφίες σε δημόσιους χώρους και σχολεία από την ομάδα Urban, όπου θα παρέμβουμε και με ειδικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Κι αυτό γιατί πιστεύουμε ότι είναι πολύ σημαντικό να απευθυνθούμε και στην πολύ νέα γενιά και να συμπράξουμε μαζί της .. Και βέβαια θα έχουμε και πλούσιο παράλληλο πρόγραμμα με προβολές και ντοκιμαντέρ για την Τέχνη σε συνεργασία με το Διεθνές Φεστιβάλ Κιν/φου Θεσ/νίκης. οι εκθέσεις σε συνεργασία με τα Δημήτρια κ. λ. π.
Κρίση και τέχνη: Το τελικό μήνυμα
Β. Σ. Θέλω να κλείσουμε αυτήν την συζήτηση αναφερόμενοι στους νέους καλλιτέχνες. Υπάρχει στα πλαίσια της κρίσης μια κατάσταση όπου η τέχνη αντιμετωπίζεται ως ο φτωχός συγγενής. Ξαφνικά αφαιρούνται από τα Λύκεια τα καλλιτεχνικά μαθήματα, κλείνουν διάφορα Πανεπιστήμια, η ΑΣΚΤ έχει σοβαρά προβλήματα κλπ. Οι νέοι απόφοιτοι των Καλών Τεχνών αντιμετωπίζουν προφανώς με τρόμο την μελλοντική τους ζωή. Τι μήνυμα έχεις να δώσεις σε αυτά τα νέα παιδιά;
Κ. Κ. Γνωρίζω τις μεγάλες δυσκολίες που περνάνε και οι νέοι και όλοι μας. Το μόνο που θα μπορούσα να τους πω είναι ότι ο χώρος της τέχνης ότι και να συμβαίνει είναι ένας χώρος στον οποίον έχουν διασφαλισμένη την ελευθερία της έκφρασης. Πρέπει να έχουν αντοχή και κουράγιο γιατί πάρα πολύ σημαντικά πράγματα στον χώρο της τέχνης έγιναν κάτω από συνθήκες πίεσης, ριζικών αλλαγών και αναταραχών.
Ξέρω ότι δεν είναι εύκολο, αλλά πιστεύω ειλικρινά ότι υπάρχει πολύ καλό καλλιτεχνικό δυναμικό σ΄αυτήν την χώρα, το πιστεύω και παρόλο που η χώρα μας καθυστέρησε και έμεινε για καιρό στο απόκεντρο των σημαντικών γεγονότων, σήμερα γίνονται προσπάθειες και από ιδιώτες αλλά και κάποιους ανθρώπους σε θεσμικές θέσεις, όπως εμείς, που καταλαβαίνουν και θέλουν να επιταχυνθεί η εξέλιξη και προσπαθούν στον βαθμό που μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα. Παρά τις δυσκολίες και τη νοοτροπία μας υπάρχει χώρος για όλους. Πρέπει όλοι να ξέρουμε πως όσο κι αν είναι μαύρες οι μέρες θα έρθουν και πολύ καλύτερες και να θυμόμαστε πως είμαστε στον χώρο αυτό που μας επιτρέπει να ζούμε αλλιώς..ουτοπικά; ελεύθερα; κατάλαβες τι εννοώ; Να ζούμε πέρα από την μιζέρια και την κακομοιριά.
Β. Σ. Σε ευχαριστώ πολύ.
Κ. Κ. Εγώ σε ευχαριστώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου